koçi bey

koçi bey risalesiyle 4. murat'ı derinden etkilemiş devlet adamıdır. risalesini nedense Machiavelli'nin prensine benzetirim.

edit: başlık yine bana kalmış.

koçi bey makedon veya arnavut asıllı devşirmedir. asıl adının mustafa olduğu yönünde görüşler mevcuttur. ıv.murat zamanında hasodaya alınmıştır. osmanlı halkını ve kurumlarını çok iyi bildiğinden dolayı aksaklıklarıda tespit edebilecek yeteneğe sahipti. bundan dolayı ıv.murat gibi sert bir padişaha gerilemenin nedenlerini açıklayacak risaleler hazırlama cesaretini gösterebilmiştir. -sultan ibrahim döneminde de risale hazırlamasına rağemn koçi bey risalesi dendiğinde ilk akla gelen ıv. murat'a sunulmuş olan risaleleridir-

risalelerinde yükseliş döneminde ki düzenin işleyişiyle içinde bulundukları dönemin işleyişini karşılaştırarak iyi bir tahlile gitmiştir. risalelerinde bozulmanın ve çözülmelerin başlangıcı olarak kanuni sultan süleyman dönemini ve ııı. murat dönemini göstermektedir.

gerilemenin veya başka bir deyişle çözülmenin nedenlerini açıkladığı risalelerin sonuna "risaleyi okuduktan sonra yakılması gerektiğini, halkın bu uygulamaların padişahın düşüncesi olduğunu bilmesi gerektiğini" söylemesi dikkat çekicidir.

padişaha yazdığı risalelerinde kendisini pir olmuş eski bir emektar kulu olarak tanıtır.

ünlü tarihçi hammer tarafından türk manteguieu'su olarak anılmıştır.

kat-ı rical (adam kıtlığı) döneminde yaşamış yetenekli devlet adamıdır. bunun gibiler olmasa osmanlı daha kısa süre sonra dağılırdı.

kıymetli risaleleriyle tarihe geçmiş devlet adamı. yer yer öğrenciye öğretir gibi anlatmış; saygılı üslubuna rağmen bir yandan da yorumlarını sakınmamış. kanuni döneminin artısını eksisini yorumlarken rüstem paşa'yı da eleştirmiş risalesinde.

koçibey risalesi diye anılan meşhur raporuna göre osmanlı devleti'nde çözülme kanunî sultan süleyman döneminde başlamıştır. bu dönemden itibaren padişaha yakın olan hürrem gibi kişiler devlet işlerine karışmaya başlamış. saray halkının lafıyla yöneticilerinin kolayca görevden alınmaları, dalkavuk yöneticilerin onlarla iyi geçinmelerine sebep olmuş. bu durum devletin çıkarları yerine yöneticilerin kendi çıkarlarını ve makamlarını korumalarına neden olmuş.