bugün

türk destan kahramanıdır kendileri ve ayrıca Turan hükümdarıdır.
alp er tunga öldi mü
isız ajun kaldı mu
ödlek öçin aldı mu
emdi yürek yırtılur.

ödlek yarağ közetti
oğrun tuzağ uzattı
begler begin azıttı
kaçsa kah kurtulur?

begler atın urgurup
kadgu anı turgurup
mengzi yüzi sargarup
korkum angar türtülür.

uluşıp eren börleyü
yırtıp yaka urlayu
sıkrıp üni yırlayu
sığtap közi örtülür.

könglüm için ötedi
yitmiş yaşıg kartadı
kiçmiş ödig irtedi
tün kün kiçip irtelür.
söz konusu kişi saka türklerinin hakanıdır. o öldükten sonra söylenen sagu * lise 2 ye geçen tüm öğrenciler tarafından bir şekilde ezberlenir. ömür boyunca da akıldan silinmez.
alper tunga öldi mu
ıssız acun kaldı mu şeklinde bizi meraka teşvik eden lise yılları edebiyat dersi sorunsalı.
ilk olarak firdevsinin şehname isimli eserinde rastlanan daha sonra ululardan ulu bir türk lider oldugu anlaşılan insandır.lise2 ve lise3 sınıfı öğrencilerinin hemen hemen tüm yıl yaptıkları iğrenç geyiğe özne olması ise çok acıdır..

alper tanga giydi mi?
ıssız yolda kaldı mı?
lisede zorla ezberlediğim sevgili lise hocamın her sınavda sorduğu destan.
lisede edebi metinler ve edebiyat kitaplarının vazgeçilmez kahramanı.yogun bi ingilizce bombardımanından sonra biraz fazla öz türkçe gelse de iyi ki vardır.
türk e ait birşeylerle dalga geçme arzusu içinde yanıp tutuşan gençliğin ilk saldırdığı terimlerden biridir. iyiki vardır da kendine küfür etme aşkına mashar olmuşları günyüzüne çıkarır.
(bkz: alp er tunga destanı)
alp er tunga öldi mü?
isız ajun kaldı mu?
ödlek öçin aldı mu?
emdi yürek yırtılur.

ödlek yarağ közetti
oğrun tuzağ uzattı
begler begin azıttı
kaçsa kah kurtulur?

begler atın urgurup
kadgu anı turgurup
mengzi yüzi sargarup .
korkum angar türtülür.

uluşıp eren börleyü
yırtıp yaka urlayu
sıkrıp üni yırlayu
sığtap közi örtülür.

könglüm için ötedi .
yitmiş yaşıg kartadı
kiçmiş ödig irtedi
tün kün kiçip irtelür

türkiye türkçesine aktarılmış hali şu şekildedir:

Alp Er Tunga Öldü mü
Dünya sahipsiz kaldı mı
Korkak öcünü aldı mı
şimdi yürek yırtılır

Felek yarar gözetti
Gizli tuzak uzattı
Beğlerbeyini kaptı
Kaçsa nasıl kurtulur

Erler kurt gibi uludular
Hıçkırıp yaka yırttılar
Acı seslerle bağırdılar
Ağlamaktan gözleri kapandı

Beğler atlarını yordular
Kaygı onları durdurdu
Benizleri yüzleri sarardı
Safran sürülmüş gibi oldular
Alp Er Tunga

Sakalar dönemine âit Alp Er Tunga ve şu olmak üzere iki destan tesbit edilmiştir. Alp Er Tunga, M.Ö. VII. yüzyılda yaşamış kahraman ve çok sevilen bir Saka hükümdarıdır. Alp Er Tunga Orta Asya'daki bütün Türk boylarını birleştirerek hâkimiyeti altına almış daha sonra Kafkasları aşarak Anadolu Suriye ve Mısır'ı fethetmiş ve Saka devletini kurmuştur. Alp Er Tunga'nın hayatı savaşlarla geçmiştir. Uzun süre mücadele ettiği iranlı Medlerin hükümdarı Keyhusrev 'in davetinde hile ile öldürülmüştür. Alp Er Tunga ile iranlı Med hükümdarları arasındaki bu mücadelelerin hatıraları uzun asırlar hem Türkler hem iranlılar arasında yaşatılmıştır. Alp Er Tunga, Asur kaynaklarında Maduva, Heredot'ta Madyes, iran ve islâm kaynaklarında Efrasyab adlarıyla anılmaktadır.

Orhun Yazıtlarında "Dokuz Oğuzlar" arasında "Er Tunga" adına yapılan "yuğ" merasiminden söz edilmektedir. Turfan şehrinin batısında bulunan "Bezegelik" mabedinin duvarında da Alp Er Tunga'nın kanlı resmi bulunmaktadır. "Divan ü Lügat-it Türk" ün yazarı Kaşgarlı Mahmud'a ve " Kutadgu Bilig" yazarı Yusuf Has Hacip'e göre "Alp Er Tunga" iran destanı "şehname" deki büyük ve efsanevî Turan hükümdarı "Efrasiyab"dır. Divan ü Lûgat-it Türk'de Turan hükümdarlığının merkezi olarak "Kaşgar" şehri gösterilmektedir. islâmiyeti kabul etmiş olan Karahanlı devleti hükümdarları da kendilerinin "Efrasyap" sülalesinden geldiklerine inanmışlar ve bunu ifade etmişlerdir. Moğol tarihçisi Cüveyni de Uygur devletinin hükümdarlarının da Efrasyap soyundan olduğunu yazmaktadır. şecere-i Terakime'ye göre Selçuklu Sultanları kendilerini Efrasyab soyundan kabul ederlerdi. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğıinin dağılmasından sonra iletişim kurmak imkânı bulduğumuz ve Rusların Yakut adını verdiği Türk gurup aslında kendilerine Saka dediklerini söylemişlerdir. Tarih içinde kaybolduğunu düşündüğümüz Saka Türklerinin az da olsa bir bölümünün bugün hayatiyetlerini sürdürmeleri pek çok meselenin yeniden araştırılarak doğruların ortaya çıkmasına yardımcı olabilecektir.Tarihçi Mesudî de M.S. 7. yüzyılın başındaki Köktürk hakanının "Efrasyab" soyundan olduğunu yazmaktadır. Bütün bu bilgilerden hareketle "Tunga Alp" le ilgili efsanelerin Kök Türklerden önce doğu ve orta Tiyanşan alanında yaşayan Türkler arasında meydana geldiğini ve bu destanın daha sonraları Kök Türk ve Uygurlar arasında yaşayarak devam ettiğini göstermektedir.Alp Er Tunga destanının metni bu güne ulaşamamıştır. Bir kısmından yukarıda bahsettiğimiz kaynaklarda bu değerli Saka hükümdarı ve kahramanı hakkında bilgiler ve bir de sagu (ağıt) tesbit edilmiştir:

Alp Er Tunga Öldü mü
Dünya sahipsiz kaldı mı
Korkak öcünü aldı mı
şimdi yürek yırtılır

Felek yarar gözetti
Gizli tuzak uzattı
Beğlerbeyini kaptı
Kaçsa nasıl kurtulur

Erler kurt gibi uludular
Hıçkırıp yaka yırttılar
Acı seslerle bağırdılar
Ağlamaktan gözleri kapandı

Beğler atlarını yordular
Kaygı onları durdurdu
Benizleri yüzleri sarardı
Safran sürülmüş gibi oldular
Kutadgu Bilig'de "Alp Er Tunga" hakkında şu bilgi verilmektedir: " Eğer dikkat edersen görürsün ki dünya beyleri arasında en iyileri Türk beyleridir. Bu Türk beyleri arasında adı meşhur ikbali açık olanı Tonga Alp Er idi. O yüksek bilgiye ve çok faziletlere sahip idi. Ne seçkin, ne yüksek, ne yiğit adam idi ; zaten âlemde ferasetli insan bu dünyaya hâkim olur. iranlılar ona Efrasiyap derler; bu Efrasiyap akınlar hazırlayıp ülkeler zaptetmiştir. Dünyaya hâkim olmak ve onu idare etmek için pek çok fazilet, akıl ve bilgi lâzımdır. iranlılar bunu kitaba geçirmişlerdir.Kitapta olmasa onu kim tanırdı." Bugünkü bilgilerimize göre Alp Er Tunga ile ilgili en geniş bilgi iran destanı şehname'de tesbit edilmiştir. şehname'nin başlıca konularından biri iran -Turan savaşlarıdır. Bu destana göre en büyük Turan kahramanı önce şehzade sonra hükümdar olan Efrasyap'tır.şehname'deki Alp Er Tunga ile ilgili bilgiler şöyle özetlenebilir:

"Turan şehzadesi Efrasyap babasının isteği üzerine iran'a harp açtı. iki ordu Dihistan'da karşılaştılar.Boyu servi, göğsü ve kolları arslan gibi ve fil kadar kuvvetli olan Efrasyap, iranlı'ları yendi. iran padişahı Efrasyap'a esir düştü. iran'ın ilk intikamını o zaman iran'a bağlı olan Kabil Padişahı Zal aldı. Zal başarılı olmasına rağmen iran şahının öldürülmesini engelleyemedi. Efrasyab iran'ı ele geçirmek için yeni bir savaş açtı. iran'ın yetiştirdiği en büyük kahramanlardan Zal oğlu Rüstem Efrasyab'ın üzerine yürüdü.. Efrasyab ile Zal oğlu Rüstem arasında bitmez tükenmez savaşlar yapıldı. iran tahtında bulunan Keykâvus, hem oğlu Siyavuş'u hem de Zal oğlu Rüstem'i darılttı. Siyavuş Efrasyap'a sığındı . Siyavuş'un Turan'da bulunduğu sırada evlendiği Türk beyi Piran'ın kızından bir oğlu oldu. Siyavuş oğluna babası Keyhusrev'in adını verdi. Efrasyab uzun yıllar Turan'da hükümdarlık etti. iran'lılar Siyavuş'un oğlu Keyhusrev'i kaçırarark iran tahtına oturttular. Keyhusrev Zaloğlu Rüstem'le işbirliği yaptı ve Turan ordularını yendi. Keyhusrev ile Efrasyap defalarca savaştılar. Sonunda ordusuz kalan Efrasyap Keyhusrev'in adamları tarafından öldürüldü. şehname'de Efrasyap adıyla anılan Turan hükümdarı Alp Er Tunga'nın iran hükümdarlarına sık sık yenildiği anlatılmaktadır. Ancak iran Turan savaşlarında iran hükümdarları sürekli değişmiş ı4o yıl yaşadığı rivayet edilen Alp Er Tunga ise mücadeleye devam etmiştir. Bu durum Efrasyap'ın başarısız olmadığını gösterir. Gerçek destan metni bulunduğu takdirde bu destanla ilgili daha sağlıklı değerlendirmeler yapılabilir görüşündeyim.
kaynak:http://www.turan.tc/td/destan.html
sınıfta okunması sonucu öğrencilerin kıs kıs güldüğü sagudur.
Hunlar ve mete handan çok daha önceki dönemlerde piyasaya çıkmış ünlü türk hükümdarıdır. M.Ö. 7 yy da yaşadığı tahmin edilmektedir. Firdevsinin yazdığı Şehname adlı eserde Efrasiyab adıyla geçer.Kendisini savaşta yenemeyen iran hükümdarı keyhüsrev çağırdığı bir davette Alp Er tungayı zehirleterek öldürmüştür.
Alp Er Tunga, Asur kaynaklarında Maduva, Heredot'ta Madyes, iran ve islâm kaynaklarında Efrasyab adlarıyla anılmaktadır. Orhun Yazıtlarında "Dokuz Oğuzlar" arasında "Er Tunga" adına yapılan "yuğ" merasiminden söz edilmektedir. Turfan şehrinin batısında bulunan "Bezegelik" mabedinin duvarında da Alp Er Tunga'nın kanlı resmi bulunmaktadır. "Divan ü Lügat-it Türk" ün yazarı Kaşgarlı Mahmud'a ve " Kutadgu Bilig" yazarı Yusuf Has Hacip'e göre "Alp Er Tunga" iran destanı "şehname" deki büyük ve efsanevî Turan hükümdarı "Efrasiyab"dır.
Kutadgu Bilig'de "Alp Er Tunga" hakkında şu bilgi verilmektedir: '' Eğer dikkat edersen görürsün ki dünya beyleri arasında en iyileri Türk beyleridir. Bu Türk beyleri arasında adı meşhur ikbali açık olanı Tonga Alp Er idi. O yüksek bilgiye ve çok faziletlere sahip idi. Ne seçkin, ne yüksek, ne yiğit adam idi ; zaten âlemde ferasetli insan bu dünyaya hâkim olur''.
(bkz: hakkında bu kadar entry girilince öldü sandım)
(bkz: alper tunga öldü mü)
+alp er tunga öldü mü?
-höö???
+ıssız ajun kallldıdaaah ah aq ayaaamm burkuldu uff.
-ebenin .mını gördün mü? mauhzuh.
ortaokul edebiyat dersinde, icinde orta asya türkcesinin islendigi bir siir.
http://de.youtube.com/watch?v=ym_WfJoc6Sk youtube deki bu linkten müzik esliginde dinlenilebilir.
lise edebiyat derslerinin vazgecilmez sagusudur.hikayeye gore alp er tunga yigit biridir.bir davette ickisine zehir karistirilarak oldurulmustur.
lise 2. sınıfın edebiyat müfredatında edebiyatımızda günümüze kadar gelmiş tek sagunun sahibi ve efsanevi iran lideridir.adına yazılan sagusu, liseli bir grup ergen tarafından alternatif dizelerle söylenip gülünüp eylenilmiştir. 'bilge öçin pınçıdı' gibi dizeleri vardır bu eylenceli alternatiflerin...
saka türklerinin hakanı.
destan saçmalatmaca şampiyonşipin en gözde destanıdır.

michael jackson öldi mü
ıssız adam kaldı mu
ördek moonwalk yaptı mu
emdi yürek yırtılur.
---
turan hükümdarı..

(bkz: efrasiyab)
sagusunu okurken acısını içimde hissettiğim büyük türk hükümdarı.
90 lı yıllarda ve sonrasında izlenen bir brezilya maçında aniden salonda espiri patlamasına sebebiyet verdiğini zannedip migren ağrısı gibi muhabbete giren arkadaşınız:

-alper! dunga girdi mi?

cümlesini kurduğunda atıfta bulunduğu saka türk'ü.
ölmüştür.
görür görmez aklıma rezil bir lise 2 anımı getiren sagunun adı. şimdi tam olarak şöyle;

(o yıllara dönelim)
-"evet lesterpolfus şöyle gür bir sesle oku bakalım sayfa bilmem kaçtaki alper tunga sagusunu."
-(tabi lester ne bilsin nasıl bişey olduğunu, evde okumadan gitti her zamanki gibi) "peki hocam okuyayım. eveeet, ha buldum. alp er tunga öldü mü ?? hmm öldi mü, isız ajun kaldı mu püffrfpfrpp(gülmemek için zor tutma efekti) ödlek öçin aldı mu
emdi yürek yırtılurrrhahahahahahaha hay allam ya pardon hocam özür dilerim. ödlek yarağ közetti püffürrprp oğrun tuzağ uzattı
begler begin azıttı hahahahahaha hocam bu ne allaşkınıza ya (artık lester gülerken gözlerinden yaşlar geliyor ve sırayı yumrukluyor).

işte böyle... ama bunun çok kötü olmasının en büyük sebebi, buna sınıfça değil, sadece benim gülmem ve hoca da dahil herkesin böm böm bakmasıdır. hiç olmazsa bir kişiden bile olsa destek beklersin, bereaber gülmek istersin ama yok.. sonra hocanın hafif sinirli ve çok şaşırmış bir şekilde "sen devam et x" lafını duyup o x kişisinin de gayet ciddi bir şekilde devam ettiğini duyunca psikolojik olarak iyice çökersin. *