tanburi cemil bey

osmanlı imparatorluğu zamanının, ilk taş plak kaydını yapan insan.

Yaptığı eserlerle, Türk Müziği saz icrasına yepyeni ve modern bir tarz, değişik bir yorum getirerek icracılığın mükemmelleşmesinde en büyük rolü oynamıştır. Özellikle, taş plaklara yapmış olduğu taksim kayıtları, makam, uslüp ve tavır açısından bir ders niteliği taşımaktadır.

çok fazla eserde ismi sol üstte görülen müzik insanı.*

Amerika'da plağı yayınlanmış sanatçı genç yaşta ölmüştür. Ölüm döşeğinde karısına "bilesin ki seni hiç sevmedim, senden hiç hoşlanmadım ama seni hiç aldatmadım" demiştir.

tanbur devrimcisi olarak tanımlanabilecek kişi. zira tanbur çalım tekniğinde gelenekseli kırıp, tanburun da ut, keman, klarnet gibi çok ön planda ve seri bir solo enstrümanı olarak kullanılabileceğini göstermiş... tanburun bu karakteristiğini yitirmemesi amacıyla klavyesinde az perde bulunduran tanburlar kullanılması, tanburların klavyelerinin bir sürü perde aralığına bölünmemesi gerektiğini ve ince mızrap kullanılması gerektiğini vurgulamıştır. meşhur mızraplı tanbur sanatçısı ercümend batanay'ın da hocasıdır. fakat -hiç şaşırtıcı olmamakla beraber- tanbur bugün yine, solistin arkasındaki akor çalan gitar özelliğine dönmüş, bütün seriliğini kaybetmiş yavaş yavaş çalınan, bir sürü perdeye bölünen ve neredeyse mukavva denecek denli kalın mızraplarla çalınan (daha doğrusu çalınmaya çalışılan) bir müzik aleti haline dönmüştür. tanburi cemil bey'i daha iyi anlamak için taksimlerini, peşrevlerini ve bilhassa da çeçen kızı adlı eserini dinlemek gerekir. öğrencisi ercümend batanay da müziği icra biçimiyle tanburi cemil bey'i iyi anlatır.

'hasret kaldık o neye tanburi cemil beye
buralara kar bile yeşil yeşil yağardı'

ayrıca, can yücel'in de en sevdiği müzisyenlerden biri imiş...

çeçen kızı adında harika bir enstrümantal bestesi olan büyük müzisyen...

Alman imparatoru II. Wilhelm'in istanbul'u ziyaretinde Cemil Bey onun şerefine bir konser vermiş. Bir parça çalmış. imparator buna bayılmış. lütfen tekrar çalmasını rica etmiş. Herkes birbirine bakışmış o an. gülümsemişler ve imparatora, bunun bir "tuluat" olduğunu, tekrar çalınmasının mümkün olmadığını söylemişler...

tamburi cemil bey'le birlikte pek çok şey öldü. ama tuluat ölmedi. onu jazz sanatçıları devr aldı ve onlar yaşatıyorlar...

ilk müzik bilgilerini, orta okul sıralarında ağabeyi, ahmet bey ve kemani aleksan'dan almıştır. enstrüman çalmaya karşı ilgisi on yaşlarında keman ve kanun ile başlayan cemil bey, daha sonra başladığı ve ismi ile bütünleşen tanbur sazı ile virtüozluk derecesine ulaşmıştır. çeçen kızı adlı bestesi yunanistanın midilli adasıında ta xila adı ile bilinmekte olup, oyun olarak oynanmaktadır.

[http://www.youtube.com/watch?v=Kfy53P_FPtM&feature=related ]

türk sanat müziğinin mihenk taşıdır. çeçen kızı'nı bilmeyen yoktur.

çeçen kızı adlı eserinde resmen tanbur konuşur, tanbur ağlar, sanki tanbur acıklı bir hikaye anlatır. sizi de ağlatır.

ferahfeza saz semaisi var. o varsa ben yokum. bu ne cemil efendi, ne bu ne?

http://www.youtube.com/watch?v=UkS2DFV-Xaw

giderek arkadaşlığı ilerlettiğimiz büyük müzisyen. cemil abinin oğlu mesut cemil bey, babası için "ahlakı müziğinden daha üstündü" demiş.

ah cemil abi! çayı dem bastım, cigaranın filtresini çıkardım. gel beraber ölelim anasını satıyım!

6. sınıfta müzik öğretmenimin verdiği proje ödevine konu olan isim. hayatını araştırıp bulmak beni çok zorlamıştı o dönemde.

(bkz: vikipedimiz yoktu okuyamadık)

Klasik kemençe taksimleri özellikle dinlenmesi gereken büyük müzisyen.
O ruh anlatılamaz. Öyle derin bir hüznü vardır ki içinde o kadar da huzur barındırır.

Türk senfonik-doom-folk rock tarzı bir oluşum olsa da eserlerini dinleyip şarkı yapsa müthiş olabilirdi.
Yoğunluktan çuval olmuş zihni eritir eserleri.
Osmanlının iyi yanlarından birisidir.

Osmanlı imparatorluğu döneminde doldurulan ilk taş plağın sahibi olup, gelmiş geçmiş en iyi tanbur virtuozu olarak kabul edilir.

https://www.youtube.com/watch?v=ItGtxUcZ2wk

ıtrî'ye atfedilen cümleyi tanbûri cemil bey için aynen aktarıyorum: o şafak vaktinin cihangiri
mevzunun mana ve önemine binâen aşk ile buyrunuz:
https://youtu.be/Go6xoK7QSaE

bilim adamı. bir sanatçı ya da tanburi değil. gerçek bir bilim adamı.

yaylı tanburu icat eden insan.

ah o güzel. bir kerecik dahi olsa ellerini koklayıp, okşamak isterdim. mızrabı sıkıştırdığı o iki parmağının arasına bakıp gülümsemek isterdim. eminim ki bundan rahatsız olur ve benden pek hoşlanmazdı.

hakkında bilgi edinmek isteyenlerin, oğlu mes'ud cemil bey'in ve yazar hanımefendinin ismini tam hatırlayamıyorum, affetsinler, kitaplarını okuyarak yeterli bilgiye erişebilirler.

kısaca bahsetmek gerekirse, andelip ismini verdiği klasik kemençesini hep yanında, paltosunun iç cebinde taşır. bir tarafından andelip, diğer tarafta ise çok sevdiği rakısı.

dışarı çıkarsanız öleceksiniz cemil bey, dedikleri gün dahi sirkeci'den bostancı'ya gelebilecek kadar deli ve musıki aşığı, kendileri. meşk olacak toplantıya gidebilmek için, doktor gider gitmez çıkıyor evinden.

eşi emine saide hanım, doğum yaptıktan sonra çok acı hissettiğini görüyor, cemil bey. ve bunu nasıl geçiririm, nasıl unuttururum, nasıl hafifletirim, diye düşünüp, ardından eşine dönüp, saide, size bir tanbur çalayım mı, diye soruyor.

güzel insan. güzelim. keşke şedaraban saz semaisinin o girişindeki neva perdesine, sadece neva perdesine senin gibi basabilsem.

https://youtu.be/jH95J48swk4

tavsiye ederim.

kayıtlarına ulaşabildiğimiz en eski tanbur virtiözlerindendir.

https://youtu.be/AEi5pmYDdBs

Yahya Kemal beyatlı’nın kar musikileri Şiirinde “tanburi cemil bey çalıyor plakta” mısrasıyla adı geçen sanatçı.