kapgan kağan

göktürk devletini yıllarca süren esaretten çıkartan ilteriş kağan'ın kardeşidir.

ilteriş kağan uçmağa vardıktan sonra kağan olmuştur. döneminde kırgızlar göktürk egemenliğine girmiştir.

mekanın uçmağ olsun kağan.

ismimle gurur duyma sebebim onlarca kağandan sadece biri.

doğru okunuşu aslında "kapağan" kağan olmalıdır. orkun yazıtlarında kpgnkğn olarak geçmekte. burada "k" değil "g" harfi geldiğine göre tıpkı "yatağan" olduğu gibi "kapağan" olan okunmalı. kapgan olsa idi, kapkan (kalın k, p,kalın k, kalın n) olarak yazılırdı. ancak ilk bilimsel eserlerde kapgan yazıldığı için böyle süre gelmiş. yaşamsal bir ayrıntı değil.

adının anlamı da "-kap" "-qap" (mak) sözcüğü. bildiğimiz "fatih" demek. "kapan, ele geçiren".

ayrıca, 2. köktürk dönemi en geniş sınırlarına kendisi ulaşmıştır. 3 ana ülküsü vardır, belirtilmiş (bkz: #27730004). gerçekten de karadenizin kuzeyindeki ogurların bir kısmı hariç ve yakutlar ile birlikte bütün türkleri tek bayrak altına toplamıştır. ancak ilerleyen dönemde açıkçası, bu türk boylarına zorbalık yapmıştır. ya da devletin şefkatli elini göstermiştir diyelim. * *
bu zorbalık çin entrikalarıyla birlikte isyanlara dönüşmüş bu isyanları ancak bilge kağan ve kül tegin kardeşler durdurabilmiştir.

döneminde henüz yapılanamamış göktürk derin devletini hiçe saymış, dağıtmış kontrolü tek başına ele almıştır. bir 14. louis edasıyla "ben demek devlet demek, devlet demek ben demek" sözünü uygulamıştır.

gücünü anlamak açısından iki nesne söylemek yeterli,

1.si, kağan akşam beş çayını içerken "hadi toplanın lan sefere gidiyok" diye zengin kalkışı yapsa bile emrinde 300 bin süvari hazırdı.

2.si, orta çağ çin tarihinin altın dönemi kendisi ve ilteriş kağan'ın dönemine denk gelmiştir.

henüz okuduğum kapgan kağan kaynakları için "ali ahmet beyoğlu 'sorularla eski türk tarihi'" ve doğan avcıoğlu'nun türklerin tarihi c2 'göktürkler maddesi'"

göktürkler ile ilgili genel kaynaklar için, ( mutlaka okunalı ibrahim kafesoğlu, bahaeddin ögel, laszlo rasonyi jean paul roux)

Chavannes, E., Çin Kaynaklarına Göre Batı Türkleri,( çev: Mustafa Koç), Selenge yay., istanbul, 2007

Çin Kaynaklarında Türkler: Eski T’ang Tarihi(yay. haz. isenbike Togan , Gülnar Kara, Cahide Baysal) TTK yay., Ankara, 2006

Donuk, A., Eski Türk Devletlerinde idari-Askeri Unvan ve Terimler, TDAV yay., istanbul, 1988

Eberhard, W., Çin Tarihi, TTK yay., Ankara, 1995

Ergin, M., Orhun Abideleri, Boğaziçi yay. istanbul, 2008
Grignaschi, M., “Sabirler, Hazarlar ve Gök-Türkler”, Türk Tarih Kongresi Zabıtları, C.I , ( Ankara, 25-29 Eylül , 1971) , Ankara, 1972

izgi, Ö., “ Çinlilerin , Gök-Türk ve Uygurları Yerleştirme Siyasetleri”, I. Milli Türkoloji Kongresi Tebliğleri, istanbul, 1978, s. 199,201

izgi, Ö., “XI. Yy.a Kadar Orta Asya Devletlerinin Çinle Yaptığı Ticari Münasebetler”, TED, IX, 1978

Kafesoğlu, i., “Ölümünün 250. Yıldönümü Münasebetiyle Bilge Kağan”, Belleten, 196, 1985

Kafesoğlu, i., Eski Türklerde Devlet Meclisi( Toy), Türkoloji Kongresi Zabıtları, istanbul,1980 ( basılış tarihi)

Kafesoğlu, i., Türk Milli Kültürü, Ötüken Neşriyat, istanbul, 2006

Klyashtorny, S.G., “Orhun Abidelerinde Kengü Kavmi Yer Adı”, Belleten, 69, 1954

Klyashtorny, S.G., “Orhun Yazıtlarına Göre Orta Asya Milletlerinin Araplara Karşı Mücadelelerine Dair”, Belleten, 104, 1962

Kurat, A.N., “Gök-Türk Kağanlığı”, Türkler Anskl., C.2

Laszlo, F., Dokuz Oğuzlar ve Gök-Türkler , Ankara, 1950

Ligeti, L., Bilinmeyen iç Asya, (terc. S. Karatay), Ankara, 1986

Orkun, H. N., Eski Türk Yazıtları, Ankara, 1987

Ögel , B., Türk Kültürünün Gelişme Çağları, TDAV yay., istanbul, 2001

Ögel, B., “ilk Töles Boyları”, Belleten, 48, 1947

Ögel, B., islamiyetten Önce Türk Kültür Tarihi , TTK yay., Ankara, 2003

Ögel, B., Türklerde Devlet Anlayışı, Ankara, 1982

Ögel, B:., Türk Mitolojisi I ,TTK yay., Ankara, 1998

Rasonyı, L., Tarihte Türklük, Örgün yay., istanbul

Roux, J. P., Orta Asya: Tarih ve Uygarlık (çev:Lale Aslan) Kabalcı yay., , istanbul, 2006

Salman, H., “VII. Ve X. Asırlar Arasında Önemli Türk Boylarından Karluklar ve Karluk Devleti”, Türk Dünyası Araştırmaları, 15, Aralık, 1981

Taşağıl A., Gök-Türkler I, TTK yay., Ankara, 1995

Taşağıl A., Gök-Türkler II, TTK yay., Ankara, 1999

Taşağıl A., Gök-Türkler III, TTK yay., Ankara, 2004

Taşağıl, A., “Kapgan Kağan” (692-716), Belleten, 218, 1993

Taşağıl, A., “Kutlug Kağan Devrinde Gök-Türk Devletinin Kuruluşu”, Bir Dergisi , 4 , 1994

Taşağıl, A., Çin Kaynaklarına Göre Eski Türk Boyları, TTK yay., Ankara, 2006

Taşağıl, A., Gök-Türklerin Sonu ve Belgeleri, Belleten, 236, 1999

Taşağıl, A., Kapgan Kagan Devrinde Gök-Türk – Çin Münasebetleri, TDAD, 65, 1991

Tsai, L. M., Çin Kaynaklarına Göre Doğu Türkleri, (çev: Ersel Kayaoğlu-Deniz Banoğlu), Selenge yay., istanbul, 2006

düzeltme: imlâ.

Çini yağmalayan, esir aldığı 90.000 çinli askeri idam ettiren, çinden ganimet olarak 100 bin at alan göktürk kağanı.

mete, attila gibi isimler günümüzde çocuklara yaygın olarak verildiği halde nedense ismi çocuklara pek verilmeyen ünlü türk kağanı. halbuki, neden olmasın?

(bkz: erkek çocuklar için isim önerileri)

görsel
Kuruluştan bu yana Göktürk Kağanları her ne zaman Çin imperatorundan evlenmek üzere çinli bir prenses istemişlerse, diledikleri yerine getirilerek verilmişti. 
Şimdi de Çin imperatoru ilk kez, hem de yeğeni prens için, bir GökTürk prensesi istiyordu. 
Çin elçileri kendi düşüncelerini de ekleyerek, imperatorların bu dileği yerine getirildiği takdirde, Çin-Göktürk dostluğunun sonsuza dek süreceğini belirttiler. 

Bu dileğe, Kapağan (Kapgan) Kağanın verdiği tarihsel karşılık şöyle oldu :
"Çin imperatorluk ailesi, Göktürk Kağanlarına eşit soy yüceliğinde olmadıkları için, imperatorunuzun bu dileğini yerine getiremem

(bkz: kapkaç kağan)
orjinali budur.

görsel

Göktürk devletine altın çağını yaşatmış hükümdar. Onun döneminde orta asyada bulunan tüm türk halkları bir olmuş, tek çatı altında birleşmiştir. Aralarında savaş olan kuzey ve batı çin ile denge politikası yürütmüş, dönemin en korkulan ismi olmuştur.

Kutlu tini şad, mekan uçmağ olsun.

Göktürk devletinin daha doğrusu kutluk devletini kuran kutluktan sonra ülkenin başına geçip Çin lilere kök sokturmus. Pek çok suikastten kurtulmuş Çinlilerin casusluk faaliyetlerini durdurup yenisey kırgızlarını kuzeye akınlar yaparak mağlup etmiş. Arapları Türkistan dan atmış büyük Türk kaganidir.

Sanırım yaşadığı dönem araplar yaldir yaldir türkistan a geliyordu.

Aşırı sıkıntılı bir dönemde kağan olmuştur kitanlar,çinliler ardından da araplar gelmiş.

Para-moğol kitan-karahitay ları kesen türkler(göktürkler) 'ın kağanı.