Kuram,nazariye.
teori
-
1.
- 2.
-
3.
(Théorie=Theory)
Teori (kuram:nazariye) kelimesi pratik kelimesinin karşıtıdır. Pratik bir ihtiyacı karşılayan faydalı bir iş ve hareket demektir. Teori, bir çok kanunların düzenli bir şekilde birleştirilmesiyle meydana gelen genel bir hipotez ve açıklamadır. Deney metoduyla geçek kanunlar elde edilir. Fakat zihnin birleştirmek ihtiyacı ile bu kanunlar da gruplar halinde birleştirilerek daha genel ve geniş kanunlar kurulmak istenirse, teoriler meydana gelir. Teoriler kanun değildir. , çünkü bunlar çok geniş ve çeşitli olaylara ait olduğundan deneylemelerini yapmak ve gerçekliklerini göstermek mümkün olamaz. Bu sebeple teoriler genel ve geniş hipotezler şeklinde kalırlar. Teoriler kanunları aşan ve ötesine geçen büyük hipotezlerdir. Meselâ Aynştayın izafiyet Teorisi gibi.
Teorilerin Özellikleri
1.Teorilerin doğmasında, bilginin, zekânın ve hayâl gücünün büyük rolü vardır. Birbirlerinden farklı ve uzak bir çok olay arasında yeni ilişkiler bulmak, bunları birleştiren mekânizmayı göstermek ancak büyük bilginlerin işidir.
2.Teoriler geneldir. Çünkü bir teori bazen bir ilmin konusu içine giren sayısız olayları kapsar. Yahut birkaç ilmi içine alacak genişlikte olur.
3. ilimlerde bir açıklama ve araştırma metodu ödevi görürler. Yani ilimlerde hem sebep, hem kanunu göstermek suretiyle tam bir açıklamaya yararlar. Teoriler bir çok olayları ve varlıkları bir tek hipotez içinde birleştirdiklerinden zihnin birlik ve düzen ihtiyacını karşılarlar. Birlik ve düzen içinde görülen olaylar ve varlıklar daha kolay anlaşılır. Bu sebeple teoriler, varlıkları akıl yoluyla anlamaya ve görmeye yararlar.
4. Teoriler birçok kanunları birleştirdiklerinden onlara da bir hareket noktası ödevi ödevini görürler. Bu bakımdan teoriler sanki bir prensip ödevini görürler. Kanunlarda istisna teşkil eden bazı olaylar teoriler yardımıyla daha iyi açıklanır, bazen yeni buluşlara ve keşiflere yol açarlar.
(bkz: http://www.balikesir.edu.tr) -
4.
yanlisligi kanitlanmamis önerme.
-
5.
bilimsel metodun sondan bir önceki basamağı.
-
6.
Birbirleriyle ilişkili bir takım bilgilerden oluşan, güçlü delillerle desteklenen ama ispatlanamayan açıklamalar.
- 7.
-
8.
yapılan deneylerle devamlı desteklenen ancak kesin bir sonuca varılamadığından kÂnun sayılamayan ifâdeler.
(bkz: izafiyet teorisi) -
9.
doğruluğu bütün dünya tarafından ispatla kabul edilmediği sürece kanun, yasa olamayan önerme.
-
10.
kontrollü deneylerle doğruluğu kanıtlanmış hipoteze denir.
