güneş saati

güneş saatleri adlarından da anlaşılacağı üzere yüzyıllar boyunca insanlığa zaman kavramını belirlemede yardımcı olmuş ve günümüzde dahi ilginç kalmayı başarabilmiş saatlerdir. ilk olarak Sümerlilerin geliştirdiği düşünülen güneş saati özellikle ortaçağ ve Rönesans dönemlerinde zirve noktasına ulaşmışlardır. Hatta mekanik saatler geliştirildikten sonra bile bir müddet kullanımda kalmıştır. Günümüzde ise daha çok eğitici , dekoratif ve hobi amaçlı kullanılmaktadır.

Eski çağlardaki insanlar Güneşin ufuk üstündeki hareketinden, dikey bir çubuğun gölgesini izleyerek zamanı belirleyebiliyorlardı. Bu yöntem tamamen doğru saati vermiyordu, çünkü gölgenin uzunluğu yardımıyla belirlenen zaman gerçek saati göstermeye yeterli değildi.
Bilinen en eski Güneş saatleri M.Ö.1500 yılında Mısırlılar tarafından kullanılmıştır. Günümüzde yapılan kazılarda bunların pek azına rastlanmıştır. Çinliler, Hun Hanedanlığı zamanında bundan bağımsız olarak daha gelişmiş bir sistem kullandılar. Maya, Aztek ve inka uygarlıklarında Güneş saati kullanıldığına dair bir kayda rastlanmamıştır. Stonehenge ve Aztekler takvim kullanmışlardır.
Yunanlılar Güneş saatini geliştirerek konik Güneş saatleri yapmışlardır.Yukarıda anlatılan Güneş saatleri zamanı doğru göstermiyordu. Hıristiyanlık başlangıcına kadar Güneş saati için kullanılması gereken teknik ve aletler geliştirilemedi. M.S. 1. yüzyılda gölgeyi oluşturan çubuk kuzey yıldızına (Polaris) çevrildiğinde hata payının azaldığı anlaşıldı.
Newtonun 1600 yılındaki büyük buluşu ile, gezegenlerin hareketleri, matematiksel kurallar içinde Kopernik teorisini destekliyordu. Bu gelişme insanları hayretler içinde bırakacak doğrulukta Güneş saatlerinin yapılmasını mümkün kıldı. Newton 17 yaşındayken anneannesinin evinde tavan saatini yaptı, evin güney duvarındaki bir deliğe yatay bir ayna koyarak Güneş ışığının oda içine yansımasını saat çizgileri olarak belirledi ve yansıyan ışığın çizgiler üzerindeki hareketi yardımıyla zamanı öğrenebiliyordu. Böylece ev içi Güneş saatini icat etmiş oldu.
Güneş saatleri Rönesans devrinde en parlak dönemlerini yaşamıştır. Güneş saati yapımı bir sanat haline gelmiş ve Güneş saati yapanlar sırlarını ve yapım tekniklerini korumuş ve saklamışlardır. Her şekil ve büyüklükte Güneş saatleri geliştirilmiş, bunlar yatay,dikey veya bunların arasındaki herhangi bir açıda yapılmıştır.O zamanlarda her şehirde ve kasabada değişik türde bir Güneş saati bulunuyordu.Bunlar Hindistan Jaipur;daki gibi çok büyük veya bazen de çok küçük şekillerde olabiliyordu
Rönesans;tan yüzyıllar önce Kopernik teorisi kabul edilmeden insanlar nasıl Güneş saati yapabiliyorlardı? Nasıl Yer kendi ekseni etrafında dönüyorsa, Yer Güneş çevresinde de kutbu gösterecek şekilde döner, buda Güneş saatinin çalışma prensibini destekler. O zamanki insanlar bazı şeyleri açıklayamasalar da Güneş saatinin neden kuzey kutup yıldızına (kuzey enlemler için) yöneltilmesi gerektiğini biliyorlardı.
Güneş saatleri mekanik saatler (sarkaçlı saatler) icat edildikten sonrada hükümdarlığını sürdürdü. Çünkü ilk mekanik saatler bir Yerde sabit durmak zorundaydı. Bunun sebebi çok hassas bir sarkacın hareketine bağlı olmalarıydı. Bu yüzden gemilerde trenlerde kullanılamıyordu. Güneş saatine bakılarak bu mekanik saatler her gün yeniden ayarlanıyordu. Güneş saatleri bu saatlerden çok daha pratik ve doğruydu. Taşınabilir Güneş saatleri 1800;lü yıllarda çok yaygındı, hatta bunlardan bazıları enleme ve boylama göre ayarlanabiliyordu.
işin ilginç tarafı herkesin aynı Güneş saatini kullanmasına rağmen her kasabanın kendi yerel saatinin bulunmasıydı, sadece aynı boylamda olan şehirler aynı zamanı kullanıyorlardı. Bölge zamanı diye bir kavram henüz yoktu ve herkes kendi Güneş zamanını kullanıyordu.
Mekanik saatler 16.yy da hızla gelişti, yayla hareket eden mekanizmalar sayesinde taşınabilir ve kullanışlı bir hale geldi ve sonunda dünya standartlarına uygun zaman ölçerler olarak kullanıldı. 1900lerde Güneş saatlerinin kullanımı azalmaya başladı ve hakimiyetini tamamen mekanik sarkaçlı saatlere bıraktı.
Bugünlerde zaman standardı olarak Sezyum atomunun iki hiperfin seviyesi arasındaki geçiş zamanına göre çalışan atom saatleri kullanılmaktadır. Bu atomik saatler, dönemli olarak, Yerin dönme hızının ayın gel-git etkisinden dolayı yavaşlamasını düzeltmek için ayarlanmalıdır. Sadece Güneş saati Yerin dönme hızındaki değişimini doğru olarak verdiği için, hala mükemmel zaman sayaçlarıdır ve sadece mikro saniyeleri doğru olarak hesaplayamazlar. Yer üzerinde Hindistan Jaipurdaki büyük Güneş saati en mükemmele yakın olan Güneş saatidir ve yalnızca 3sn hata ile çalışmaktadır.

kaynak : mezuniyet projem

odtü fizik bölümü önünde kış saatine göre ayarlanmış bir örneği mevcuttur.

duyanların ilk olarak ilkelliği temsil ettiğini sandığı, oysa günümüzün mekanik saatlerinden de fazla bir düşünce gücü ve coğrafya bilgisi gerektiren insan zekasının bir ürünü. Öyle "gölge kaçı gösteriyorsa saat odur" mantığından çok daha uzakta bir okunması varmış mesela. Aydan aya değişen, boylam düzeltmesi, zaman denklemi, standart meridyen farkı gibi birçok ince ayarı olan bir buluş. Yani öyle güneş saati deyip geçmemek lazım...

http://www.negatif.com/fo...ddea52001d88b8f85a208.jpg

görsel

beşiktaş abbasağa mahallesinde bir tane bulunan saat çeşidi.

ahmet erhan şiiri.

Bu nemli, bu bunaltıcı gecelerde, pencerenin
Önündeki dallardan bir kafes örerim kendime
Güneşli günlerde doğurmuş anam beni, neyleyim
Gökle denizin seviştiği yerlerde gün boyu
Bıkıp usanmadan bakmam için, evime mavinin
Bütün tonlarında perdeler astım sevdiğim
Gece, düşlerde sürdüreyim diye bu yolculuğu
Bir güneş saatiyim ben kendi halimce
Bir güne bakanım belki de, doğudan batıya dönerim
Alnı gökyüzüne dönük bir güneş çocuğu...
Bu karanlık, bu ıssız gecelerde
Yıldızları bir küpün içinde toplayasım gelir
Benim güneşim bir birikimdir belki de
Yıllarla, aylarla, günlerle açıklanabilir
Mutluluk; onun, onun gözünün içine bakmaktır sevdiğim
Onu bir simge kılmaktır, bir ad vermektir
Ben güneş dedim ona, sen su de, çiçek de
Aksın ömrün yeter ki doğayla birlikte...

saat severlere dijital güneş saati yeni modeli.

http://interestingenginee...sundial-just-cool-sounds/

ay saatinden daha iyi değildir.

safranbolu eskiçarşıda bulunan köprülü mehmet paşa camii avlusunda bulunan saat, basit tip, yatay güneş saatleri grubundadır. Sabah 06.40, akşam 17.20 arasındaki zamanı metal plakanın gölgesine göre gösterir. osmanlı dönemine ait 95 güneş saatinden sadece birisidir.
görsel

Aslında inanılmaz bir mantık hatası olan saattir.

Boşuna güneş saatindeki inanılmaz mantık hatası diye başlık açıp çöplük yaratmamak adına buraya yazıyorum.

24 saat güneş olmadığına göre akşamları neyle ölçüyorlardı saati? Bir de ay saati yapsalardı bari.

görsel
görsel