bugün
- kategori hashtag
- 19 mayıs 2024 galatasaray fenerbahçe maçı #algıbahçe
- 19 mayıs 2024 galatasaray fenerbahçe maçı #ezikbahçe
- gibi dizisi uludağ sözlüktür #gibiseverlervardır
- 1 mayıs 2024 fenerbahçe beko monaco basket maçı #yellowlegacy
- katılım emeklilik #KSU
- ali koç #algıbahçe
- genç fb #algıbahçe
- güzel sözlük kızları #güzelsözlükkızlarıvardır
- nisan 2024 iran israil gerilimi #SONDAKiKA
- nisan 2024 iran israil gerilimi #SONDAKiKA
- nisan 2024 iran israil gerilimi #SONDAKiKA
- rabia naz ne oldu #RabiaNazaNeOldu
- traveler of secret moments #Eeededimolabilir
- tsubasa ozora #KaptanTsubasa
- uludağ sözlük eski tasarım #sonunakadareskitasarım
- et fiyatlarının insanları çıldırtmıyor oluşu #NazımHikmet
- lebron james #NBA
- talip emiroğlu kimdir #talipemiroğlu
- talip emiroğlu kimdir #dr
- 3 şubat 2024 antalyaspor fenerbahçe maçı #fenerinmacıvar
#coğrafya
merhaba arkadaşlar kanalıma hoşgeldiniz...
biliyorsunuz dün cennetmekan sultan abdülhamid han'ın vefatının 104. yıldönümüydü.
sayın cumhurbaşkanımız tayyip erdoğan'ın deyimiyle, eşek ölür kalır semeri, insan ölür kalır eseri misali...
abdülhamid han'dan da geriye kalan eserlerden birini inceleyeceğiz bugün.
haritalara bakıyor musunuz gençler?
haritalar bizlere sessiz hikayeler anlatır. ben sürekli haritalara bakarım, incelerim...
yine böyle harita incelediğim bir gün, suriye'de akdeniz kıyısında bir yerleşim yeri gördüm.
adı: hamidiye...
hamidiye, bugün suriye'de tartus iline bağlı bir kasaba.
görsel
bu kasaba abdülhamid han tarafından kurulmuş ve bugün hala o'nun ismi ile anılıyor...
----------------------------------------------------
ara not: yazının buraya kadarki kısmını okuyan aktroller lütfen çıksınlar artık, bundan sonrası onları ilgilendirmiyor...
--------------------------------------------------
evet...nerde kalmıştık?
hamidiye kasabası evet...
hamidiye kasabası 1897 osmanlı-yunanistan savaşı sonrası girit'ten gelen türkler tarafından kurulmuş.
söz konusu savaşı osmanlı kazanmasına rağmen, girit yunanistan'dan gelen albay vasos komutasındaki yunanlar tarafından işgal edildi.
savaş sonrası barış antlaşması yapılıp girit osmanlı toprağı olarak kalsa da, girit'e hristiyan bir vali atandı ve özerklik verildi.
işte yunanistan'dan girit'e bu sırada binlerce göç oldu, yunanistan'dan gelen yunanlar, girit'te istediği köyleri işgal ediyorlar, burada yaşayan müslüman türkleri kovuyorlar, adanın hristiyan valisi de buna göz yumuyordu.
peki osmanlı'nın başındaki padişah ve halife efendimiz ne diyordu bu işe?
hiç...
"aman alirıza bey ağzımızın tadı kaçmasın" modundaydı sultan abdülhamid.
girit'te yaşananlar karşısında subaylarımız, denizcilerimiz kendilerini yiyor, girit'e gidip türk toprağını savunmak için sultan'a yalvarıyorlar, ama abdülhamid kendi toprağı olan girit'e müdahale etmek yerine, donanmamızı haliç'e zincirlleyerek bu soruna çözüm(!) buluyordu.
istanbul, izmir, bursa gibi kentlerdeki gazeteler birkaç defa girit'te olan biteni yazmaya, halka duyurmaya çalıştıysa da, burada da abdülhamid'in sansür politikası devreye girmiş, basında "girit" kelimesinin kullanılması yasaklanmıştı.
bu öyle bir yasaktı ki, "girit"in yazılışına benzeyen "geride" kelimesi de, akıllara girit'i getirir bahanesiyle yasaklanmıştı.
işte bu dönemde, adada yunan işgali sürüyor, türkler kendi topraklarından sürülüyor, hanya, kandiye gibi şehirlere birikiyordu. abdülhamid han, bu soruna dahiyane(!) bir çözüm buldu.
kendi toprağı olan girit'te, yerlerinden yurtlarından edilen müslüman ahali, girit'ten tahliye edilecek ve bu sorun böylece çözülecekti.
girit'te köylerinden, toprağından edilen giritlilerin bir kısmı gemilerle libya'ya yerleştirildi, bir kısmı da suriye, lübnan ve mısır'a götürüldü.
işte abdülhamid tarafından girit'ten tahliye edilen bu giritlilerden bir kısmı da suriye'deki bu bölgeye yerleştirildi, burada kurulan kasabaya "hamidiye" ismi verildi, abdülhamid han, hamidiye'yi çok sevmişti, buraya bir cami yaptırarak ismini yaşattı.
ama girit'te olanlardan, abdülhamid'in korkak bir siyasetle kendi toprağından kendi vatandaşlarını kaçırmasından kimsenin bahsetmesi yasaktı tabi...
bugün suriye'deki hamidiye kasabası hala yerinde duruyor.
burada yaklaşık 5-6 bin civarında girit göçmenlerinin torunu yaşıyor.
yani haritaya baktığınızda, suriye'nin akdeniz kıyısında "hamidiye" şehrini gördüğünüzde sevinmeyin...
burası bir islam halifesinin, bir osmanlı padişahının korkaklığının eseridir...
ek olarak: hamidiye kasabasındaki giritlilere dair video;
https://streamable.com/jbm5a7
ek olarak-2:
(bkz: girit in kaybedilişi/#41457527)
#tarih
#coğrafya
biliyorsunuz dün cennetmekan sultan abdülhamid han'ın vefatının 104. yıldönümüydü.
sayın cumhurbaşkanımız tayyip erdoğan'ın deyimiyle, eşek ölür kalır semeri, insan ölür kalır eseri misali...
abdülhamid han'dan da geriye kalan eserlerden birini inceleyeceğiz bugün.
haritalara bakıyor musunuz gençler?
haritalar bizlere sessiz hikayeler anlatır. ben sürekli haritalara bakarım, incelerim...
yine böyle harita incelediğim bir gün, suriye'de akdeniz kıyısında bir yerleşim yeri gördüm.
adı: hamidiye...
hamidiye, bugün suriye'de tartus iline bağlı bir kasaba.
görsel
bu kasaba abdülhamid han tarafından kurulmuş ve bugün hala o'nun ismi ile anılıyor...
----------------------------------------------------
ara not: yazının buraya kadarki kısmını okuyan aktroller lütfen çıksınlar artık, bundan sonrası onları ilgilendirmiyor...
--------------------------------------------------
evet...nerde kalmıştık?
hamidiye kasabası evet...
hamidiye kasabası 1897 osmanlı-yunanistan savaşı sonrası girit'ten gelen türkler tarafından kurulmuş.
söz konusu savaşı osmanlı kazanmasına rağmen, girit yunanistan'dan gelen albay vasos komutasındaki yunanlar tarafından işgal edildi.
savaş sonrası barış antlaşması yapılıp girit osmanlı toprağı olarak kalsa da, girit'e hristiyan bir vali atandı ve özerklik verildi.
işte yunanistan'dan girit'e bu sırada binlerce göç oldu, yunanistan'dan gelen yunanlar, girit'te istediği köyleri işgal ediyorlar, burada yaşayan müslüman türkleri kovuyorlar, adanın hristiyan valisi de buna göz yumuyordu.
peki osmanlı'nın başındaki padişah ve halife efendimiz ne diyordu bu işe?
hiç...
"aman alirıza bey ağzımızın tadı kaçmasın" modundaydı sultan abdülhamid.
girit'te yaşananlar karşısında subaylarımız, denizcilerimiz kendilerini yiyor, girit'e gidip türk toprağını savunmak için sultan'a yalvarıyorlar, ama abdülhamid kendi toprağı olan girit'e müdahale etmek yerine, donanmamızı haliç'e zincirlleyerek bu soruna çözüm(!) buluyordu.
istanbul, izmir, bursa gibi kentlerdeki gazeteler birkaç defa girit'te olan biteni yazmaya, halka duyurmaya çalıştıysa da, burada da abdülhamid'in sansür politikası devreye girmiş, basında "girit" kelimesinin kullanılması yasaklanmıştı.
bu öyle bir yasaktı ki, "girit"in yazılışına benzeyen "geride" kelimesi de, akıllara girit'i getirir bahanesiyle yasaklanmıştı.
işte bu dönemde, adada yunan işgali sürüyor, türkler kendi topraklarından sürülüyor, hanya, kandiye gibi şehirlere birikiyordu. abdülhamid han, bu soruna dahiyane(!) bir çözüm buldu.
kendi toprağı olan girit'te, yerlerinden yurtlarından edilen müslüman ahali, girit'ten tahliye edilecek ve bu sorun böylece çözülecekti.
girit'te köylerinden, toprağından edilen giritlilerin bir kısmı gemilerle libya'ya yerleştirildi, bir kısmı da suriye, lübnan ve mısır'a götürüldü.
işte abdülhamid tarafından girit'ten tahliye edilen bu giritlilerden bir kısmı da suriye'deki bu bölgeye yerleştirildi, burada kurulan kasabaya "hamidiye" ismi verildi, abdülhamid han, hamidiye'yi çok sevmişti, buraya bir cami yaptırarak ismini yaşattı.
ama girit'te olanlardan, abdülhamid'in korkak bir siyasetle kendi toprağından kendi vatandaşlarını kaçırmasından kimsenin bahsetmesi yasaktı tabi...
bugün suriye'deki hamidiye kasabası hala yerinde duruyor.
burada yaklaşık 5-6 bin civarında girit göçmenlerinin torunu yaşıyor.
yani haritaya baktığınızda, suriye'nin akdeniz kıyısında "hamidiye" şehrini gördüğünüzde sevinmeyin...
burası bir islam halifesinin, bir osmanlı padişahının korkaklığının eseridir...
ek olarak: hamidiye kasabasındaki giritlilere dair video;
https://streamable.com/jbm5a7
ek olarak-2:
(bkz: girit in kaybedilişi/#41457527)
#tarih
#coğrafya
1854 yılına dair avrupa'nın siyasi durumunu, ülkelerin nüfus durumları, ordu büyüklüklerini içeren, avrupa'nın en yüksek nüfuslu 100 şehrinin bilgilerini içeren listelerdir.
avrupa'nın en büyük 100 şehri sıralaması;
görsel
istanbul, 786 bin nüfusu ile avrupa'nın en büyük 3. şehri.
ilk 100 içinde türkiye'nin(osmanlı devleti) 4 şehri daha var.
42.sıra edirne--->100.000
61. sıra selanik--->75.000
75. sıra bükreş---->61.000
90. sıra sofya---->50.000
not: bu tarihlerde izmir'in nüfusu 150 bin civarındadır, bursa'nın nüfusu ise 100 bindir.
lakin listeye avrupa'daki şehirler alınmıştır.
ülkelerin yüzölçümleri ve nüfusları listesi;
görsel
türkiye (osmanlı)'nın nüfusu 15.500.000 (1844)
yüzölçümü ise 189 bin mil kare = 490.725 kilometrekare. (bu yüzölçümü osmanlı'nın avrupa'da kalan topraklarıdır ve 1844 verisidir.)
ülkelerin devlet başkanları-kralları listesi ve ordu büyüklükleri;
görsel
türkiye(osmanlı)'de padişah abdülmecid dönemi.
osmanlı ordusu 200 bin kişilik bir büyüklüğe sahip.
donanma gemi sayımız ise sadece 74.
bu 74 gemimizde 4000 topa sahibiz.
bu arada dış borcumuz ise 36 milyon dolar.
son olarak 1854 yılı avrupa siyasi haritası;
görsel
#tarih
#coğrafya
avrupa'nın en büyük 100 şehri sıralaması;
görsel
istanbul, 786 bin nüfusu ile avrupa'nın en büyük 3. şehri.
ilk 100 içinde türkiye'nin(osmanlı devleti) 4 şehri daha var.
42.sıra edirne--->100.000
61. sıra selanik--->75.000
75. sıra bükreş---->61.000
90. sıra sofya---->50.000
not: bu tarihlerde izmir'in nüfusu 150 bin civarındadır, bursa'nın nüfusu ise 100 bindir.
lakin listeye avrupa'daki şehirler alınmıştır.
ülkelerin yüzölçümleri ve nüfusları listesi;
görsel
türkiye (osmanlı)'nın nüfusu 15.500.000 (1844)
yüzölçümü ise 189 bin mil kare = 490.725 kilometrekare. (bu yüzölçümü osmanlı'nın avrupa'da kalan topraklarıdır ve 1844 verisidir.)
ülkelerin devlet başkanları-kralları listesi ve ordu büyüklükleri;
görsel
türkiye(osmanlı)'de padişah abdülmecid dönemi.
osmanlı ordusu 200 bin kişilik bir büyüklüğe sahip.
donanma gemi sayımız ise sadece 74.
bu 74 gemimizde 4000 topa sahibiz.
bu arada dış borcumuz ise 36 milyon dolar.
son olarak 1854 yılı avrupa siyasi haritası;
görsel
#tarih
#coğrafya
tarih boyunca deniz ticareti ve denizcilikle varolmuş, varlıklarını deniz ticareti ile sürdürmüş devletler/cumhuriyetlerdir.
bu oluşumlar çıktıkları coğrafyalardan çok uzaklarda koloniler kurmuşlar bu kolonileri ile deniz ticaretine hükmetmişlerdir.
denizci cumhuriyetler genellikle akdeniz havzasında kurulmuşlardır. lakin bunların kolonileri atlantik'e, hatta hint okyanusuna kadar yayılmıştır.
denizci cumhuriyetleri 3 ana başlıkta inceleyebiliriz.
a)antik dönem denizci cumhuriyetler.
b)ortaçağ-yeniçağ denizci cumhuriyetler.
c)modern denizci cumhuriyetler.
a)antik çağ denizci cumhuriyetler;
1)fenikeliler.
2)kartaca.
3)foçalılar.
4)minos (girit)
5)akalar (yunanlar),(attika-delos deniz birliği)
6)lukka/likya
7)deniz kavimleri.
a)tyrenler,
b)iliryalılar,
c)sicilyalılar,
d)danuanlar,
e)şerdenler
b)ortaçağ-yeniçağ denizci cumhuriyetler.
1)venedik cumhuriyeti.
2)ceneviz cumhuriyeti.
3)ragusa cumhuriyeti.
4)garp ocakları (osmanlı)
5)amalfi cumhuriyeti
6)ancona cumhuriyeti
7)pisa cumhuriyeti
8)st jean şovalyeleri-malta
9)gaeta.
10)sardunya krallığı
11)napoli krallığı
12)hansa birliği
13)vikingler.
c)modern denizci cumhuriyetler.
1)hollanda
2)ingiltere
3)portekiz
4)ispanya.
ek:
(bkz: deniz kavimleri/#43560982)
#tarih
#coğrafya
bu oluşumlar çıktıkları coğrafyalardan çok uzaklarda koloniler kurmuşlar bu kolonileri ile deniz ticaretine hükmetmişlerdir.
denizci cumhuriyetler genellikle akdeniz havzasında kurulmuşlardır. lakin bunların kolonileri atlantik'e, hatta hint okyanusuna kadar yayılmıştır.
denizci cumhuriyetleri 3 ana başlıkta inceleyebiliriz.
a)antik dönem denizci cumhuriyetler.
b)ortaçağ-yeniçağ denizci cumhuriyetler.
c)modern denizci cumhuriyetler.
a)antik çağ denizci cumhuriyetler;
1)fenikeliler.
2)kartaca.
3)foçalılar.
4)minos (girit)
5)akalar (yunanlar),(attika-delos deniz birliği)
6)lukka/likya
7)deniz kavimleri.
a)tyrenler,
b)iliryalılar,
c)sicilyalılar,
d)danuanlar,
e)şerdenler
b)ortaçağ-yeniçağ denizci cumhuriyetler.
1)venedik cumhuriyeti.
2)ceneviz cumhuriyeti.
3)ragusa cumhuriyeti.
4)garp ocakları (osmanlı)
5)amalfi cumhuriyeti
6)ancona cumhuriyeti
7)pisa cumhuriyeti
8)st jean şovalyeleri-malta
9)gaeta.
10)sardunya krallığı
11)napoli krallığı
12)hansa birliği
13)vikingler.
c)modern denizci cumhuriyetler.
1)hollanda
2)ingiltere
3)portekiz
4)ispanya.
ek:
(bkz: deniz kavimleri/#43560982)
#tarih
#coğrafya
kuvvetli bulgularla desteklenen iddia...
görsel
bir süre önce bolivya'daki puma punku antik yerleşkesi ile ilgili bir yazı yazdım.
(bkz: puma punku/#43430826)
burada ilginç bir detaya rastlamıştım; fuente magna kasesi...
görsel
bu fuenta magna kasesi'nin üzerinde sümer çivi yazıları vardı.
üzerinde sümer yazısı bulunan bir nesnenin titicaca gölü kenarında ne işi vardı???
yine puma punku'yu incelerken, puma punku'nun hemen yanıbaşındaki tiwanaku'da tapınak merkezinde meydanda yer alan yüzler meydanı bir o kadar ilginçti.
burada amerika kıtsasıyla alakası olmayan ırklara ait yüzler bir duvarda yer alıyordu...
görsel
bu antik çağlarda amerika'da yaşayanların, dünyanın geri kalanı ile etkileşim içerisinde olması anlamına geliyordu...
amerika kıtası colomb tarafından keşfedildi klişesi uzun süredir tartışma konusudur ve bu konuda tarihin yeniden yazılması gerekmektedir.
kolomb'dan önce amerika kıtasına gidenler, buradaki halklarla etkileşim içinde olanların varlığı belgelerle sabittir.
örneğin amerika'nın kuzeydoğu kıyıları colomb'dan çok daha önce vikingler tarafından keşfedilmiş ve burada viking yerleşkeleri kurulmuştur.
görsel
yine karayiblere colomb'dan çok daha önce gitmiş denizcilerin varlığı tartışılmaktadır.
öte yandan amerika'nın batı kıyılarınnın da colomb'dan çok daha önce çin'li denizciler tarafından bilindiği amiral zheng he'nin amerika kıtasına 15. yüzyıl'ın hemen başında vardığı konusunda pek çok kaynak vardır. (amiral zheng he, çin'li komutan zhang he ile karıştırılmamalıdır, aralarında 1200 sene var)
görsel
ama bizim konumuz bunlar değil...
fenikeliler...
18. yy sonlarında kuzey amerika'da massachusetts'teki dighton kayası petroglifleri keşfedildi.
görsel
bu petrogliflerin fenike alfabesi ile uyumlu olduğu ve kolombdan iki bin yıl önce kartaca'lı bir grup denizcinin amerika'nın doğu kıyılarına varmış olabileceği tezi ortaya atıldı.
ardından 1872 yılında güney amerika'da brezilya'da, paraiba'da fenike alfabesi ile yazılmış bir yazıt bulundu...
görsel
görsel
paraiba'da bulunan bu kaya yazıtları fırtına nedeniyle mısır'dan afrika'nın etrafında yelken açan bir filodan ayrılan bir fenike gemisinden; aynı zamanda firavun necho ı veya necho ıı'den de bahseder...
yapılan araştırmalar gösteriyor ki, brezilya'nın kuzeydoğusu fenikelilerin bu topraklardaki varlığını doğrulayan izlerle doludur.
avusturyalı profesör ludwig schwennhagen'in brezilya'da yaptığı incelemeler sonrası, amazon boyunca, sidon ve tyre'nin (sur) birçok kralına (mö 887 ila 856) atıf yapılan fenike yazıtlarını bulduğunu ortaya koymuştur.
görsel
profesör schwennhagen, fenikelilerin brezilya'yı en azından 800 yıl boyunca bir üs olarak kullandığına ve maddi delillerin yanı sıra yerliler arasında önemli bir dilsel etki bıraktığını söylemektedir.
profesör schwennhagen'in çalışmaları, camocim (ceara eyaleti), parnaiba (piaui eyaleti) ve mearim (maranhao eyaleti) bölgelerinde antik fenikeliler tarafından yapılmış taş ve kireç duvarların varlığından bahseder.
ayrıca fransız bir araştırmacı olan apollinaire frot'un bu konudaki çalışmaları da profesör schwennhagen'in tezlerini destekler.
brezilya'daki fenike varlığının önemli kanıtlarından biri de rio de jeneiro yakınlarındaki pedra da gavea kayasındaki yazıtlardır.
görsel
pedra da gavea'daki yazıtlar ilk olarak 16. yy'da hristiyan misyonerler tarafından keşfedildi ve kral pedro'ya sunuldu. bu yazıtların fenike kökenli oldukları ise 300 yıl sonra keşfedildi.
görsel
pedra da gavea'daki yazıtlarda "jetbaal'ın en büyük oğlu, tyre kralı bedazir" den bahsedilir.
görsel
yukarıda da bahsettiğimiz üzre brezilya, fenikelilerle bağlantılı pek çok yazıt ve bulgu barındırmaktadır.
longa ve parnaiba nehirlerinin birleşmesinden biraz uzakta, piaui eyaletinde, fenike gemilerinin bağlanması için bir liman ve yine fenike gemilerinin tamir ve imalatı için tersaneler bulunan bir göl bulunmaktadır.
maranhao eyaletinde, mearim nehrini kuzeye, pindare ve grajau nehirlerinin birleştiği yere ulaşırken, maracu olarak bilinen pensiva gölünün sınırlarında yapılan kazılarda kalın tırnaklar ve bronz dübel içeren taşlaşmış ağaçtan yapılmış fenike tersane araçları bulunmuştur.
ayrıca, rio de janeiro ulusal müzesi'nde, brezilya kırsalında fenike, süryani ve sanskrit yazıtlarıyla mezar taşları bulunmaktadır.
görsel
bugün carajas olarak bilinen brezilya yerlilerine ait isimlerinde, fenike kökenli bugünkü arapça dilinde bulunabilen kelimelerin etimolojisine rastlanılır.
guaranis, tupis, guajajaras, chambicas, anajás, carijos, vb.gibi diğer brezilyalı yerli kabileleri, sözcük dağarcığında kökeni fenike olan binlerce arap kelimesine sahiptir.
keza fenikelilerin ölü gömme ritüeline neredeyse tüm brezilyalı yerli kabilelerde rastlanılabilir.
her şeyden önce şu bilinmelidir ki, fenikeliler topraklarla ilgilenmiyordu. yani istilacı-sömürgeci değillerdi. onlar ticaret yapan insanlardı ve sadece ticaretleri ile ilgileniyorlardı.
fenikeliler bu özellikleri sayesinde mısır, asur, pers hegemonyaları altında yaşamalarına rağmen varlıklarını sürdürebilmişlerdir.
lakin bu tarihlerden sonra gerçekleşen yunan ve roma istilalaları yüzünden fenikelilerin bu çok uzaklardaki kolonileri ile irtibatları kesildi.
bu tarihlerden sonra fenike uygarlığı yok oldu.
dolayısıyla fenikeliler bir daha amerika'ya gidemediler, amerika'da kalan fenikeliler de yerli halkın arasında eriyip gitti...
günümüzde sur olarak bilinen fenike şehir devleti tyre'de bulunan fenike yazıtları, moloch boğazı'nın ötesindeki bir bölgeye (bugünkü cebelitarık) bir fenike gezgini seferine, "denizin karaya nüfuz ettiği" yerinden bol miktarda yiyeceğin ve odunların olduğu bir yerden bahsederler.
yine bir fenike şehri olan sidon'da yapılan kazılarda, fransız arkeologlar 1860'ta arkeolojik testlere göre sadece güney amerika'da rastlanabilecek birçok ahşap eser buldular.
bu ahşap eserler brezilya'da balta kırıcı (quebracho/quebra machado) olarak bilinen ağaçtan yapılmışlardı.
görsel
görsel
şüphesiz ki bu bulgular güney amerika'daki fenike varlığını ve fenike gemilerinin dayanıklılığını, brezilya'daki fenike tersanelerinin varlığını doğrular nitelikteydi.
seçkin bir lübnan tarihçisi olan edmund bleibel, "lübnan genel tarihi" adlı kitabında şunları söylüyor:
--- alıntı ---
fenikeliler afrika'da kurulduğunda ve cebelitarık imparatorluklarının sınırı olduğunda, jbail (byblos) ve karısı harmonia (harmony) büyük bir filo hazırladı ve “ebedi adalar” ı (kanarya adaları) aramak için muazzam denize yöneldiler ama sonsuza dek kayboldular.
ruhlarının iki yılan içerdiği söylenirdi, bu da yaşamlarının tanrı baal'ın isteğiyle yenilenmiş olduğu anlamına geliyordu.
daha sonra okyanusu geçtikleri ve bugün güney amerika'nın bulunduğu bölgeyi keşfettikleri doğrulandı.
bu, christopher columbus'tan 3000 yıl önce oldu.
ilk keşfettikleri yeni toprakları, "tanrı kıtası" anlamına gelen "barr ılu" adını verdiler.
ulus kurulduğunda ve yönetimi organize edildiğinde, orayı yönetmek için seçilen kraliçe, "savaşçıların kraliçesi" anlamına gelen "amazonların kraliçesi" olarak bilinen mirinieh mirubieh'di. bu kraliçe, kritik bir durumdaki jbail'i (byblos) kurtarmak için lübnan'a gönderildi.
"amazonların kraliçesi", daha önce atlantik okyanusu olan mirubi okyanusu olarak bilinen okyanus "büyük okyanus" olarak adlandırılıyordu.
tyre'nin büyük gezgini olan cadmus, şehrini - cadamiat - brezilya'da konuşulan cuchite dilini incelemek için bilimsel bir göreve bıraktı.
sidon, jbail ve tyre'den ayrılan her filoda brezilya'ya giden 200 veya 300 tekne vardı. en küçük olanı, mürettebat üyelerini destek malzemeleri ve ekipmanlarıyla getirmek için kullanıldı. genellikle dinlenmek ve malzeme almak için tunus'ta ve kanarya adaları'nda durdular.
brezilya'daki fenike uygarlığı anıtları arasında, bugün bu ülkenin takdire şayan büyüklüğünde tamamen kaybolan "airo" adlı bir şehir vardır.
eski sakinleri, tıpkı irlandalılar gibi fenike soyuna ait olmaktan gurur duyuyordu.
kral hiram'ın zamanında altın almaya gelen tyrelilerin torunları olduklarını söylerlerdi. bu değerli metali, tyre'ye ve kudüs kralı salomon'a, bu mineralin çok bol olduğu ofir topraklarından aldılar. amazon nehri sınırlarında bulunur.
--- alıntı ---
sahi amazon demişken, amazon nehri'ne verilen adın kökeni nedir?
ispanyol conquistador'lar amazon nehri boyunca ilerleyip atlantik kıyısına ulaştıklarında kendilerine saldıran yerliler arasında kadın savaşçılar görmüşlerdi, bu yüzden bu nehre amazon adını vermişlerdir.
(bkz: amazonlar/#43238474)
fakat yerliler bu nehre solimoes diyorlardı.
solimoes yani solomon--->süleyman.
bu ortadoğu kökenli bir isimdi ve amazon deltasında, surinam ve guyana'da bile aramice, süryanice ve hatta sanskritçe çivi yazılarının varlığı bu nehir boyunca yerleşen fenikelilerin bu nehre bu ismi verdiğini ve yerel halkla barış içinde yaşayıp ticaret yaptığını bize gösterir.
brezilya kıyılarının, avrupalılar tarafından keşfinden çok önceleri yakın doğudan birçok denizci tarafından zaten bilindiği söylemleri vardır.
bu topraklara aşina olan ilk avrupalı denizci, bu gerçekle ilgili belgeleri vatikan arşivlerinde bulunan romalı severus pompeus'tur.
severus pompeus'un bu toprakların varlığından suriyeli kölesi sayesinde haberdar olduğu yazmaktadır.
tıpkı severus pompeus gibi, cristof colomb'da bu toprakların varlığından haberdardı.
colomb'un elinde bu uzak topraklarla ilgili bir güzergah, bir harita ve belgeler vardı.
colomb'un bu belgeleri tesadüfen bir kazı sırasında toprağın altında bulduğundan bahsedilir.
colomb iyi bir denizci olduğundan dolayı bulduğu bu papirüslerin bilinmeyen topraklara ait haritalar olduğunu anlamış ve eline geçen bu bulgular ile yeni topraklar aramak adına kendisine destek verecek kral ve devletler aramıştır.
colomb'un bulduğu bu belgelerin yüzyıllar önce trablus'lu bir denizci tarafından yapılmış haritalar olduğu düşünülmektedir.
daha sonra colomb, bu olağanüstü bulgular hakkında çok önemli bir haritacıdan bir fikir aldı. bölgeyi herkül sütunları'nın (cebelitarık boğazı) ötesinde bulunan büyük bir bölge olarak ilan etti.
ayrıca bu bölgeden ele geçecek servetin çok büyük olduğunu ve bu yerde o kadar değerli hazinelerin bulunduğunu ve bu bölgelere hakim olacak kişinin dünyanın efendisi olacağını söyledi...
yani colomb'un amerika'yı keşfi, amerika'ya, daha doğrusu kendi zannınca hindistan'a yaptığı bu yolculuk da, kendisinden 2000 yıl evvel fenikelilerin yaptığı keşifler ve elde ettikleri bulgular sayesinde olmuştur.
#tarih
#coğrafya
#arkeoloji
-------------------------------
----------------------------
kaynaklar;
https://faculty.ucr.edu/~...biados/texts/brazilph.htm
http://www.clevelandmemor...g/ebooks/arabs/Pg011.html
https://www.middleeasteye...t-columbus-or-phoenicians
https://www.boloji.com/ar...oenicians-in-the-americas
https://babakfakhamzadeh.com/phoenicians-in-brazil/
https://books.google.com....m%20Phoenicia&f=false
https://en.wikipedia.org/...discovery_of_the_Americas
https://en.wikipedia.org/...st_of_Pedra_da_G%C3%A1vea
https://en.wikipedia.org/wiki/Dighton_Rock
https://www.baslibrary.or...-archaeology-review/5/1/7
görsel
bir süre önce bolivya'daki puma punku antik yerleşkesi ile ilgili bir yazı yazdım.
(bkz: puma punku/#43430826)
burada ilginç bir detaya rastlamıştım; fuente magna kasesi...
görsel
bu fuenta magna kasesi'nin üzerinde sümer çivi yazıları vardı.
üzerinde sümer yazısı bulunan bir nesnenin titicaca gölü kenarında ne işi vardı???
yine puma punku'yu incelerken, puma punku'nun hemen yanıbaşındaki tiwanaku'da tapınak merkezinde meydanda yer alan yüzler meydanı bir o kadar ilginçti.
burada amerika kıtsasıyla alakası olmayan ırklara ait yüzler bir duvarda yer alıyordu...
görsel
bu antik çağlarda amerika'da yaşayanların, dünyanın geri kalanı ile etkileşim içerisinde olması anlamına geliyordu...
amerika kıtası colomb tarafından keşfedildi klişesi uzun süredir tartışma konusudur ve bu konuda tarihin yeniden yazılması gerekmektedir.
kolomb'dan önce amerika kıtasına gidenler, buradaki halklarla etkileşim içinde olanların varlığı belgelerle sabittir.
örneğin amerika'nın kuzeydoğu kıyıları colomb'dan çok daha önce vikingler tarafından keşfedilmiş ve burada viking yerleşkeleri kurulmuştur.
görsel
yine karayiblere colomb'dan çok daha önce gitmiş denizcilerin varlığı tartışılmaktadır.
öte yandan amerika'nın batı kıyılarınnın da colomb'dan çok daha önce çin'li denizciler tarafından bilindiği amiral zheng he'nin amerika kıtasına 15. yüzyıl'ın hemen başında vardığı konusunda pek çok kaynak vardır. (amiral zheng he, çin'li komutan zhang he ile karıştırılmamalıdır, aralarında 1200 sene var)
görsel
ama bizim konumuz bunlar değil...
fenikeliler...
18. yy sonlarında kuzey amerika'da massachusetts'teki dighton kayası petroglifleri keşfedildi.
görsel
bu petrogliflerin fenike alfabesi ile uyumlu olduğu ve kolombdan iki bin yıl önce kartaca'lı bir grup denizcinin amerika'nın doğu kıyılarına varmış olabileceği tezi ortaya atıldı.
ardından 1872 yılında güney amerika'da brezilya'da, paraiba'da fenike alfabesi ile yazılmış bir yazıt bulundu...
görsel
görsel
paraiba'da bulunan bu kaya yazıtları fırtına nedeniyle mısır'dan afrika'nın etrafında yelken açan bir filodan ayrılan bir fenike gemisinden; aynı zamanda firavun necho ı veya necho ıı'den de bahseder...
yapılan araştırmalar gösteriyor ki, brezilya'nın kuzeydoğusu fenikelilerin bu topraklardaki varlığını doğrulayan izlerle doludur.
avusturyalı profesör ludwig schwennhagen'in brezilya'da yaptığı incelemeler sonrası, amazon boyunca, sidon ve tyre'nin (sur) birçok kralına (mö 887 ila 856) atıf yapılan fenike yazıtlarını bulduğunu ortaya koymuştur.
görsel
profesör schwennhagen, fenikelilerin brezilya'yı en azından 800 yıl boyunca bir üs olarak kullandığına ve maddi delillerin yanı sıra yerliler arasında önemli bir dilsel etki bıraktığını söylemektedir.
profesör schwennhagen'in çalışmaları, camocim (ceara eyaleti), parnaiba (piaui eyaleti) ve mearim (maranhao eyaleti) bölgelerinde antik fenikeliler tarafından yapılmış taş ve kireç duvarların varlığından bahseder.
ayrıca fransız bir araştırmacı olan apollinaire frot'un bu konudaki çalışmaları da profesör schwennhagen'in tezlerini destekler.
brezilya'daki fenike varlığının önemli kanıtlarından biri de rio de jeneiro yakınlarındaki pedra da gavea kayasındaki yazıtlardır.
görsel
pedra da gavea'daki yazıtlar ilk olarak 16. yy'da hristiyan misyonerler tarafından keşfedildi ve kral pedro'ya sunuldu. bu yazıtların fenike kökenli oldukları ise 300 yıl sonra keşfedildi.
görsel
pedra da gavea'daki yazıtlarda "jetbaal'ın en büyük oğlu, tyre kralı bedazir" den bahsedilir.
görsel
yukarıda da bahsettiğimiz üzre brezilya, fenikelilerle bağlantılı pek çok yazıt ve bulgu barındırmaktadır.
longa ve parnaiba nehirlerinin birleşmesinden biraz uzakta, piaui eyaletinde, fenike gemilerinin bağlanması için bir liman ve yine fenike gemilerinin tamir ve imalatı için tersaneler bulunan bir göl bulunmaktadır.
maranhao eyaletinde, mearim nehrini kuzeye, pindare ve grajau nehirlerinin birleştiği yere ulaşırken, maracu olarak bilinen pensiva gölünün sınırlarında yapılan kazılarda kalın tırnaklar ve bronz dübel içeren taşlaşmış ağaçtan yapılmış fenike tersane araçları bulunmuştur.
ayrıca, rio de janeiro ulusal müzesi'nde, brezilya kırsalında fenike, süryani ve sanskrit yazıtlarıyla mezar taşları bulunmaktadır.
görsel
bugün carajas olarak bilinen brezilya yerlilerine ait isimlerinde, fenike kökenli bugünkü arapça dilinde bulunabilen kelimelerin etimolojisine rastlanılır.
guaranis, tupis, guajajaras, chambicas, anajás, carijos, vb.gibi diğer brezilyalı yerli kabileleri, sözcük dağarcığında kökeni fenike olan binlerce arap kelimesine sahiptir.
keza fenikelilerin ölü gömme ritüeline neredeyse tüm brezilyalı yerli kabilelerde rastlanılabilir.
her şeyden önce şu bilinmelidir ki, fenikeliler topraklarla ilgilenmiyordu. yani istilacı-sömürgeci değillerdi. onlar ticaret yapan insanlardı ve sadece ticaretleri ile ilgileniyorlardı.
fenikeliler bu özellikleri sayesinde mısır, asur, pers hegemonyaları altında yaşamalarına rağmen varlıklarını sürdürebilmişlerdir.
lakin bu tarihlerden sonra gerçekleşen yunan ve roma istilalaları yüzünden fenikelilerin bu çok uzaklardaki kolonileri ile irtibatları kesildi.
bu tarihlerden sonra fenike uygarlığı yok oldu.
dolayısıyla fenikeliler bir daha amerika'ya gidemediler, amerika'da kalan fenikeliler de yerli halkın arasında eriyip gitti...
günümüzde sur olarak bilinen fenike şehir devleti tyre'de bulunan fenike yazıtları, moloch boğazı'nın ötesindeki bir bölgeye (bugünkü cebelitarık) bir fenike gezgini seferine, "denizin karaya nüfuz ettiği" yerinden bol miktarda yiyeceğin ve odunların olduğu bir yerden bahsederler.
yine bir fenike şehri olan sidon'da yapılan kazılarda, fransız arkeologlar 1860'ta arkeolojik testlere göre sadece güney amerika'da rastlanabilecek birçok ahşap eser buldular.
bu ahşap eserler brezilya'da balta kırıcı (quebracho/quebra machado) olarak bilinen ağaçtan yapılmışlardı.
görsel
görsel
şüphesiz ki bu bulgular güney amerika'daki fenike varlığını ve fenike gemilerinin dayanıklılığını, brezilya'daki fenike tersanelerinin varlığını doğrular nitelikteydi.
seçkin bir lübnan tarihçisi olan edmund bleibel, "lübnan genel tarihi" adlı kitabında şunları söylüyor:
--- alıntı ---
fenikeliler afrika'da kurulduğunda ve cebelitarık imparatorluklarının sınırı olduğunda, jbail (byblos) ve karısı harmonia (harmony) büyük bir filo hazırladı ve “ebedi adalar” ı (kanarya adaları) aramak için muazzam denize yöneldiler ama sonsuza dek kayboldular.
ruhlarının iki yılan içerdiği söylenirdi, bu da yaşamlarının tanrı baal'ın isteğiyle yenilenmiş olduğu anlamına geliyordu.
daha sonra okyanusu geçtikleri ve bugün güney amerika'nın bulunduğu bölgeyi keşfettikleri doğrulandı.
bu, christopher columbus'tan 3000 yıl önce oldu.
ilk keşfettikleri yeni toprakları, "tanrı kıtası" anlamına gelen "barr ılu" adını verdiler.
ulus kurulduğunda ve yönetimi organize edildiğinde, orayı yönetmek için seçilen kraliçe, "savaşçıların kraliçesi" anlamına gelen "amazonların kraliçesi" olarak bilinen mirinieh mirubieh'di. bu kraliçe, kritik bir durumdaki jbail'i (byblos) kurtarmak için lübnan'a gönderildi.
"amazonların kraliçesi", daha önce atlantik okyanusu olan mirubi okyanusu olarak bilinen okyanus "büyük okyanus" olarak adlandırılıyordu.
tyre'nin büyük gezgini olan cadmus, şehrini - cadamiat - brezilya'da konuşulan cuchite dilini incelemek için bilimsel bir göreve bıraktı.
sidon, jbail ve tyre'den ayrılan her filoda brezilya'ya giden 200 veya 300 tekne vardı. en küçük olanı, mürettebat üyelerini destek malzemeleri ve ekipmanlarıyla getirmek için kullanıldı. genellikle dinlenmek ve malzeme almak için tunus'ta ve kanarya adaları'nda durdular.
brezilya'daki fenike uygarlığı anıtları arasında, bugün bu ülkenin takdire şayan büyüklüğünde tamamen kaybolan "airo" adlı bir şehir vardır.
eski sakinleri, tıpkı irlandalılar gibi fenike soyuna ait olmaktan gurur duyuyordu.
kral hiram'ın zamanında altın almaya gelen tyrelilerin torunları olduklarını söylerlerdi. bu değerli metali, tyre'ye ve kudüs kralı salomon'a, bu mineralin çok bol olduğu ofir topraklarından aldılar. amazon nehri sınırlarında bulunur.
--- alıntı ---
sahi amazon demişken, amazon nehri'ne verilen adın kökeni nedir?
ispanyol conquistador'lar amazon nehri boyunca ilerleyip atlantik kıyısına ulaştıklarında kendilerine saldıran yerliler arasında kadın savaşçılar görmüşlerdi, bu yüzden bu nehre amazon adını vermişlerdir.
(bkz: amazonlar/#43238474)
fakat yerliler bu nehre solimoes diyorlardı.
solimoes yani solomon--->süleyman.
bu ortadoğu kökenli bir isimdi ve amazon deltasında, surinam ve guyana'da bile aramice, süryanice ve hatta sanskritçe çivi yazılarının varlığı bu nehir boyunca yerleşen fenikelilerin bu nehre bu ismi verdiğini ve yerel halkla barış içinde yaşayıp ticaret yaptığını bize gösterir.
brezilya kıyılarının, avrupalılar tarafından keşfinden çok önceleri yakın doğudan birçok denizci tarafından zaten bilindiği söylemleri vardır.
bu topraklara aşina olan ilk avrupalı denizci, bu gerçekle ilgili belgeleri vatikan arşivlerinde bulunan romalı severus pompeus'tur.
severus pompeus'un bu toprakların varlığından suriyeli kölesi sayesinde haberdar olduğu yazmaktadır.
tıpkı severus pompeus gibi, cristof colomb'da bu toprakların varlığından haberdardı.
colomb'un elinde bu uzak topraklarla ilgili bir güzergah, bir harita ve belgeler vardı.
colomb'un bu belgeleri tesadüfen bir kazı sırasında toprağın altında bulduğundan bahsedilir.
colomb iyi bir denizci olduğundan dolayı bulduğu bu papirüslerin bilinmeyen topraklara ait haritalar olduğunu anlamış ve eline geçen bu bulgular ile yeni topraklar aramak adına kendisine destek verecek kral ve devletler aramıştır.
colomb'un bulduğu bu belgelerin yüzyıllar önce trablus'lu bir denizci tarafından yapılmış haritalar olduğu düşünülmektedir.
daha sonra colomb, bu olağanüstü bulgular hakkında çok önemli bir haritacıdan bir fikir aldı. bölgeyi herkül sütunları'nın (cebelitarık boğazı) ötesinde bulunan büyük bir bölge olarak ilan etti.
ayrıca bu bölgeden ele geçecek servetin çok büyük olduğunu ve bu yerde o kadar değerli hazinelerin bulunduğunu ve bu bölgelere hakim olacak kişinin dünyanın efendisi olacağını söyledi...
yani colomb'un amerika'yı keşfi, amerika'ya, daha doğrusu kendi zannınca hindistan'a yaptığı bu yolculuk da, kendisinden 2000 yıl evvel fenikelilerin yaptığı keşifler ve elde ettikleri bulgular sayesinde olmuştur.
#tarih
#coğrafya
#arkeoloji
-------------------------------
----------------------------
kaynaklar;
https://faculty.ucr.edu/~...biados/texts/brazilph.htm
http://www.clevelandmemor...g/ebooks/arabs/Pg011.html
https://www.middleeasteye...t-columbus-or-phoenicians
https://www.boloji.com/ar...oenicians-in-the-americas
https://babakfakhamzadeh.com/phoenicians-in-brazil/
https://books.google.com....m%20Phoenicia&f=false
https://en.wikipedia.org/...discovery_of_the_Americas
https://en.wikipedia.org/...st_of_Pedra_da_G%C3%A1vea
https://en.wikipedia.org/wiki/Dighton_Rock
https://www.baslibrary.or...-archaeology-review/5/1/7
frig yolu
1.
ülkemizin en önemli yürüyüş ve bisiklet ile gezi parkurlarından biri olan ve antik frig uygarlığı'nın yerleşkelerinden geçen turizm rotası.
görsel
frig yolu, frigya uygarlığına ait yeraltı şehirlerini, antik kentleri, kale ve anıtsal alanları ve dini merkezleri ve bunların üzerinde yer aldığı 4 adet vadiyi kapsıyor.
bugün kütahya'da, eskişehir'de ve afyon'da çeşitli yerlerde frig vadisi tabelaları görebilirsiniz. yani 1 tek frig vadisi yok, birkaç tane frig vadisi var ve bu frig vadilerinden geçen güzergaha da frig yolu deniliyor...
frig yolu rotası;
görsel
frig yolu, antik frigya uygarlığının başkenti gordion'dan (polatlı) başlıyor.
rota daha sonra güney yönüne dönüp sivrihisar'a bağlı ballıhisar köyündeki pessinus antik kentine varılıyor.
görsel
pessinus antik kenti kral midas tarafından friglerin ve anadolu'nun baş tanrıcası kibele'ye adanmış kutsal bir kent. yani frig uygarlığının dini merkezi burası.
pessinus'tan sonra güney yönüne ilerleyerek emirdağ ilçesine ve oradan batıya giderek frig uygarlığına ait önemli kalıntılar bulunduran yazılıkaya bölgesine varıyoruz.
yazılıkaya frig anıtı;
görsel
frig mağaraları(kırkgöz kayalığı);
görsel
yazılıkaya'dan sonra kütahya ve afyon'da ayrı ayrı bulunan frig vadilerine geçebilir, yahut eskişehir'e devam ederek sırasıyla;
gerdekkaya anıtı;
görsel
ve doğanlıkale'yi görebilirsiniz.
görsel
doğanlıkale anlatılanlara göre kral midas'ın kızının yaşadığı kaleymiş.
frig vadisi'nin bu bölümünde görülmesi gereken diğer yerler şöyle:
han yeraltı şehri (han antik kenti);
görsel
küçük yazılıkaya;
görsel
aslankaya;
görsel
kümbet köyü ve aslanlı mabet;
görsel
üçlerkayası;
görsel
ve göynüş vadisi. özellikle aslantaş-yılantaş kabartmaları ile avdalaz kalesi.
görsel
görsel
frig yolu/frig vadısi dediğimiz alan eskişehir, afyon ve kütahya illerinin bir bölümünü kapsıyor.
Aşağıdaki haritada sarı ile işaretli alan;
görsel
burada trekking ile gezebileceğiniz gibi, bisikletli ya da atlı turlara da katılabilirsiniz. dilerseniz yukarıda bahsettiğim yerlere arabayla da ulaşabilirsiniz.
diğer gezi güzergahları için;
(bkz: likya yolu/#40361676)
(bkz: st paul yolu/#42794468)
(bkz: evliya çelebi yolu/#42795385)
#tarih
#coğrafya
#gezi
görsel
frig yolu, frigya uygarlığına ait yeraltı şehirlerini, antik kentleri, kale ve anıtsal alanları ve dini merkezleri ve bunların üzerinde yer aldığı 4 adet vadiyi kapsıyor.
bugün kütahya'da, eskişehir'de ve afyon'da çeşitli yerlerde frig vadisi tabelaları görebilirsiniz. yani 1 tek frig vadisi yok, birkaç tane frig vadisi var ve bu frig vadilerinden geçen güzergaha da frig yolu deniliyor...
frig yolu rotası;
görsel
frig yolu, antik frigya uygarlığının başkenti gordion'dan (polatlı) başlıyor.
rota daha sonra güney yönüne dönüp sivrihisar'a bağlı ballıhisar köyündeki pessinus antik kentine varılıyor.
görsel
pessinus antik kenti kral midas tarafından friglerin ve anadolu'nun baş tanrıcası kibele'ye adanmış kutsal bir kent. yani frig uygarlığının dini merkezi burası.
pessinus'tan sonra güney yönüne ilerleyerek emirdağ ilçesine ve oradan batıya giderek frig uygarlığına ait önemli kalıntılar bulunduran yazılıkaya bölgesine varıyoruz.
yazılıkaya frig anıtı;
görsel
frig mağaraları(kırkgöz kayalığı);
görsel
yazılıkaya'dan sonra kütahya ve afyon'da ayrı ayrı bulunan frig vadilerine geçebilir, yahut eskişehir'e devam ederek sırasıyla;
gerdekkaya anıtı;
görsel
ve doğanlıkale'yi görebilirsiniz.
görsel
doğanlıkale anlatılanlara göre kral midas'ın kızının yaşadığı kaleymiş.
frig vadisi'nin bu bölümünde görülmesi gereken diğer yerler şöyle:
han yeraltı şehri (han antik kenti);
görsel
küçük yazılıkaya;
görsel
aslankaya;
görsel
kümbet köyü ve aslanlı mabet;
görsel
üçlerkayası;
görsel
ve göynüş vadisi. özellikle aslantaş-yılantaş kabartmaları ile avdalaz kalesi.
görsel
görsel
frig yolu/frig vadısi dediğimiz alan eskişehir, afyon ve kütahya illerinin bir bölümünü kapsıyor.
Aşağıdaki haritada sarı ile işaretli alan;
görsel
burada trekking ile gezebileceğiniz gibi, bisikletli ya da atlı turlara da katılabilirsiniz. dilerseniz yukarıda bahsettiğim yerlere arabayla da ulaşabilirsiniz.
diğer gezi güzergahları için;
(bkz: likya yolu/#40361676)
(bkz: st paul yolu/#42794468)
(bkz: evliya çelebi yolu/#42795385)
#tarih
#coğrafya
#gezi
bir türkiye aşığı kate clow ve osmanlı tarihçisi caroline finkel tarafından tasarlanmış ve faaliyete geçirilmiş olan türkiye'nin ilk uzun mesafeli atlı gezi parkurudur.
görsel
parkurun 650 km'lik bölümü atlı, 330 km'lik bölümü yayadır.
evliya çelebi yolu'nun rotası;
görsel
evliya çelebi yolu, 1671 yılında evliya çelebi’nin istanbul’dan başlayıp, hicaz’da sona eren gezisinde geçtiği güzergahların bir bölümünü kapsar.
Bu yolun hicaz’a kadar uzatılarak, uluslararası bir nitelik kazandırılmasına çalışılmaktadır.
rotanın başlangıcı izmit körfezi'nin güneyi, altınova'dır. altınova'dan başlayan rota samanlı dağları'ndan geçerek iznik'e ulaşır. buradan yine dağlara, sansarak kanyonu'na girerek yenişehir'e, yenişehir'den uludağ'ın doğu yamaçlarına döner, burada geyikli baba-baba sultan'a selam veren rotamız inegöl üzerinden domaniç dağlarına, oradan da kütahya'ya iner.
kütahya-afyon arasında başkomutanlık milli parkının dumlupınar bölümünü de içine alan rota daha sonra batıya yönelir, banaz-gediz-şaphane dağları rotası kullanılarak simav'da son bulur.
ek-1:
evliya çelebi yolu, baba sultan köyünde fotoğrafını çektiğim tabelaları;
görsel
görsel
ek-2: evliya çelebi yolu rotasndan bazı görüntüler;
görsel
görsel
ek-3: türkiye'deki diğer gezi rotaları;
(bkz: likya yolu/#40361676)
(bkz: st paul yolu/#42794468)
#coğrafya
#gezi
görsel
parkurun 650 km'lik bölümü atlı, 330 km'lik bölümü yayadır.
evliya çelebi yolu'nun rotası;
görsel
evliya çelebi yolu, 1671 yılında evliya çelebi’nin istanbul’dan başlayıp, hicaz’da sona eren gezisinde geçtiği güzergahların bir bölümünü kapsar.
Bu yolun hicaz’a kadar uzatılarak, uluslararası bir nitelik kazandırılmasına çalışılmaktadır.
rotanın başlangıcı izmit körfezi'nin güneyi, altınova'dır. altınova'dan başlayan rota samanlı dağları'ndan geçerek iznik'e ulaşır. buradan yine dağlara, sansarak kanyonu'na girerek yenişehir'e, yenişehir'den uludağ'ın doğu yamaçlarına döner, burada geyikli baba-baba sultan'a selam veren rotamız inegöl üzerinden domaniç dağlarına, oradan da kütahya'ya iner.
kütahya-afyon arasında başkomutanlık milli parkının dumlupınar bölümünü de içine alan rota daha sonra batıya yönelir, banaz-gediz-şaphane dağları rotası kullanılarak simav'da son bulur.
ek-1:
evliya çelebi yolu, baba sultan köyünde fotoğrafını çektiğim tabelaları;
görsel
görsel
ek-2: evliya çelebi yolu rotasndan bazı görüntüler;
görsel
görsel
ek-3: türkiye'deki diğer gezi rotaları;
(bkz: likya yolu/#40361676)
(bkz: st paul yolu/#42794468)
#coğrafya
#gezi
st paul yolu
1.
dünyanın en mükemmel yürüyüş/gezi parkuru likya yolu'nun fikir anası ve yaratıcısı olan kate clow'un ülkemize bir başka armağanı olan 2004 yılında faaliyete giren 500 km uzunluğundaki türkiye'nın en uzun 2. gezi parkurudur.
görsel
aziz paul yolu antalya ve antik pisidia (ısparta-burdur-göller yöresi)'daki roma kentlerini ve bu civardaki doğal güzellikleri içine alan bir rota.
hristiyan dünyasının en önemli isimlerinden biri olan tarsuslu aziz paul'un anadolu'da hristiyanlığı yaymak için yaptığı uzun yolculuk bu rotada gerçekleşmiş.
görsel
st paul yolu rotası şu şekilde;
görsel
rota perge antik kentinden başlıyor.
lakin, perge'den başlayan bu yola 2. bir alternatif güzergah eklenmiş, perge'den aspendos'a geçiliyor ve aziz paul yoluna aspendos'tan başlanıyor.
burada köprüçay güzergahı takip edilerek, köprülü kanyon ve tazı kanyonundan geçilerek selge antik kenti'ne ulaşılıyor.
tazı kanyonu;
görsel
köprüçay köprüsü;
görsel
selge antik kentinden sonra sütçüler yönüne doğru gidilen rotada önce yazılı kanyon ardından pek kimsenin bilmediği, ulaşımı zor olduğu için bakir kalmış adada antik kentine varılıyor.
görsel
buradan eğirdir gölüne geçiliyor. eğirdir gölü batı yakasındaki uzun bir yürüyüşün ardından barla dağı'nın doğu eteklerinden eğirdir'in karşı yakasına geçilerek, yalvaç'taki Pisidia Antiokheia'da bu zorlu rota son buluyor.
görsel
ha bu arada, ben tabi ki bu yolun tamamını yürümedim. yol güzergahında bulunan antik kentlerin ve milli parkların tamamına gittim ama arabayla, tazı kanyonu ve köprüçay'da biraz yürüdüm ama. st paul yolunda yürümemiş olmuyorum yani.
yürümeseniz de bu harika yerleri siz de gezin, tavsiye ederim...
ek:
(bkz: likya yolu/#40361676)
(bkz: tazı kanyonu/#41968965)
(bkz: eğirdir yeşilada/#42011644)
#tarih
#coğrafya
#gezi
#arkeoloji
görsel
aziz paul yolu antalya ve antik pisidia (ısparta-burdur-göller yöresi)'daki roma kentlerini ve bu civardaki doğal güzellikleri içine alan bir rota.
hristiyan dünyasının en önemli isimlerinden biri olan tarsuslu aziz paul'un anadolu'da hristiyanlığı yaymak için yaptığı uzun yolculuk bu rotada gerçekleşmiş.
görsel
st paul yolu rotası şu şekilde;
görsel
rota perge antik kentinden başlıyor.
lakin, perge'den başlayan bu yola 2. bir alternatif güzergah eklenmiş, perge'den aspendos'a geçiliyor ve aziz paul yoluna aspendos'tan başlanıyor.
burada köprüçay güzergahı takip edilerek, köprülü kanyon ve tazı kanyonundan geçilerek selge antik kenti'ne ulaşılıyor.
tazı kanyonu;
görsel
köprüçay köprüsü;
görsel
selge antik kentinden sonra sütçüler yönüne doğru gidilen rotada önce yazılı kanyon ardından pek kimsenin bilmediği, ulaşımı zor olduğu için bakir kalmış adada antik kentine varılıyor.
görsel
buradan eğirdir gölüne geçiliyor. eğirdir gölü batı yakasındaki uzun bir yürüyüşün ardından barla dağı'nın doğu eteklerinden eğirdir'in karşı yakasına geçilerek, yalvaç'taki Pisidia Antiokheia'da bu zorlu rota son buluyor.
görsel
ha bu arada, ben tabi ki bu yolun tamamını yürümedim. yol güzergahında bulunan antik kentlerin ve milli parkların tamamına gittim ama arabayla, tazı kanyonu ve köprüçay'da biraz yürüdüm ama. st paul yolunda yürümemiş olmuyorum yani.
yürümeseniz de bu harika yerleri siz de gezin, tavsiye ederim...
ek:
(bkz: likya yolu/#40361676)
(bkz: tazı kanyonu/#41968965)
(bkz: eğirdir yeşilada/#42011644)
#tarih
#coğrafya
#gezi
#arkeoloji
medeniyetin beşiği olan ülkemizde bulunan ve halihazırda günyüzüne çıkarılmış, gezilebilecek durumda olan antik kentler ve yerleşmelerdir.
aşağıdaki haritada google maps'de işaretledim hepsini tek tek.
https://www.google.com/ma...304,6z/data=!4m2!11m1!3e4
çalışmanın tamamı kendime aittir, türkiye'deki tüm antik kentler ile ilgili başka bir yerde böyle kapsamlı bir çalışma yoktur.
ama bunu haritada sizin görüp göremediğinizi bilmiyorum. o yüzden bölge bölge çıkartıp görsel halinde sunayım;
türkiye'deki antik kentlerin harita üzerinde genel görünümü;
görsel
marmara;
görsel
ege ve batı akdeniz;
görsel
doğu akdeniz;
görsel
iç anadolu;
görsel
kuzey anadolu;
görsel
doğu karadeniz ve doğu anadolu;
görsel
güneydoğu anadolu;
görsel
yukarıdaki haritalarda işaretli olan yerler halihazırda antik kalıntıların bulunduğu yerleşkelerdir.
bunların dışında üzerine şehir inşa edilmiş ve ortadan kaybolmuş pek çok antik kent de mevcut, onlar ile ilgili bir buluntuya rastlayamadığım için listeye alıp işaretlemedim.
ek; illere göre antik kent-antik yerleşke listesi;
adana;
anavarza, dumlu, yılankale, sirkeli höyük, misis, şar, magarsus,
adıyaman;
nemrut dağı, perre antik kenti, arsameia.
afyonkarahisar;
amorium, apameia, frig vadisi,
amasya;
harşena dağı, oluz höyük,
ankara;
gordion-yassıhöyük, çayyolu höyüğü, yumurtatepe, ancyra,
antalya;
antiocha ad cragum, selinus, iotape, syedra, laertes, colybrassus, kalelibelen, lyrbe, side, etenna, pednelissos, selge, aspendos, silyon, perge, attaleia, ariassos, termessos, neapolis, kelbessos, trabenna, typalia, isinda, idebessos, akalissus, arykanda, phaselis, olympos, rhodiapolis, lmyra, myra, simena, andriake, trysa, istlada, kyaneai, tyberissos, theimussa, aperlai, phellos, antiphellos, kandyba, sidyma, patara, xanthos.
artvin;
şavşat kale.
aydın;
afrodisias, nysa, magnesia, orthosia, akharaka, tralles, gerga, alabanda, alinda, amyzon, pygela, priene, milet, didim.
balıkesir;
pordoselene, adramytteion, antandros, aureline, daskyleion, kyzikos.
bitlis;
ahlat.
burdur;
sagalassos, kibyra, kremna, sia.
bursa;
iznik-nikeia. kirte kalesi, aktopraklık höyük, gölyazı-apollonia ad rhyndacum
çanakkale;
truva, assos, priapos, parion, sestos, maydos, imbros, dardanos, tenedos, alexandria troas, neandria, apollon smintheion-khryse.
çankırı;
gangra.
çorum;
hattuşaş, alacahöyük, şapinuva,
denizli;
hierapolis, tripolis, laodikeia, colossae, tabea.
diyarbakır;
diyarbakır kalesi, çayönü, eğil kalesi.
edirne;
ainos.
elazığ;
harput.
erzincan;
kemah kalesi.
erzurum;
bardız.
eskişehir;
pessinus, yazılıkaya, frig yerleşimleri-doğankale.
gaziantep;
zeugma-belkıs. karkamış, dülük, rumkale,
giresun;
giresun kalesi-kerasus. giresun adası-aretias.
gümüşhane;
satala-kelkit.
hatay;
antiokheia, çevlik, issos, epiphaneia, payas kalesi, bakras,
ısparta;
adada, prostanne, seleuekia, antioch of psidia, apollonia-uluborlu.
mersin;
anamurium, mamure kalesi, nagidos, kalenderis, olba-uzuncaburç, kız kalesi, kanlıdivane, çatıören, akkale, öküzlü, soli-pompeiopolis, yumuktepe höyüğü,
tarsus.
istanbul;
tarihi yarımada-byzantion. bathonea, yoros kalesi.
izmir;
bergama-pergamon, allianoi,pitane, gryneion, myrina-sebatepolis, kyme, temnos,
neon teikhos, phokaia, nif, smyrna-agora. klazomenai, erythrai, teos, lebedos, kolophon, claros, metropolis, belevi, efes.
kars;
ani, kars kalesi.
kastamonu;
pompeipolis, paflagonya.
kayseri;
kültepe.
kırşehir;
kamankale höyüğü.
kocaeli;
nicomedia-izmit.
konya;
çatalhöyük, sille, kilistra-gökyurt. eflatunpınar.
kütahya;
aizanoi.
malatya;
arslantepe.
manisa;
sardes, aigai, bintepe tümülüsleri, philadelphia-alaşehir, thyateira-akhisar, gökçeören-maiona.
kahramanmaraş;
germanica.
mardin;
dara, mardin merkez, midyat, nisibis-nusaybin.
muğla;
knidos, letoon, pınara, tlos, karmylassos-kayaköy, telmessos, kadyanda, araksa, oinoanda, kaunos, kedrai, physkos, amos, bybassios, lorymna, bozukkale, idyma,
thera-kyllandos, stratonikeia, lagina, hyllarima, kyon, labranda, beçin kalesi, milas-gümüşkesen, hekatomnos, euromos, iasos, syangela, pedasa, halikarnassos herakleia-latmos,
nevşehir;
göreme-ürgüp-avanos, derinkuyu yeraltı şehri, kaymaklı yeraltı şehri.
niğde;
gümüşler manastırı, faustinopolis.
ordu;
kotyora-boztepe, kurul kalesi, yason burnu-yason kilisesi.
samsun;
amisos, nerik-oymaağaç höyüğü,
sinop;
sinope.
sivas;
sarissa, samuha-kayalıpınar.
tokat;
komana, sebastopolis, maşat höyük.
trabzon;
trabzon merkez-trapezus. sümela ve vazelon manastırları.
şanlıurfa;
göbeklitepe, karahantepe, harbetsuvan tepe, şanlıurfa merkez-balıklıgöl höyük edessa, harran, halfeti, nevalı çori.
uşak;
blaundos, pepuza.
van;
tuşpa-van, akdamar, giduts manastırı, hoşap kalesi, çavuştepe.
yozgat;
tavium-büyüknefes, alişar höyük, sarıkaya roma harabeleri, kerkenes.
zonguldak;
tios-tieion, herakleia pontike.
aksaray;
aşıklı höyük, acem höyük, güvercinkaya.
karaman;
kerti höyük, binbir kilise.
batman;
hasankeyf.
bartın;
amasra.
karabük;
hadrianapolis.
kilis;
oylum höyük.
osmaniye;
kastabala, karatepe.
düzce;
prusias ad hypium.
#tarih
#coğrafya
#arkeoloji
edit: antik kentlerin il il listesini de şöyle yaptım, bunu da ekleyeyim dursun;
https://i.ibb.co/KsSGTdy/iller.jpg
ek: türkiye'deki bazı antik kent ve yerleşkeler ile ilgili daha önce yazdıklarım;
(bkz: afrodisias/#40129323)
(bkz: sardes/#39819598)
(bkz: knidos/#40345655)
(bkz: xanthos/#40336367)
(bkz: letoon/#40340058)
(bkz: sagalassos/#40372954)
(bkz: nysa antik kenti/#40128142)
(bkz: pergamon/#39824448)
(bkz: kaunos/#39852256)
(bkz: termessos/#40375448)
(bkz: blaundos/#32112194)
(bkz: myrleia antik kenti/#40368669)
(bkz: tlos/#40414388)
(bkz: hekate/#37989579)
(bkz: smyrna/#41357738)
(bkz: aizanoi/#41668092)
(bkz: myra/#41999294)
(bkz: lagina/#42032016)
(bkz: stratonikeia antik kenti/#42070738)
(bkz: kedrai/#42070431)
(bkz: göbeklitepe/#36411974)
(bkz: göbeklitepe/#42667418)
(bkz: harbetsuvan tepesi/#42177606)
(bkz: patara/#42664697)
(bkz: alaşehir/#39820427)
(bkz: truvalı helen/#40453183)
(bkz: the trojan war/#40547255)
(bkz: luviler/#40544817)
(bkz: likya/#40353580)
(bkz: likya birliği/#40343883)
(bkz: likya yolu/#40361676)
(bkz: gordion/#43232000)
(bkz: thera/#44753756)
aşağıdaki haritada google maps'de işaretledim hepsini tek tek.
https://www.google.com/ma...304,6z/data=!4m2!11m1!3e4
çalışmanın tamamı kendime aittir, türkiye'deki tüm antik kentler ile ilgili başka bir yerde böyle kapsamlı bir çalışma yoktur.
ama bunu haritada sizin görüp göremediğinizi bilmiyorum. o yüzden bölge bölge çıkartıp görsel halinde sunayım;
türkiye'deki antik kentlerin harita üzerinde genel görünümü;
görsel
marmara;
görsel
ege ve batı akdeniz;
görsel
doğu akdeniz;
görsel
iç anadolu;
görsel
kuzey anadolu;
görsel
doğu karadeniz ve doğu anadolu;
görsel
güneydoğu anadolu;
görsel
yukarıdaki haritalarda işaretli olan yerler halihazırda antik kalıntıların bulunduğu yerleşkelerdir.
bunların dışında üzerine şehir inşa edilmiş ve ortadan kaybolmuş pek çok antik kent de mevcut, onlar ile ilgili bir buluntuya rastlayamadığım için listeye alıp işaretlemedim.
ek; illere göre antik kent-antik yerleşke listesi;
adana;
anavarza, dumlu, yılankale, sirkeli höyük, misis, şar, magarsus,
adıyaman;
nemrut dağı, perre antik kenti, arsameia.
afyonkarahisar;
amorium, apameia, frig vadisi,
amasya;
harşena dağı, oluz höyük,
ankara;
gordion-yassıhöyük, çayyolu höyüğü, yumurtatepe, ancyra,
antalya;
antiocha ad cragum, selinus, iotape, syedra, laertes, colybrassus, kalelibelen, lyrbe, side, etenna, pednelissos, selge, aspendos, silyon, perge, attaleia, ariassos, termessos, neapolis, kelbessos, trabenna, typalia, isinda, idebessos, akalissus, arykanda, phaselis, olympos, rhodiapolis, lmyra, myra, simena, andriake, trysa, istlada, kyaneai, tyberissos, theimussa, aperlai, phellos, antiphellos, kandyba, sidyma, patara, xanthos.
artvin;
şavşat kale.
aydın;
afrodisias, nysa, magnesia, orthosia, akharaka, tralles, gerga, alabanda, alinda, amyzon, pygela, priene, milet, didim.
balıkesir;
pordoselene, adramytteion, antandros, aureline, daskyleion, kyzikos.
bitlis;
ahlat.
burdur;
sagalassos, kibyra, kremna, sia.
bursa;
iznik-nikeia. kirte kalesi, aktopraklık höyük, gölyazı-apollonia ad rhyndacum
çanakkale;
truva, assos, priapos, parion, sestos, maydos, imbros, dardanos, tenedos, alexandria troas, neandria, apollon smintheion-khryse.
çankırı;
gangra.
çorum;
hattuşaş, alacahöyük, şapinuva,
denizli;
hierapolis, tripolis, laodikeia, colossae, tabea.
diyarbakır;
diyarbakır kalesi, çayönü, eğil kalesi.
edirne;
ainos.
elazığ;
harput.
erzincan;
kemah kalesi.
erzurum;
bardız.
eskişehir;
pessinus, yazılıkaya, frig yerleşimleri-doğankale.
gaziantep;
zeugma-belkıs. karkamış, dülük, rumkale,
giresun;
giresun kalesi-kerasus. giresun adası-aretias.
gümüşhane;
satala-kelkit.
hatay;
antiokheia, çevlik, issos, epiphaneia, payas kalesi, bakras,
ısparta;
adada, prostanne, seleuekia, antioch of psidia, apollonia-uluborlu.
mersin;
anamurium, mamure kalesi, nagidos, kalenderis, olba-uzuncaburç, kız kalesi, kanlıdivane, çatıören, akkale, öküzlü, soli-pompeiopolis, yumuktepe höyüğü,
tarsus.
istanbul;
tarihi yarımada-byzantion. bathonea, yoros kalesi.
izmir;
bergama-pergamon, allianoi,pitane, gryneion, myrina-sebatepolis, kyme, temnos,
neon teikhos, phokaia, nif, smyrna-agora. klazomenai, erythrai, teos, lebedos, kolophon, claros, metropolis, belevi, efes.
kars;
ani, kars kalesi.
kastamonu;
pompeipolis, paflagonya.
kayseri;
kültepe.
kırşehir;
kamankale höyüğü.
kocaeli;
nicomedia-izmit.
konya;
çatalhöyük, sille, kilistra-gökyurt. eflatunpınar.
kütahya;
aizanoi.
malatya;
arslantepe.
manisa;
sardes, aigai, bintepe tümülüsleri, philadelphia-alaşehir, thyateira-akhisar, gökçeören-maiona.
kahramanmaraş;
germanica.
mardin;
dara, mardin merkez, midyat, nisibis-nusaybin.
muğla;
knidos, letoon, pınara, tlos, karmylassos-kayaköy, telmessos, kadyanda, araksa, oinoanda, kaunos, kedrai, physkos, amos, bybassios, lorymna, bozukkale, idyma,
thera-kyllandos, stratonikeia, lagina, hyllarima, kyon, labranda, beçin kalesi, milas-gümüşkesen, hekatomnos, euromos, iasos, syangela, pedasa, halikarnassos herakleia-latmos,
nevşehir;
göreme-ürgüp-avanos, derinkuyu yeraltı şehri, kaymaklı yeraltı şehri.
niğde;
gümüşler manastırı, faustinopolis.
ordu;
kotyora-boztepe, kurul kalesi, yason burnu-yason kilisesi.
samsun;
amisos, nerik-oymaağaç höyüğü,
sinop;
sinope.
sivas;
sarissa, samuha-kayalıpınar.
tokat;
komana, sebastopolis, maşat höyük.
trabzon;
trabzon merkez-trapezus. sümela ve vazelon manastırları.
şanlıurfa;
göbeklitepe, karahantepe, harbetsuvan tepe, şanlıurfa merkez-balıklıgöl höyük edessa, harran, halfeti, nevalı çori.
uşak;
blaundos, pepuza.
van;
tuşpa-van, akdamar, giduts manastırı, hoşap kalesi, çavuştepe.
yozgat;
tavium-büyüknefes, alişar höyük, sarıkaya roma harabeleri, kerkenes.
zonguldak;
tios-tieion, herakleia pontike.
aksaray;
aşıklı höyük, acem höyük, güvercinkaya.
karaman;
kerti höyük, binbir kilise.
batman;
hasankeyf.
bartın;
amasra.
karabük;
hadrianapolis.
kilis;
oylum höyük.
osmaniye;
kastabala, karatepe.
düzce;
prusias ad hypium.
#tarih
#coğrafya
#arkeoloji
edit: antik kentlerin il il listesini de şöyle yaptım, bunu da ekleyeyim dursun;
https://i.ibb.co/KsSGTdy/iller.jpg
ek: türkiye'deki bazı antik kent ve yerleşkeler ile ilgili daha önce yazdıklarım;
(bkz: afrodisias/#40129323)
(bkz: sardes/#39819598)
(bkz: knidos/#40345655)
(bkz: xanthos/#40336367)
(bkz: letoon/#40340058)
(bkz: sagalassos/#40372954)
(bkz: nysa antik kenti/#40128142)
(bkz: pergamon/#39824448)
(bkz: kaunos/#39852256)
(bkz: termessos/#40375448)
(bkz: blaundos/#32112194)
(bkz: myrleia antik kenti/#40368669)
(bkz: tlos/#40414388)
(bkz: hekate/#37989579)
(bkz: smyrna/#41357738)
(bkz: aizanoi/#41668092)
(bkz: myra/#41999294)
(bkz: lagina/#42032016)
(bkz: stratonikeia antik kenti/#42070738)
(bkz: kedrai/#42070431)
(bkz: göbeklitepe/#36411974)
(bkz: göbeklitepe/#42667418)
(bkz: harbetsuvan tepesi/#42177606)
(bkz: patara/#42664697)
(bkz: alaşehir/#39820427)
(bkz: truvalı helen/#40453183)
(bkz: the trojan war/#40547255)
(bkz: luviler/#40544817)
(bkz: likya/#40353580)
(bkz: likya birliği/#40343883)
(bkz: likya yolu/#40361676)
(bkz: gordion/#43232000)
(bkz: thera/#44753756)
bir libya gerçeği...
erdoğan 2 hafta öne "libya'da yaşayan 1 milyon türk var ve bağımız var..." şeklinde açıklama yaptı.
vikipedi'ye göre de bu sayı 1 milyon 400 bin.
görsel
libya türkleri osmanlı'nın bakiyesidir, garp ocakları'ndan bizlere kalan yadigardır.
bugün en yoğun olarak misrata'da yaşamaktadırlar.
libya türklerine; kouloughlis-kuloğlu-koloğlu deniyor.(sadece libya'da değil, cezayir ve tunus'ta da kuloğulları mevcut).
görsel
görsel
şimdi libya'daki türkleri, garp ocakları türklerini tarihsel süreçte inceleyelim.
libya'daki türklerin varlığı 1517'de mısır'ın fethi sonrası libya'nın doğu kısmını oluşturan sirenayka bölgesi'nin osmanlı tarafından fethedilmesiyle başladı.
sirenayka: (bingazi, derne, tobruk)
ardından 1551'de osmanlı korsanları'nın libya kıyılarına akınları ve trablusgarp'in 1553'te turgut reis tarafından fethedilmesiyle trablusgarp beylerbeyliği kuruldu ve libya'nın doğusundaki sirenayka'da sancak olarak trablus'a bağlandı.
bakınız o tarihlerde de osmanlı, durduk yere libya'ya gitmedi.
libya'daki müslümanlar, libya'yı sömürgeleştiren ve yağmalayan ispanyollara karşı istanbul'a bir heyet göndererek osmanlı'yı libya'ya davet ettiler.
turgut reis'in trablus'u fethi ile birlikte türkler libya'ya yerleşmeye başladılar.
turgut reis ile birlikte libya'ya 12 bin yeniçeri ve levend geldi.
işte libya, cezayir ve tunus'ta bugün hala varlığını sürdüren ve kouloughlis-kuloğlu-koloğlu denilen kişiler bu osmanlı askerlerinin soyundan gelmektedir.
osmanlı garp ocakları'nı vatan yapabilmek için osmanlı levendleri'ni ve akdeniz'de korsanlık yapan akıncıları yerel halktan kadınlarla evliliğe teşvik etmiş, işte osmanlı askerlerinin yerel halk ile kaynaşmaları sonucunda da bu "koloğlu" dediğimiz türk soylu bir halk ortaya çıkmıştır.
garp ocakları'nda yöneticilik yapan dayılar işte bu koloğullarındandır.
----------------------
not: turgut reis'nin mezarı bugün trablus'tadır.
görsel
------------------------
koloğulları ile kölemenler karıştırılmamalıdır.
zira libya'da kölemenler de vardır ve libya türkleri içinde kölemenler de sayılmaktadır.
kölemenler osmanlı'nın mısır'ı fethi sonrası burada kalan ve uzun süre osmanlı'ya direnen memlüklerdir.
bunlar kıpçak türkü ve çerkes kökenlidir, osmanlı mısır'a hakim olunca bu kölemenlerin bir kısmı da trablusgarp'a gönderilmiştir.
kölemenler'in torunları bugün ekseriyetle misrata'da yaşamakta ve kendilerini hala kölemen ve çerkes olarak tanımlamaktadırlar.
misrata bugün nüfusunun yüzde 80'i türk/kölemen/koloğlu kökenli bir şehirdir.
-----------------------------------
not: misrata şehrinin isminin kökeni de bu mısır'dan gelen kölemenlerden gelmektedir.
çerkes dilinde "misir atah" yani ataları mısır'dan gelenler anlamındadır.
-----------------------------------
libya'da bugün günlük hayatta kullanılan pek çok kelime türkçedir.
görsel
bunların dışında libya'ya yine anadolu'dan karamanlı türkleri geldiler.
karamanoğulları soyundan gelen bu türkler 1711 yılından itibaren "karamanlı hanedanı" olarak libya'yı 1835 yılına dek osmanlı adına yönettiler.
(bkz: karamanlı hanedanı)
(bkz: karamanlı ahmet paşa)
(bkz: karamanlı yusuf paşa)
bu karamanlılar döneminde libya'ya anadolu'dan yoğun bir türkmen göçü yaşandı.
libya'ya göç eden türkmenlerin bir kısmı, girit'in fethinden sonra da girit'e yerleştirdiler ve girit'teki türk nüfusunun çoğunluğunu oluşturdular.
girit'in hakimiyetimizden çıkmasından sonra girit'teki yaklaşık 100 bin karamanlı yeniden libya'ya dönmüştür.
görsel
------------------------------------
not: abd'yi vergiye bağlayan 1796'daki trablus antlaşması işte bu karamanlı türklerin eseridir.
libya'daki karamanlı dönemi osmanlı'dan bağımsız ayrı bir dönem olarak ele alınır.
görsel
-------------------------------------
libya türkleri olarak inceleyebileceğimiz diğer bir topluluk da fizan sürgünleridir.
osmanlı döneminde libya'nın güneyindeki fizan bölgesi bir sürgün yeriydi ve pek çok kişi buraya sürgüne gönderilmiş ve kalan hayatını burada tamamlamak zorunda kalmıştı.
görsel
libya türkleri'nin bir kısmı da işte bu fizan sürgünlerinin bugünkü bakiyeleridir.
bu fizan sürgünlerini bir kitapta toplamak ne iyi olurdu, zira fizan'a sürülüp sahra çölünü geçip gine körfezi'ne ulaşan türkler var, ne hikayeler, ne hikayeler...
osmanlı yönetimi süresince işte libya'daki bu türk varlığından dolayı, libya diğer uzak topraklar gibi değil, adeta bir türk toprağıymış gibi ilgi gördü.
1908 yılında 2. meşrutiyet'in ilanı sonrası libya'daki aşiretler meşrutiyet aleyhine ayaklandılar.
libya'daki türklere saldırılar başladı.
aşiretler artık osmanlı'dan ayrılmak istiyorlardı. tabi bu ayaklanmada başta italya olmak üzre emperyalist devletlerin kışkırtmaları da etkiliydi.
işte 1908 yılında bu ayaklanmaya karşı önlem alması ve libya'daki türkleri örgütlemek üzre teşkilat-ı mahsusa tarafından libya'ya mustafa kemal gönderildi.
mustafa kemal libya'ya geldiğinde henüz 27 yaşında bir yüzbaşıydı.
burada mustafa kemal bey ilk temaslarını koloğlu ve kölemen türkleri ile yaptı, akabinde sunusi aşireti ile görüşerek bu aşiretin ve aşiretin bağlı olduğu tarikatın osmanlı'nın yanında olmasını sağladı ve libya'da birkaç ay içinde elde ettiği bu güç ile ayaklanan diğer aşiretlerin karşısına çıkarak bu krizi sona erdirdi.
mustafa kemal 3 yıl sonra yeninden libya'ya gelecek, 1908'de kurduğu dostluklar ve bağlantılar sayesinde italyan işgaline karşı trablusgarp'ta mücadele ettiği her cephede başarı sağlayacaktı...
(bkz: gazeteci şerif bey in zorlu trablusgarp seyahati/#37798871)
libya'da osmanlı'ya bağlı olan, türk dostu olan sunusi aşireti ve koloğulları türkiye ile hiçbir zaman irtibatı koparmadılar.
(bkz: kurtuluş savaşında libya dan gelen yardım/#42651889)
kurtuluş savaşı döneminde sunusilerin lideri ahmet sunusi'nin atatürk'ün yanında olduğunu ve sivas'ta islam kongresi toplayarak tüm dünyadan müslümanlara kurtuluş savaşımızın haklılığını ve yanında olmaları gerektiğini anlatması unutulmayacak ve önemli bir yardımdır.
görsel
sonraki yıllarda 1949 yılında libya'nın birleşmiş milletler nezdindeki bağımsızlık müzakerelerinde işte bu sunusi ailesi ve koloğulları yani libya türkleri ön planda olmuşlardır.
1951'de libya bağımsızlığını kazandığında libya'nın ilk kralı sunusi ailesinden idris es senusi'dir.
(bkz: birinci idris)
idris es senusi libya kralı olmasıyla ülkeyi yönetecek başbakanı da türkiye'den seçmiş, bir libya türk'ü olan ve türkiye cumhuriyeti'nin emekli bir valisi olan sadullah koloğlu'nun başbakan olması için türkiye'den izin istemiş ve ülkenin ilk başbakanı da sadullah koloğlu olmuştur.
(bkz: libya nın ilk başbakanı bir türk valisi/#42578246)
bu durum aslında libya ile türkiye'nin yeniden entegre olması için atılmış bir adımdır, fakat ne yazık ki bu ütopya gerçekleşememiştir.
buna rağmen libya ve türkiye 1969 yılındaki darbeye kadar tek millet, iki devlet şeklinde ilişkiye sahip olmuş, 1969 yılındaki kaddafi darbesi sonrası iki ülke bir daha o eski yakınlığı yakalayamamıştır.
bakın kaderin bir cilvesi olsa gerek.
1969 yılında kaddafi darbe yaptığı sırada kral idris tedavi amacıyla türkiye'de bulunmaktaydı...
bugün türkiye'nin libya'ya asker göndermesi gündemde.
halihazırda libya'da zaten türk askerleri var.
(bkz: ikinci trablusgarp savaşı/#42553141)
türkiye libya'nın meşru hükümetinin davetiyle libya'ya gidecek.
üstelik libya'nın meşru hükümeti bu daveti sadece türkiye'ye yapmadı, abd ve cezayir'den de askeri yardım talep ettiler.
(bkz: libya nın türkiye den askeri yardım istemesi)
libya ile bizim tarihi bağımız var, bu bağ sadece coğrafi değil, kan bağı.
bugün 1 milyonun üzerinde türk kökenli insanı korumak pek tabi ki türkiye'nin görevidir.
libya'nın kaderinde başkalarının söz sahibi olmasını istiyorsanız, libya türklerini reddediyorsanız orası sizin bileceğiniz şey.
(bkz: 2 ocak 2020 libya tezkeresinin tbmm de kabulü)
kaynaklar;
https://en.wikipedia.org/wiki/Kouloughlis
https://en.wikipedia.org/wiki/Karamanli_dynasty
https://dergipark.org.tr/...nload/article-file/112434
https://www.dzkk.tsk.tr/i...p?icerik_id=515&dil=1
http://dbpedia.org/page/Kouloughlis
http://dictionnaire.sensa...ien.fr/Kouloughlis/fr-fr/
https://alchetron.com/Kouloughlis
https://islamansiklopedis...tr/kuloglu--garp-ocaklari
https://www.tapatalk.com/...n-surname-t70880-s20.html
https://www.orsam.org.tr/d_hbanaliz/10nurettin.pdf
#tarih
#coğrafya
erdoğan 2 hafta öne "libya'da yaşayan 1 milyon türk var ve bağımız var..." şeklinde açıklama yaptı.
vikipedi'ye göre de bu sayı 1 milyon 400 bin.
görsel
libya türkleri osmanlı'nın bakiyesidir, garp ocakları'ndan bizlere kalan yadigardır.
bugün en yoğun olarak misrata'da yaşamaktadırlar.
libya türklerine; kouloughlis-kuloğlu-koloğlu deniyor.(sadece libya'da değil, cezayir ve tunus'ta da kuloğulları mevcut).
görsel
görsel
şimdi libya'daki türkleri, garp ocakları türklerini tarihsel süreçte inceleyelim.
libya'daki türklerin varlığı 1517'de mısır'ın fethi sonrası libya'nın doğu kısmını oluşturan sirenayka bölgesi'nin osmanlı tarafından fethedilmesiyle başladı.
sirenayka: (bingazi, derne, tobruk)
ardından 1551'de osmanlı korsanları'nın libya kıyılarına akınları ve trablusgarp'in 1553'te turgut reis tarafından fethedilmesiyle trablusgarp beylerbeyliği kuruldu ve libya'nın doğusundaki sirenayka'da sancak olarak trablus'a bağlandı.
bakınız o tarihlerde de osmanlı, durduk yere libya'ya gitmedi.
libya'daki müslümanlar, libya'yı sömürgeleştiren ve yağmalayan ispanyollara karşı istanbul'a bir heyet göndererek osmanlı'yı libya'ya davet ettiler.
turgut reis'in trablus'u fethi ile birlikte türkler libya'ya yerleşmeye başladılar.
turgut reis ile birlikte libya'ya 12 bin yeniçeri ve levend geldi.
işte libya, cezayir ve tunus'ta bugün hala varlığını sürdüren ve kouloughlis-kuloğlu-koloğlu denilen kişiler bu osmanlı askerlerinin soyundan gelmektedir.
osmanlı garp ocakları'nı vatan yapabilmek için osmanlı levendleri'ni ve akdeniz'de korsanlık yapan akıncıları yerel halktan kadınlarla evliliğe teşvik etmiş, işte osmanlı askerlerinin yerel halk ile kaynaşmaları sonucunda da bu "koloğlu" dediğimiz türk soylu bir halk ortaya çıkmıştır.
garp ocakları'nda yöneticilik yapan dayılar işte bu koloğullarındandır.
----------------------
not: turgut reis'nin mezarı bugün trablus'tadır.
görsel
------------------------
koloğulları ile kölemenler karıştırılmamalıdır.
zira libya'da kölemenler de vardır ve libya türkleri içinde kölemenler de sayılmaktadır.
kölemenler osmanlı'nın mısır'ı fethi sonrası burada kalan ve uzun süre osmanlı'ya direnen memlüklerdir.
bunlar kıpçak türkü ve çerkes kökenlidir, osmanlı mısır'a hakim olunca bu kölemenlerin bir kısmı da trablusgarp'a gönderilmiştir.
kölemenler'in torunları bugün ekseriyetle misrata'da yaşamakta ve kendilerini hala kölemen ve çerkes olarak tanımlamaktadırlar.
misrata bugün nüfusunun yüzde 80'i türk/kölemen/koloğlu kökenli bir şehirdir.
-----------------------------------
not: misrata şehrinin isminin kökeni de bu mısır'dan gelen kölemenlerden gelmektedir.
çerkes dilinde "misir atah" yani ataları mısır'dan gelenler anlamındadır.
-----------------------------------
libya'da bugün günlük hayatta kullanılan pek çok kelime türkçedir.
görsel
bunların dışında libya'ya yine anadolu'dan karamanlı türkleri geldiler.
karamanoğulları soyundan gelen bu türkler 1711 yılından itibaren "karamanlı hanedanı" olarak libya'yı 1835 yılına dek osmanlı adına yönettiler.
(bkz: karamanlı hanedanı)
(bkz: karamanlı ahmet paşa)
(bkz: karamanlı yusuf paşa)
bu karamanlılar döneminde libya'ya anadolu'dan yoğun bir türkmen göçü yaşandı.
libya'ya göç eden türkmenlerin bir kısmı, girit'in fethinden sonra da girit'e yerleştirdiler ve girit'teki türk nüfusunun çoğunluğunu oluşturdular.
girit'in hakimiyetimizden çıkmasından sonra girit'teki yaklaşık 100 bin karamanlı yeniden libya'ya dönmüştür.
görsel
------------------------------------
not: abd'yi vergiye bağlayan 1796'daki trablus antlaşması işte bu karamanlı türklerin eseridir.
libya'daki karamanlı dönemi osmanlı'dan bağımsız ayrı bir dönem olarak ele alınır.
görsel
-------------------------------------
libya türkleri olarak inceleyebileceğimiz diğer bir topluluk da fizan sürgünleridir.
osmanlı döneminde libya'nın güneyindeki fizan bölgesi bir sürgün yeriydi ve pek çok kişi buraya sürgüne gönderilmiş ve kalan hayatını burada tamamlamak zorunda kalmıştı.
görsel
libya türkleri'nin bir kısmı da işte bu fizan sürgünlerinin bugünkü bakiyeleridir.
bu fizan sürgünlerini bir kitapta toplamak ne iyi olurdu, zira fizan'a sürülüp sahra çölünü geçip gine körfezi'ne ulaşan türkler var, ne hikayeler, ne hikayeler...
osmanlı yönetimi süresince işte libya'daki bu türk varlığından dolayı, libya diğer uzak topraklar gibi değil, adeta bir türk toprağıymış gibi ilgi gördü.
1908 yılında 2. meşrutiyet'in ilanı sonrası libya'daki aşiretler meşrutiyet aleyhine ayaklandılar.
libya'daki türklere saldırılar başladı.
aşiretler artık osmanlı'dan ayrılmak istiyorlardı. tabi bu ayaklanmada başta italya olmak üzre emperyalist devletlerin kışkırtmaları da etkiliydi.
işte 1908 yılında bu ayaklanmaya karşı önlem alması ve libya'daki türkleri örgütlemek üzre teşkilat-ı mahsusa tarafından libya'ya mustafa kemal gönderildi.
mustafa kemal libya'ya geldiğinde henüz 27 yaşında bir yüzbaşıydı.
burada mustafa kemal bey ilk temaslarını koloğlu ve kölemen türkleri ile yaptı, akabinde sunusi aşireti ile görüşerek bu aşiretin ve aşiretin bağlı olduğu tarikatın osmanlı'nın yanında olmasını sağladı ve libya'da birkaç ay içinde elde ettiği bu güç ile ayaklanan diğer aşiretlerin karşısına çıkarak bu krizi sona erdirdi.
mustafa kemal 3 yıl sonra yeninden libya'ya gelecek, 1908'de kurduğu dostluklar ve bağlantılar sayesinde italyan işgaline karşı trablusgarp'ta mücadele ettiği her cephede başarı sağlayacaktı...
(bkz: gazeteci şerif bey in zorlu trablusgarp seyahati/#37798871)
libya'da osmanlı'ya bağlı olan, türk dostu olan sunusi aşireti ve koloğulları türkiye ile hiçbir zaman irtibatı koparmadılar.
(bkz: kurtuluş savaşında libya dan gelen yardım/#42651889)
kurtuluş savaşı döneminde sunusilerin lideri ahmet sunusi'nin atatürk'ün yanında olduğunu ve sivas'ta islam kongresi toplayarak tüm dünyadan müslümanlara kurtuluş savaşımızın haklılığını ve yanında olmaları gerektiğini anlatması unutulmayacak ve önemli bir yardımdır.
görsel
sonraki yıllarda 1949 yılında libya'nın birleşmiş milletler nezdindeki bağımsızlık müzakerelerinde işte bu sunusi ailesi ve koloğulları yani libya türkleri ön planda olmuşlardır.
1951'de libya bağımsızlığını kazandığında libya'nın ilk kralı sunusi ailesinden idris es senusi'dir.
(bkz: birinci idris)
idris es senusi libya kralı olmasıyla ülkeyi yönetecek başbakanı da türkiye'den seçmiş, bir libya türk'ü olan ve türkiye cumhuriyeti'nin emekli bir valisi olan sadullah koloğlu'nun başbakan olması için türkiye'den izin istemiş ve ülkenin ilk başbakanı da sadullah koloğlu olmuştur.
(bkz: libya nın ilk başbakanı bir türk valisi/#42578246)
bu durum aslında libya ile türkiye'nin yeniden entegre olması için atılmış bir adımdır, fakat ne yazık ki bu ütopya gerçekleşememiştir.
buna rağmen libya ve türkiye 1969 yılındaki darbeye kadar tek millet, iki devlet şeklinde ilişkiye sahip olmuş, 1969 yılındaki kaddafi darbesi sonrası iki ülke bir daha o eski yakınlığı yakalayamamıştır.
bakın kaderin bir cilvesi olsa gerek.
1969 yılında kaddafi darbe yaptığı sırada kral idris tedavi amacıyla türkiye'de bulunmaktaydı...
bugün türkiye'nin libya'ya asker göndermesi gündemde.
halihazırda libya'da zaten türk askerleri var.
(bkz: ikinci trablusgarp savaşı/#42553141)
türkiye libya'nın meşru hükümetinin davetiyle libya'ya gidecek.
üstelik libya'nın meşru hükümeti bu daveti sadece türkiye'ye yapmadı, abd ve cezayir'den de askeri yardım talep ettiler.
(bkz: libya nın türkiye den askeri yardım istemesi)
libya ile bizim tarihi bağımız var, bu bağ sadece coğrafi değil, kan bağı.
bugün 1 milyonun üzerinde türk kökenli insanı korumak pek tabi ki türkiye'nin görevidir.
libya'nın kaderinde başkalarının söz sahibi olmasını istiyorsanız, libya türklerini reddediyorsanız orası sizin bileceğiniz şey.
(bkz: 2 ocak 2020 libya tezkeresinin tbmm de kabulü)
kaynaklar;
https://en.wikipedia.org/wiki/Kouloughlis
https://en.wikipedia.org/wiki/Karamanli_dynasty
https://dergipark.org.tr/...nload/article-file/112434
https://www.dzkk.tsk.tr/i...p?icerik_id=515&dil=1
http://dbpedia.org/page/Kouloughlis
http://dictionnaire.sensa...ien.fr/Kouloughlis/fr-fr/
https://alchetron.com/Kouloughlis
https://islamansiklopedis...tr/kuloglu--garp-ocaklari
https://www.tapatalk.com/...n-surname-t70880-s20.html
https://www.orsam.org.tr/d_hbanaliz/10nurettin.pdf
#tarih
#coğrafya
(bkz: coğrafya kaderdir)
osmanlı devletinin, hatta gelmiş geçmiş bütün türk devletlerinin sahip olduğu en güzel, en ideal sınırlardır.
görsel
aklı olan her türk, aklı olan her insan bu sınırlara, böyle bir coğrafyaya sahip olmak ister.
düşünsene, osmanlı'nın en geniş sınırları bu sınırlar olsaydı, ortadoğu bataklığına hiç saplanmamış olsaydı, arapla, acemle, kürtle işi olmasaydı, onları sırtında taşımak, onların ihanetlerine uğramak zorunda olmasaydı neler olurdu?
şüphesiz ki dünya tarihi çok farklı olurdu.
bu sınırlarda kalan osmanlı dünyadan geri kalmayabilirdi. bilim ve teknoloji gelişebilirdi. osmanlı avrupai bir devlet olabilirdi.
turan soylu macarlarla ittifak kurulup tüm avrupa'ya hakim olunabilir, türk medeniyeti dünyanın 1 numaralı medeniyeti yapılabilirdi.
neyse...
Seyretti havâ üzre denir taht-ı Süleyman.
Ol saltanatın yeller eser şimdi yerinde!
(ziya paşa).
#tarih
#coğrafya
osmanlı devletinin, hatta gelmiş geçmiş bütün türk devletlerinin sahip olduğu en güzel, en ideal sınırlardır.
görsel
aklı olan her türk, aklı olan her insan bu sınırlara, böyle bir coğrafyaya sahip olmak ister.
düşünsene, osmanlı'nın en geniş sınırları bu sınırlar olsaydı, ortadoğu bataklığına hiç saplanmamış olsaydı, arapla, acemle, kürtle işi olmasaydı, onları sırtında taşımak, onların ihanetlerine uğramak zorunda olmasaydı neler olurdu?
şüphesiz ki dünya tarihi çok farklı olurdu.
bu sınırlarda kalan osmanlı dünyadan geri kalmayabilirdi. bilim ve teknoloji gelişebilirdi. osmanlı avrupai bir devlet olabilirdi.
turan soylu macarlarla ittifak kurulup tüm avrupa'ya hakim olunabilir, türk medeniyeti dünyanın 1 numaralı medeniyeti yapılabilirdi.
neyse...
Seyretti havâ üzre denir taht-ı Süleyman.
Ol saltanatın yeller eser şimdi yerinde!
(ziya paşa).
#tarih
#coğrafya
avrupa, yahut basra körfezinden gelip bengal körfezindeki kalküta, dakka gibi şehirlere gidecek gemiler sri lanka adasının güneyini dolaşırlar.
görsel
oysa sri lanka ve hindistan'ın güneyi arasında "palk boğazı" adı verilen bir boğaz vardır ve bu boğaz kullanılsa gemilerin yolu kısalır, ama gemiler bu boğazı kullanamamakta ve sri lanka'nın güneyini dolaşmaktadır.
50 km genişliğindeki bu boğaz gemilere geçit vermemektedir, zira boğazın suları çok sığdır (derinlik 1 metre civarında)
görsel
görsel
50 km'lik boğazın büyük bölümü çok sığdır. yürüyerek kıyıdan denizin ortasına kadar gidilebilir.
görsel
görsel
bunun bir benzeri ülkemizde de var. marmaris'teki kızkumu plajı...
görsel
hatta bodrum-güvercinlik'teki güvercinada yolu da böyledir.
işte palk boğazındaki bu sığ ve dar geçit hindu inanışına göre antik bir köprüdür.
rama setu...
rama setu köprüsü, kutsal hint destanı ramayana'da, tanrı rama tarafından ona yardımcı olan maymun ordusuna yaptırılmıştır.
görsel
kötülüğün timsali ravana, rama tarafından yenilir ve ravana da intikam olarak rama'nın karısı sita'yı sri lanka'ya kaçırır.
bunun üzerine rama karısını kurtarmak için maymun ordusu ile birlikte sri lanka'ya geçmek için hareket eder fakat karşılarına deniz çıkmıştır, işte bu denizi geçebilmek için bu köprüyü inşa ederler...
rama setu, adem'in köprüsü olarak da bilinir.
bu her ne kadar mitolojik bir hikayeyse de, palk boğazında yapılan sualtı araştırmalarında bu köprünün varlığını kanıtlayan bulgular elde edilmiştir.
görsel
görsel
antik köprüyü oluşturan taş blokların doğal değil, insan elinden çıkma olduğuna inanan çok kişi vardır.
görsel
görsel
ayrıca 1480 yılına kadar bu köprü boğazı geçmeye müsade eder haldeymiş.
yani hindistan'ın güneyinden sri lanka'ya yürüyerek geçmeye müsade ediyormuş, lakin şiddetli bir fırtına ile köprü bağlantıları kopmuş ve yolun bir kısmı su altında kalmış, dağılmış ve bugünkü haline gelmiştir.
19. yüzyılda rama setu'dan büyük gemilerin geçmesini sağlamak için ingilizler bir proje başlattılar. fakat bu projeyi hayata geçiremediler.
zira hindu inanışına göre burası kutsal bir bölgeydi ve hindular bu projeye şiddetli tepkiler gösterdi.
kanal projesi son olarak 2004 yılında gündeme geldi.
hatta hindistan hükümeti "Rama tarafından inşa edilen bir köprünün tarihi olarak hiçbir kanıtının bulunmadığına" dair açıklamalar yaptı, fakat hindular bu projeye ve açıklamaya büyük tepki gösterdi.
zira "rama tarafından yapılan bir köprü yok" demek, "rama yok" demek anlamına geliyordu, bunu bize uyarlarsak hükümetin "allah yok, kuran yok" diye açıklama yaptığını düşünün, neler olurdu acaba?
işte bu rama köprüsü hindu inanışı için bu kadar önemli.
hatta hinduların en önemli tapınaklarından biri olan Ramanathaswamy tapınağı, rama setu'nun başlangıç noktası olan Rameswaram adası'nda bulunmaktadır ve her yıl milyonlarca hindu buraya hac için gelmektedir.
görsel
#coğrafya
#tarih
#mitoloji
görsel
oysa sri lanka ve hindistan'ın güneyi arasında "palk boğazı" adı verilen bir boğaz vardır ve bu boğaz kullanılsa gemilerin yolu kısalır, ama gemiler bu boğazı kullanamamakta ve sri lanka'nın güneyini dolaşmaktadır.
50 km genişliğindeki bu boğaz gemilere geçit vermemektedir, zira boğazın suları çok sığdır (derinlik 1 metre civarında)
görsel
görsel
50 km'lik boğazın büyük bölümü çok sığdır. yürüyerek kıyıdan denizin ortasına kadar gidilebilir.
görsel
görsel
bunun bir benzeri ülkemizde de var. marmaris'teki kızkumu plajı...
görsel
hatta bodrum-güvercinlik'teki güvercinada yolu da böyledir.
işte palk boğazındaki bu sığ ve dar geçit hindu inanışına göre antik bir köprüdür.
rama setu...
rama setu köprüsü, kutsal hint destanı ramayana'da, tanrı rama tarafından ona yardımcı olan maymun ordusuna yaptırılmıştır.
görsel
kötülüğün timsali ravana, rama tarafından yenilir ve ravana da intikam olarak rama'nın karısı sita'yı sri lanka'ya kaçırır.
bunun üzerine rama karısını kurtarmak için maymun ordusu ile birlikte sri lanka'ya geçmek için hareket eder fakat karşılarına deniz çıkmıştır, işte bu denizi geçebilmek için bu köprüyü inşa ederler...
rama setu, adem'in köprüsü olarak da bilinir.
bu her ne kadar mitolojik bir hikayeyse de, palk boğazında yapılan sualtı araştırmalarında bu köprünün varlığını kanıtlayan bulgular elde edilmiştir.
görsel
görsel
antik köprüyü oluşturan taş blokların doğal değil, insan elinden çıkma olduğuna inanan çok kişi vardır.
görsel
görsel
ayrıca 1480 yılına kadar bu köprü boğazı geçmeye müsade eder haldeymiş.
yani hindistan'ın güneyinden sri lanka'ya yürüyerek geçmeye müsade ediyormuş, lakin şiddetli bir fırtına ile köprü bağlantıları kopmuş ve yolun bir kısmı su altında kalmış, dağılmış ve bugünkü haline gelmiştir.
19. yüzyılda rama setu'dan büyük gemilerin geçmesini sağlamak için ingilizler bir proje başlattılar. fakat bu projeyi hayata geçiremediler.
zira hindu inanışına göre burası kutsal bir bölgeydi ve hindular bu projeye şiddetli tepkiler gösterdi.
kanal projesi son olarak 2004 yılında gündeme geldi.
hatta hindistan hükümeti "Rama tarafından inşa edilen bir köprünün tarihi olarak hiçbir kanıtının bulunmadığına" dair açıklamalar yaptı, fakat hindular bu projeye ve açıklamaya büyük tepki gösterdi.
zira "rama tarafından yapılan bir köprü yok" demek, "rama yok" demek anlamına geliyordu, bunu bize uyarlarsak hükümetin "allah yok, kuran yok" diye açıklama yaptığını düşünün, neler olurdu acaba?
işte bu rama köprüsü hindu inanışı için bu kadar önemli.
hatta hinduların en önemli tapınaklarından biri olan Ramanathaswamy tapınağı, rama setu'nun başlangıç noktası olan Rameswaram adası'nda bulunmaktadır ve her yıl milyonlarca hindu buraya hac için gelmektedir.
görsel
#coğrafya
#tarih
#mitoloji
girit
40.
kızıl elma'm, medeniyetin beşiği kritimu...
görsel
akdeniz'in 5. büyük adası.
bugünkü nüfusu 700 bin civarında. lakin bugün "giritli" diye bir kavram var ki dünyadaki giritlileri sayacak olursak çok daha kalabalığız...
sadece türkiye'de girit nüfusu kadar giritli var.
bunun dışında lübnan, suriye, kıbrıs ve libya'daki giritlilerin sayısı da yaklaşık 300 bin civarındadır.
atalarımız bu topraklardan zorla koparıldı.
dedem mübadele esnasında 2 küçük kardeşini kaybetmiş, birisi gemide, diğeri karantina'da(izmir) vefat etmiş.
"körolası güljemal" derdi dedem...
gülcemal, işte girit'ten mübadilleri taşıyan, izmir'e getiren vapur...
görsel
1999 senesinde "ahhh kritimu, ahh kritumu" diyerek vefat etti dedem.
girit'ten gelen pek çok mübadilin de aynı şekilde vefat ettiğini duydum.
biz her ne kadar mübadelenin 3. kuşak insanları olsak da, işte atalarımızın çektiği bu acılar yüzünden girit bizim kızıl elmamızdır...
bugün girit'teki yunanistan vatandaşlarının çoğu kendilerini "yunan" olarak tanımlamıyor.
girit'te ciddi anlamda bir ayrılık hareketi var.
zaten bugünkü girit nüfusunu yunanistan yıllar boyunca asimilasyona tabi tuttu.
öyle ki mübadele esnasında türkiye'ye göç ettirilen müslüman giritliler(giritli türkler)'den boşalan yerlere anadolu'dan gelen rumlar yerleştirildi.
lakin anadolu'dan gelen rum nüfusu, girit'ten türkiye'ye göç eden giritlilerden çok daha azdı.
buna karşılık girit'in yerli halkı, mübadil rumlardan kat be kat fazlaydı, ayrıca girit'e mahsus bir dil olan kritiko'yu konuşurlardı.
kritiko, yunanca'nın bir lehçesi olarak gösterilse de, o dönem kritiko konuşan bir giritli ile, yunanca/rumca(elenika) konuşan bir rum'un anlaşması neredeyse imkansızdı.
çünkü kritiko içinde yunanca, arapça, türkçe, arnavutça, berberi dilleri, italyanca ve hatta farsça kelimeler bulunduran özel ve lokal bir dildir.
işte yunanistan 1898'den beri girit'te bu kritiko dilini yok etmek için titiz bir asimilasyon politikası sürdürmektedir. bügün geldiğimiz noktada bu asimilasyon politikasında da bir hayli başarılı olmuştur.
"1897 osmanlı yunanistan savaşı" ingiltere himayesinde, osmanlı ve yunanistan arasında imzalanan istanbul antlaşması ile girit özerk bir hale gelmişti.
girit adasına hristiyan vali atanmasıyla beraber yunanistan'dan girit'e göçler başladı.
adada hristiyan nüfus, müslüman nüfustan fazlaydı.
adanın 2/3'ü hristiyandı.
lakin hristiyan giritlilerin büyük çoğunluğu kendini yunan/rum değil, "giritli" olarak tanımlıyordu.
keza girit'teki müslümanlar da kendilerini aynı şekilde giritli olarak tanımlamaktaydı.
yani hristiyan giritliler ve müslüman giritliler arasında sadece din farklılığı vardı, herhangi bir düşmanlık, anlaşmazlık bulunmamaktaydı.
bu da yunanistan'ın girit politikasına aykırı bir durumdu, bu yüzden yunanistan anakarasından girit'e sistemli göçler başladı.
girit'in demografik yapısı değiştirildi.
girit özerk bir bölge olmasına ve hala osmanlıya bağlı olmasına rağmen, yunanistan'dan gelen ve vali olarak atanan prens otto tarafından kandiye'deki girit valilik binasına yunanistan bayrağı çekildi.
1910 yılında girit meclisi "yunanistan ile birleşme kararı" aldı.
osmanlı ise buna tepkisini ancak protesto ederek gösterebildi.
hatta "girit ile ilgili haberlere yayın yasağı" getirerek girit'in bağıra bağıra elimizden çıkmasına göz yumuldu.
ve bu süreç binlerce türkün canı ile ve akdeniz'in kalbi girit'in 1913'te elimizden çıkması ile sonuçlandı.
1923 yılında başlayan mübadele ile birlikte girit adasındaki giritliler yalnız kalmışlar ve yunanistan'dan gelenler ve anadolu'dan gelenler karşısında azınlık durumuna düşmüşlerdi.
girit dili'nin yok edilmesi operasyonuna bu süreç sonrası hız verildi.
giritliler bu durumdan memnun değildi tabi.
işte bu yüzden 1941 yılında 2. dünya savaşında almanların girit'i almak için yaptıkları mercury operasyonu giritliler için yunanistan'dan kurtulma umudu olmuştu.
almanlar da derslerini iyi çalışmışlar, iyi istihbarat yapmışlardı.
giritlilerin yunanistan rahatsızlığından faydalandılar.
hatta giritliler bu umutla "Girit halk kurtuluş ordusu" adlı bir örgüt kurdu, örgüt hem alman işgaline direndi, hem de yunanistan'dan ayrılma umutlarını diri tuttu.
fakat 2. dünya savaşının bitmesi ile yeniden yunanistan hakimiyetine giren girit'te yunanistan'ın asimilasyon politikası kaldığı yerden devam etti.
lakin girit insanının en temel özelliği "inatçı" olmasıdır.
yunanistan 100 yılı aşkın bir süredir ne yaptıysa da giritlileri "yunan" yapamamış, giritliler, kendilerini "yunan" olarak tanımlamamış, hep giritli kalmışlardır.
yunanistan'ın girit'i sürekli asimilasyon çabasının kökeni ise binlerce yıllık bir geçmişe dayanıyor.
yazının başında da belirttiğimiz üzre girit medeniyetin beşiği.
yunanların asıl meselesi işte bu.
girit'i kendi kültürlerinin ve tarihlerinin bir parçası olarak göstermek istiyorlar ve bu yüzden girit'e sürekli bir asimilasyon uyguluyorlar.
girit ise eline geçen her fırsatta yunanistan'dan farklı hareket ediyor.
örneğin, pers istilasında yunan şehir devletlerinin perslere karşı kurdukları delos birliğine girit dahil olmamıştı.
bunda da kendilerince haklı sebepleri vardı.
mitolojideki truva savaşlarında da giritliler tarafsız olmayı seçmişlerdi, lakin girit o dönem akaların istilası altındaydı, truva savaşları boyunca agamemnon girit'i sürekli sömürdü, giritliler bunu unutmamış olacaklar ki, pers istilasında delos birliğine katılmayıp tarafsız kaldılar...
zaten girit'in yunanistan'dan her şeyi farklı.
kültürü, tarihi, müziği, yemekleri...
rakısı bile yunan rakısından farklı.
kısacası girit kültürü'nün, kara yunanistanı ile hemen hemen hiç alakası yok.
bugün giritliler sosyal medya platformlarında örgütlenmekte, giritliliklerini ön plana çıkarıp bir ayrılıkçı hareket olarak her geçen gün büyümektedirler.
bunlardan birkaç örnek vereyim;
görsel
görsel
görsel
tabi bunlar sadece sosyal medyada sınırlı değil.
giritliler fırsat buldukça televizyonda da propaganda yapıyorlar.
görsel
ayrıca girit ayrılıkçı hareketini eyleme de döküyorlar.
2010 yılında kandiye'deki girit valilik binasına girit bayrağı çekildi ve kapısına bildiri asıldı.
yine 2012 yılında ofi crete takımının maçında stadyumda büyük bir girit bayrağı açıldı.
görsel
girit fevkalade turizm gelirine sahip bir ada.
bunun yanında tarım anlamında da hem kendi kendine yetebiliyor, hem de hatırı sayılır bir ihracat yapıyor.
hatta girit yunanistan'ın en zengin bölgesi.
bu sebeple giritliler gelirlerini yunanistan anakarası ile paylaşmak istemiyor.
bu ayrılıkçı hareket de zaten bu ekonomik sebeplerle 2009 yunanistan krizinde daha fazla ön plana çıktı.
peki bizim herhangi bir politikamız var mı bununla ilgili?
tabi ki yok.
fakat 2017 yılında Milli Savunma Bakanlığı eski Genel Sekreteri Ümit Yalım bir açıklama yaparak, Lozan anlaşmasıyla Girit Adası'nın sadece dörtte birinin Yunanistan'a ait olduğu tezini ortaya atmıştır.
--alıntı--
Yalım, "Girit Adasının hukuki statüsünü belirleyen uluslararası antlaşmalar ve uluslararası hukuka göre Girit Adası’nın dörtte üçü ve adanın etrafındaki ada, adacık ve kayalıklar, Osmanlı Devleti’nin küllî halefi olarak Türkiye Cumhuriyeti’ne aittir" dedi.
https://odatv.com/girit-t...i-basladi-0712171200.html
--alıntı--
dikkate değer bir konu. ama bunu gündemden düşürmemek, gündemde tutmak gerekir ki bu hususta en önemli görev türkiye'nin pek çok yerinde bulunan giritliler dernekleri ve lozan mübadilleri derneklerine düşmektedir.
girit nedir? giritli olmak nedir?
"Hasanaki, 1923’te Hanya’dan vapura, kesime giden kasaplık hayvan gibi bindiğinde, onu ağlayarak uğurlayan sevdiği ve sevildiği kadın Marigo’dan başkası değildir...
işte giritli olmak budur...
yani tam olarak şu;
https://www.youtube.com/watch?v=ODmXvj9TLGc
#tarih
#coğrafya
görsel
akdeniz'in 5. büyük adası.
bugünkü nüfusu 700 bin civarında. lakin bugün "giritli" diye bir kavram var ki dünyadaki giritlileri sayacak olursak çok daha kalabalığız...
sadece türkiye'de girit nüfusu kadar giritli var.
bunun dışında lübnan, suriye, kıbrıs ve libya'daki giritlilerin sayısı da yaklaşık 300 bin civarındadır.
atalarımız bu topraklardan zorla koparıldı.
dedem mübadele esnasında 2 küçük kardeşini kaybetmiş, birisi gemide, diğeri karantina'da(izmir) vefat etmiş.
"körolası güljemal" derdi dedem...
gülcemal, işte girit'ten mübadilleri taşıyan, izmir'e getiren vapur...
görsel
1999 senesinde "ahhh kritimu, ahh kritumu" diyerek vefat etti dedem.
girit'ten gelen pek çok mübadilin de aynı şekilde vefat ettiğini duydum.
biz her ne kadar mübadelenin 3. kuşak insanları olsak da, işte atalarımızın çektiği bu acılar yüzünden girit bizim kızıl elmamızdır...
bugün girit'teki yunanistan vatandaşlarının çoğu kendilerini "yunan" olarak tanımlamıyor.
girit'te ciddi anlamda bir ayrılık hareketi var.
zaten bugünkü girit nüfusunu yunanistan yıllar boyunca asimilasyona tabi tuttu.
öyle ki mübadele esnasında türkiye'ye göç ettirilen müslüman giritliler(giritli türkler)'den boşalan yerlere anadolu'dan gelen rumlar yerleştirildi.
lakin anadolu'dan gelen rum nüfusu, girit'ten türkiye'ye göç eden giritlilerden çok daha azdı.
buna karşılık girit'in yerli halkı, mübadil rumlardan kat be kat fazlaydı, ayrıca girit'e mahsus bir dil olan kritiko'yu konuşurlardı.
kritiko, yunanca'nın bir lehçesi olarak gösterilse de, o dönem kritiko konuşan bir giritli ile, yunanca/rumca(elenika) konuşan bir rum'un anlaşması neredeyse imkansızdı.
çünkü kritiko içinde yunanca, arapça, türkçe, arnavutça, berberi dilleri, italyanca ve hatta farsça kelimeler bulunduran özel ve lokal bir dildir.
işte yunanistan 1898'den beri girit'te bu kritiko dilini yok etmek için titiz bir asimilasyon politikası sürdürmektedir. bügün geldiğimiz noktada bu asimilasyon politikasında da bir hayli başarılı olmuştur.
"1897 osmanlı yunanistan savaşı" ingiltere himayesinde, osmanlı ve yunanistan arasında imzalanan istanbul antlaşması ile girit özerk bir hale gelmişti.
girit adasına hristiyan vali atanmasıyla beraber yunanistan'dan girit'e göçler başladı.
adada hristiyan nüfus, müslüman nüfustan fazlaydı.
adanın 2/3'ü hristiyandı.
lakin hristiyan giritlilerin büyük çoğunluğu kendini yunan/rum değil, "giritli" olarak tanımlıyordu.
keza girit'teki müslümanlar da kendilerini aynı şekilde giritli olarak tanımlamaktaydı.
yani hristiyan giritliler ve müslüman giritliler arasında sadece din farklılığı vardı, herhangi bir düşmanlık, anlaşmazlık bulunmamaktaydı.
bu da yunanistan'ın girit politikasına aykırı bir durumdu, bu yüzden yunanistan anakarasından girit'e sistemli göçler başladı.
girit'in demografik yapısı değiştirildi.
girit özerk bir bölge olmasına ve hala osmanlıya bağlı olmasına rağmen, yunanistan'dan gelen ve vali olarak atanan prens otto tarafından kandiye'deki girit valilik binasına yunanistan bayrağı çekildi.
1910 yılında girit meclisi "yunanistan ile birleşme kararı" aldı.
osmanlı ise buna tepkisini ancak protesto ederek gösterebildi.
hatta "girit ile ilgili haberlere yayın yasağı" getirerek girit'in bağıra bağıra elimizden çıkmasına göz yumuldu.
ve bu süreç binlerce türkün canı ile ve akdeniz'in kalbi girit'in 1913'te elimizden çıkması ile sonuçlandı.
1923 yılında başlayan mübadele ile birlikte girit adasındaki giritliler yalnız kalmışlar ve yunanistan'dan gelenler ve anadolu'dan gelenler karşısında azınlık durumuna düşmüşlerdi.
girit dili'nin yok edilmesi operasyonuna bu süreç sonrası hız verildi.
giritliler bu durumdan memnun değildi tabi.
işte bu yüzden 1941 yılında 2. dünya savaşında almanların girit'i almak için yaptıkları mercury operasyonu giritliler için yunanistan'dan kurtulma umudu olmuştu.
almanlar da derslerini iyi çalışmışlar, iyi istihbarat yapmışlardı.
giritlilerin yunanistan rahatsızlığından faydalandılar.
hatta giritliler bu umutla "Girit halk kurtuluş ordusu" adlı bir örgüt kurdu, örgüt hem alman işgaline direndi, hem de yunanistan'dan ayrılma umutlarını diri tuttu.
fakat 2. dünya savaşının bitmesi ile yeniden yunanistan hakimiyetine giren girit'te yunanistan'ın asimilasyon politikası kaldığı yerden devam etti.
lakin girit insanının en temel özelliği "inatçı" olmasıdır.
yunanistan 100 yılı aşkın bir süredir ne yaptıysa da giritlileri "yunan" yapamamış, giritliler, kendilerini "yunan" olarak tanımlamamış, hep giritli kalmışlardır.
yunanistan'ın girit'i sürekli asimilasyon çabasının kökeni ise binlerce yıllık bir geçmişe dayanıyor.
yazının başında da belirttiğimiz üzre girit medeniyetin beşiği.
yunanların asıl meselesi işte bu.
girit'i kendi kültürlerinin ve tarihlerinin bir parçası olarak göstermek istiyorlar ve bu yüzden girit'e sürekli bir asimilasyon uyguluyorlar.
girit ise eline geçen her fırsatta yunanistan'dan farklı hareket ediyor.
örneğin, pers istilasında yunan şehir devletlerinin perslere karşı kurdukları delos birliğine girit dahil olmamıştı.
bunda da kendilerince haklı sebepleri vardı.
mitolojideki truva savaşlarında da giritliler tarafsız olmayı seçmişlerdi, lakin girit o dönem akaların istilası altındaydı, truva savaşları boyunca agamemnon girit'i sürekli sömürdü, giritliler bunu unutmamış olacaklar ki, pers istilasında delos birliğine katılmayıp tarafsız kaldılar...
zaten girit'in yunanistan'dan her şeyi farklı.
kültürü, tarihi, müziği, yemekleri...
rakısı bile yunan rakısından farklı.
kısacası girit kültürü'nün, kara yunanistanı ile hemen hemen hiç alakası yok.
bugün giritliler sosyal medya platformlarında örgütlenmekte, giritliliklerini ön plana çıkarıp bir ayrılıkçı hareket olarak her geçen gün büyümektedirler.
bunlardan birkaç örnek vereyim;
görsel
görsel
görsel
tabi bunlar sadece sosyal medyada sınırlı değil.
giritliler fırsat buldukça televizyonda da propaganda yapıyorlar.
görsel
ayrıca girit ayrılıkçı hareketini eyleme de döküyorlar.
2010 yılında kandiye'deki girit valilik binasına girit bayrağı çekildi ve kapısına bildiri asıldı.
yine 2012 yılında ofi crete takımının maçında stadyumda büyük bir girit bayrağı açıldı.
görsel
girit fevkalade turizm gelirine sahip bir ada.
bunun yanında tarım anlamında da hem kendi kendine yetebiliyor, hem de hatırı sayılır bir ihracat yapıyor.
hatta girit yunanistan'ın en zengin bölgesi.
bu sebeple giritliler gelirlerini yunanistan anakarası ile paylaşmak istemiyor.
bu ayrılıkçı hareket de zaten bu ekonomik sebeplerle 2009 yunanistan krizinde daha fazla ön plana çıktı.
peki bizim herhangi bir politikamız var mı bununla ilgili?
tabi ki yok.
fakat 2017 yılında Milli Savunma Bakanlığı eski Genel Sekreteri Ümit Yalım bir açıklama yaparak, Lozan anlaşmasıyla Girit Adası'nın sadece dörtte birinin Yunanistan'a ait olduğu tezini ortaya atmıştır.
--alıntı--
Yalım, "Girit Adasının hukuki statüsünü belirleyen uluslararası antlaşmalar ve uluslararası hukuka göre Girit Adası’nın dörtte üçü ve adanın etrafındaki ada, adacık ve kayalıklar, Osmanlı Devleti’nin küllî halefi olarak Türkiye Cumhuriyeti’ne aittir" dedi.
https://odatv.com/girit-t...i-basladi-0712171200.html
--alıntı--
dikkate değer bir konu. ama bunu gündemden düşürmemek, gündemde tutmak gerekir ki bu hususta en önemli görev türkiye'nin pek çok yerinde bulunan giritliler dernekleri ve lozan mübadilleri derneklerine düşmektedir.
girit nedir? giritli olmak nedir?
"Hasanaki, 1923’te Hanya’dan vapura, kesime giden kasaplık hayvan gibi bindiğinde, onu ağlayarak uğurlayan sevdiği ve sevildiği kadın Marigo’dan başkası değildir...
işte giritli olmak budur...
yani tam olarak şu;
https://www.youtube.com/watch?v=ODmXvj9TLGc
#tarih
#coğrafya
güncel Önemli Başlıklar