islam'a bi yerinden dahil edilecekse, sunni mezhebin icinde bulunan ekol.
cehri tarikatlarin imam-i ali'yi pir kabul etmeleri, ve bektasilik, melamilik, mevlevilik gibi tarikatlarin anadolu'da pek yaygin olmasi sebebiyle, anadolu'da hz. ali'ye saygida kusur etmeyen, ona ait kissalarla, kahramanlik hikayeleriyle beslenen bir kultur olusmustur. ancak tabi buraya kadar bir alevi diye bir mefhum sozkonusu degil. yalnizca, kabuk olarak zerdusti iran kulturunden ve mitolojisinden beslenen, lubbu ise tasavvuf yani islam olan bir kulturel toplumsal olusum sozkonusu anadoluda. tarih, 12. yuzyildan 16. yuzyila kadarki zaman dilimi.
16. yuzyilda, Sah Ismail ismiyle meshur 12 yaslarinda bir cocuk, babasinin yerine geciyor, tebriz civarlarinda tahta oturuyor. sia'nin sunnilikle beraber anilan tek mezhep olmasina sebebiyet veren kisi bu... dini siyasete en pislik bir sekilde alet eden insan. kafkasyanin guneyinden koskoca bir iran'i, horasan'i, mezopotamya'yi, dogu anadolu'yu yoneten bir sahlik kurmustur. ve bu surecte, guney mezopotamya'dan, ve fatimiler doneminde bir cok sia alimi yetistirmis kuzey misir'dan, bir de sia olan seyyid ailelerinden bir kisminin goctugu lubnan daglarindan sia alimlerini davet etmistir. bu ulema bolge halkina bir manada teblig yapmaya baslamislardir ki sia tarihinde gorulen en buyuk capli teblig hareketidir. hatta bir kac istisna haric ne sianin ne de sunnilerin muslumanlar arasinda boyle capli bir teblig hareketi mevcut degildir. kurtler, belki de bir cok saglam ulemaya sahip olmalari sebebiyle, belki de daglik bolgede, asiretler halinde ve yari gocebe olarak yasadiklari icin bu teblig hareketinden pek etkilenmedikleri gibi, siyasi iktidarla da o kadar siki bir iliskileri hic olmamistir.
sah ismail'in 16 yuzyilin ortalarinda baslattigi bu teblig hareketinin amaci, osmanli imparatorlugu'nun guc kazanarak yalnizca siyasi yahut ekonomik manada lider devlet olmakla kalmayip, dini manada da islam toplumunun liderligine soyunmasina karsi, onlar sunni sizse siisiniz diyebilmek ve boylece toplumu kontrol altinda tutmakti.. bu ortamda, anadolunun iclerine dogru da bir propaganda dalgasi yayildi. bu da sultan selim'in 40bin* "alevi"yi kesmesiyle sonuclandi. alevi kavraminin ilk ortaya cikisi da boyle oldu. tabi iran'daki turk sahliklariyla devam eden cekisme bu olusumu daha dogrusu yaftalamayi ara ara destekliyordu. ancak, aleviler osmanli'nin bu doneminde pek bir ayrimciliga tabi tutulmadilar. [iran'a destek cikma suclamasi haric, o da yavuz'un kestikleriyle kaldi.]
alevi'leri bir grup olarak kalan sunnilerden ayiran olay ise 19. yuzyilda, sultan ucuncu selim doneminde baslayan olaylar silsilesi oldu. bunun izahati icin, (#55339).
iste, bektasiligin anadolu'dan elini etegini cekmesiyle ozu alinmis bir kabuk kaldi geriye, ne oldugunu bile bilmeyen, degisik bir kultur. osmanlidan cumhuriyete miras kalmis bir sorun... asil sorumlu icin (bkz: ikinci mahmut)
edi+ bu son kisim pek ozenli olmadi, bir ara oturup dogru duzgun yazacagim son iki paragrafi...
osmanlı nın iran ı alamamasının gerçek sebebi.mezhep denebilir çünkü kendi içinde birçok farklı tarz inanış vardır caferilik gibi...

güner ümit i hiç sevmezler.
demokrat bir yapı olduklarını iddia etmelerine rağmen, alevi kızlarını alevi olmayan erkeklere vermeyerek "insanlık suçu" işleyen, sadece erkeğin değil kendi kızlarınında geleceğini karartabilen anlayış *
(bkz: alevi)
(bkz: hacı bektas veli)
4 hak mezhebin dışında olan bir inançtır.Mezhep olarak kabul etmek oldukça mantıksızdır.Aleviler de zaten mezhep olmadıklarını söylerler.Kızılbaş olarak tanımlanan Aleviler bu anlayışını sadece savaşta tanınmak için taktkları kırmızı bezler için kullandılar.Ancak günümüzde bu birçok değişime uğradı ve hatta dinselleşti.
Sunnilerden çok farklı inançlara sahiptirler.Hatta Alevi Dedeleri "Kuran-ı Kerim'in bazı ayetleri bize uymuyor." diyebilmiştir.Şimdi bu gerçeklerle Aleviliği değerlendirmek istersek bu anlayışla islam'dan uzak görünüyor.Kuran-ı Kerim'i inkar edebilecek bir mantık.
Ancak bütün Aleviler böyle değildir.Namaz kılanları da vardır ve Sunni inanca bağlı(Sünneti dışlayan hiçbir inanış islam'la bağdaşamaz) olarak Aleviliği sadece geçmiş bağlarıyla kabul ederler.Bu yönden Aleviler'in kendi aralarında ayrılması şiddetle gereklidir.
uyduruk bir inanç olarak lanse edilmeyecek kadar felsefesi olan bir mezheptir . bugün süryaniler doğan güneşe tapmaktadır ; afrika'da yamyamlar pinyatalara tapmaktadır , moğolistanda hâlâ insanlar 1000 yıl önceki inanışlarını korumaktalar ... peki bunların hangisi uyduruktur ? hangisi aptalcadır ?

din gerçekten bir doğma mıdır ? dinlerin doğuş amaçlarına baktığımızda kökeninde iyilik , doğruluk ve dürüstlük yok mudur ? insanları bu erdemlerinden uzaklaştığı dönemlerde kutsal kitaplar yeryüzüne inmemiş midir ? bu insani değerleri taşıyan ve kendi içinde barındıran tüm inançlar aslında kutsal değil midir ? din gerçekten bir amaç mıdır yoksa doğruluğa , hakikate ulaşmada bir araç mıdır ?

eline beline diline sahip ol diyen hangi inanç uyduruktur ? müslümanlığın dış dünyaya açılan en önemli kapısı olan tasavvufu hangi uyduruk meshepten gelenler uydurmuştur ! ?
herkes neye inanır,nasıl yaşar hiç kimseyi ilgilendirmeyen bi konudur,sana ne be kardeşim oturmuş ordan fetva veriyorsun,biraz saygı yahu.
laik bir ülkede devlet işlerinde bile kendini diğerlerinden ayırmayı başarmış, ilginç bir şekilde de, devlet işleyişini de bozmuş durumda olmasına rağmen buna göz yumulan inanış. herkesin kendi vicdanı ama benim yapamadığımı yapabilmeleri de abese iştigal eder yanlıştır. herkes eşit haklara sahip olsun.
peygamberlerinin karikatürleri çizildi diye ortalığı ayağa kaldıranların dinlerin inançların dokunulmazlığından bahsetmelerine rağmen tükürdüklerini yalayarak saldırmaktan hoşlandıkları inanç sistemi.(ki aynı peygambere alevilerde inanmaktadır)
türkiye'nin çağdaş yüzü,türkü dostu,demokrat insanları.Ben lisedeyken alevilere tuhaf bakardık,hoş onlarda gizlerlerdi kimliklerini...şimdi ise dostlarımın coğu alevi ve ben onur duyuyorum
inandı diye kimseyi kendimden zerre kadar ayırmayacağım inanış biçimidir.

hiçbir alevi ile tanışmadım, tabii bunu gizliyorlarsa tanışmış olma ihtimalim de var, ama bende herhangi bir önyargıya sebep olabilecek bir dal değil insanların mezhepleri.

nasıl ki biz sünnilik adı altında arap adetlerini uyguluyorsak, aleviliğin de şii adı altında şamanizm olduğu belirgin bir gerçek. hemen hemen tüm inanışları şamanizm ile tıpatıp aynı.
neden namaz kilmazlar yada oruc tutmazlar anlamamam.hz ali cami de olduruldu diye namaz kilmamak beni sasirtiyor.eger hz ali yasasaydi ve alevileri gorseydi bu hareketlerine nasil tavir koyardi dusunmek bile istemiyorum.hz ali sert biriydi.zaten herkes ondan korkardi,"aman ali bize ceza vermesin" diye.hz ali bugun yasasaydi bence kendini peygamber gibi goren alevilere nasil da sert tepki koycagini biliyorum,ama aleviler bunu hic dusunmuyor mu? onu anlamadim.bunlar aleviler icin kisesel dusuncelerim.ancak aleviler'e karsi yapilan hareketler basortusundeki olaylara benziyor.insanlar istedigi seye inanmakta ozgurler.sivas'taki olaylarsa zaten cahillikten baska bir sey degil.dinlerini susuturulmakla,ibadethanelerini basmakla o inanci yok edebilceklerini mi saniyolar? aleviler nasil camiye saygi duyuyorsa biz sunniler'in de ibadethanelerine, cem evlerine saygi duymamiz lazim.
tatrışılması saçma olan şey. kime ne milletin inancından, dininden, mezhebinden...
önyargılı ve cahil bakarak kendilerini belli eden fikirlerin sözlükte hedefi olmasına karşın,bence toplumun en aydın kesmini oluşturan mezhep
En basiti ile;
ilahi bir dinin bir gurup tarafından farklı yorumlanış şekli.
islamiyetin bir mezhebidir.Diğer tüm dinlerde olduğu gibi islam dininde de farklı mezhepler,yorumlar vardır,Alevilik ise bunlardan sadece biridir.
KONU BAşLIGI VE AçIKLAMALAR COK ILGINÇ GERÇEKTEN BILMEYEN BIR ÇOK KIŞI YORUM YAZMIŞ FAKAT NE ALEVI NE SUNNI KESIM ISLAM DINININ GEREKLERINI TAM ANLAMIYLA YERINE GETIREMEMEKTEDIR.
BUNDAN DOLAYI ÖNCE INSAN INSAN OLMAYI BILMELI,BÖYLE BIR KONU BAŞLIĞININ DAHI BAHIS KONUSU OLMAMASI GEREK
ÖNEMLI OLAN DA ZATEN INSAN OLMAK DEGiL Mi? BIRAKIN DINIMIZIN GEREKLERINI YERINE GETIRMEYI DAHA INSAN OLMAYI BECEREMEDEN SAÇMA SAPAN POLEMIKLERE GIRIYORUZ. KIMSENIN DINI, MEZHEBi, INANIŞI, DUASI, SEVABI, GÜNAHI KIMSEYI BAĞLAMAZ. EŞIT HAKLARDAYIZ (!) EGER INSAN OLMAYI BECEREBILIYORSAK, TABI INSAN OLMAYI BECEREMEYENLER KENDINLERINI INSAN OLANLARLA EŞIT TUTAMAMAKta VE SÜREKLI BIR TARAFLARA ÇAMUR ATMAKTADIRLAR.
(bkz: OLMAK YADA OLMAMAK ISTE BUTUN MESELE)
(bkz: hepimiz kardeşiz)

(bkz: bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmak)

(bkz: alevi olmak ayrı bir güzellik)
düzgün babanın müslüm babadan daha trend olduğu inanış...
yaratanı değil de yaratılanı temel aldığı ;sünnilik inancına nispeten daha rasyonalist, humanist ve de reformist bir yapıya sahip olduğu için kalıpları ve dogmatik düşünceyi içinde barındırmayan inançlar bütünüdür. türk kültürü ve türkçe bugün ayaktaysa bunu alevi-bektaşi kültürüne borçludur. hızla araplaşmaya ve yozlaşmaya başlayan sünni inancına karşılık alevilik etnik ve kültürel değerlerine sahip çıkmıştır. saray eşrafı arapça ve farsça konuşurken anadolu halkı türkçeyi yaşatmıştır.günümüzde türkologlar geçmişten günümüze devrolan türklüğün kültürel öğelerini incelediklerinde ilkönce alevi köylerine giderek alan araştırması yapmaktadırlar.
bazı partilerin oy kapmak için kullandıkları inanç türü.
inanc olup olmadigi tartisma konusudur. zira inanilan sey ne tartisilir ne de gelistirilir. fakat alevilik islamiyetin bir mezhebi olarak dusunuldugunde bir inanc sekli, sorgulamaya ve gelismeye acik oldugu icin de bir yasam felsefesidir. insan unsuru on planda tutulur. aleviligi cok farkli yasayan insanlar vardir. bir kesim hocalardan, sihlardan hic farki olmayan dede leri ile yasar aleviligi, bir kesim de hic kimseye bagli olmadan, sadece iclerindeki inancla, kimseyi ilgilendirmeden, elestirel bakis acisiyla, insana deger vererek yasar. (bkz: anadolu aleviligi)
tartisilan bir konuda diger mezhepten olanlarin alevileri ateist olarak degerlendirmeleridir. bunun bir sebebi kesinlikle vardir. alevilik elestiriye acik oldugu icin insanlar hicbirseyi kayitsiz sartsiz kabul etmezler, sorgularlar. bu sorgulamanin sonucunda farkli cikarim yapan kisiler ateizm ile de tanisabiliyorlar. fakat butun aleviler ateisttir genellemesi yapmak yanlistir. fakat bulunan dusunce ozgurlugu nedeniyle alevilik inanci ile buyumus bir insan ateist de olabilir, dindar da olabilir; yani kendi inandigi, dusundugu yolda ilerler.
aleviler öldürülmüş ama öldürmemiştir birisini inancından dolayı. inanca saygı gösterirler. bu saygısı kendi inancının gereğinden gelir. muharrem orucunu tutmayana neden tutmuyorsun demez ama ramazanı neden tutmuyorsun der birisi banko bir defa. aleviler geçmişte büyük korkular yaşamıştır. bu korku, yaşam korkusudur. bu korku eskiden gelir. osmanlı dönemine bakıldığında alevi kıyımları görülebilir. yavuz 40000 kızılbaşı şah ismaile giderken kesmiştir. kuyucu murat paşa (4.murat) 52000 aleviyi kuyularda öldürmüştür. aleviler osmanlının o ağızlardan düşürülmeyen hoşgörüsünden zerre nasibini almamış, dışlanmış bir topluluktur. alevilik de bu topluluğun inancıdır. dışlanma nedenidir. çoğunluktan olmamaktır. anadoluda alevi köyleri çoğunlukla dağlık yerlerde ve merkezlere uzaktır. bunun nedeninin sorgulanması gerekir. yüzyıllarca iftiralarla akıllarda kalmıştır. böyle fesat yayanların ta kendileri bozukturlar. allahın adının anıldığı ibadethaneye cümbüş evi demek, diyenin ve öyle düşünenin budalalığını gösterir. allah-muhammet-ali sözleri geçer deyişlerde. bundan ötesi nedir, daha ne diye alevilik islam dışıdır alevilik bilmem nedir denir anlayamam. dedelik kavramına laf atanlar, arkasında dikildikleri imamları hangi sınıfa koyuyorlar acaba?
dedeler, cem olunduğunda küskünleri barıştırır, suçlu olan kolay kolay bir daha o ceme gelemez. iki dua okumaktan ötedir dedenin söyledikleri. gidip de bir cemde bulunmak gerekir. atmakla olmuyor.
yardımseverligi ve dostlugu ilke edinmiş mezhep.
(bkz: yaradilani severim yaradandan ötürü)
türkü dostluğundan dolayı sempatik olan inanıs. *