franz schubert

1797'de dogmus avusturyali besteci. hayati boyunca bollugu gormeyi birakin hep fakirlik icinde yasamis bir bestecidir. olumunden sonra degerlenmis midir abi? evet. cok huzunlu besteleri vardir. dinlerken huzunlendirir, hatta urpertir ama korku babinda degil, sanki bir sert bir ruzgar esmiscesine. sefalet icinde yasadiktan sonra 1828'de, 33 yasinda olur, en verimli caginda.

bir gun cok aciktigi bir zaman cebinde parasi olmamasina ragmen bir restauranta girer ve yiyecek bir seyler ismarlar. bu sirada masada duran bir dergide bir siir gorur ve cok hosuna gider. hemen oracikta onu besteler ve garsona verir. garson bundan ziyadesiyle memnun olur cunku schubert'i tanimaktadir. bu yuzden ondan para almaz. schubert'de bir guzel karnini doyurur. oohh. olumunden yaklasik otuz yil sonra bu bestesi bir muzayedede o zamanin parasiyla yaklasik 40000 (kirkbin) marka satilir schubert'in meshur wiegenlied'i. ah vefa ah, anca bir semt adisin.

önce babasından keman dersi aldı. sesi güzeldi; müziğe karşı büyük istidadı vardı. saray korosuna yazıldı ve papaz okuluna girdi. öğretmeni tarafından besteciliğe yöneltildi. on beş yaşında sesi bozuldu. geçimini müzik dersi vererek ve operalar, liedler besteleyerek sağlamaya çalıştı. her zaman para sıkıntısı çekti. eserlerinin yer aldığı bir konser düzenlenebildi. otuz bir yaşında tifüsten öldü. altı yüzden çok lied, dokuz senfoni, yirmi kadar sonat, yirmi iki opera ve daha başka türde eserler besteledi. yoksul olduğundan bütün eserlerini nota kağıdı üzerine yazamadı. bu yüzden birçoğu kayboldu. başlıca eserleri; bitmemiş senfoni, ave maria, ölüm ve genç kız.

melankolik bir insan olup, akıl hastanesinde hayatının son anlarını geçiren, 10 eserinden ancak 1'inin günümüze kaldığı tahmin edilen besteci. intahar etmek isteyenlere dinlenmesi şiddetle tavsiye edilesi kişi.

yaşadığı süre başına en çok eser vermiş bestecidir (mozart 2.).
ave maria (ellens gesang iii, d.839), serenade (schwanengesang, d 957, no.4) ve beethoven 5. senfoni etkileri görülen unfinished smyphony'si ( symphony no.8 (i) allegro moderato) en bilinen eserleridir. beethoven symphony no.9'un lirik kısmının schiller'den alınması gibi schubert de ave maria için sir walter scott'un the lady of the lake eserinden esinlenmiş, sopranoyla sözlere hayat vermiştir. romantik çağın en önemli bestecilerinden biridir.

erken döneminde koro, olgun dönemlerinde orkestra eserleri vermiş, 31 yıllık kısacık hayatına bir sürü beste sığdırmış avusturyalı besteci.

Beethoven'ın cenazesindeki 38 meşale taşıyıcısından biriydi. cenaze çıkışında arkadaşlarıyla bir meyhaneye giderler ve adam başı iki kadeh şarap içerler. birincisi beethoven'ın şerefinedir. ikinci ise o büyük insandan sonra ölecek ilk kişinin şerefine. ve bu kişi franz schubert'tir. 1828'in kasım ayında hayata gözlerini yumdu, ölümünden önce şerefine kadeh kaldıran bir besteci olarak.

31 Ocak 1797'de, Viyana yakınlarında, Çek asıllı bir babayla Polonyalı bir annenin oğlu olarak dünyaya geldi. Babasından keman dersleri aldı. Biraz büyüyünce de yöre kilisesinin orgcusundan org ve müzik kuramı dersleri... Genç yaşında imparatorluk şapeli korosuna alındı. 1815-17 yılları arasında pek çok besteye imzasını attı: Beş yaylı çalgılar dörtlüsü, üç missa, üç senfoni gibi... 1818 ilkbaharında "Do Majör 6. Senfoni"sini besteledikten sonra Kont Esterhazy'nin iki kızına müzik dersi vermek üzere Macaristan'a gitti. Bir yıl sonra Viyana'ya dönüşünde "Die Zvillinsbrüder" (ikiz Kardeşler) operetini besteledi. Operet, ancak 1820'de sahnelenebildi, bunu "Die Zauberhaffe" (Sihirli Arp) izledi. 1827'de "Winterrise" (Kış yolculuğu) dizisinin 12 liedini yazdı. Bir yıl sonra da piyano ikililerinin en büyüğü olan "Mi Minör Fantezi"yi besteledi ve yaşamı boyunca verdiği tek konserine çıktı. 19 Kasım 1828'de öldü. Viyana Merkez Mezarlığı'nda, Beethoven'in yanına gömüldü

'wanderer' başlıklı liedin ilk 8 ölçüsünün dönüşümlü olarak işlendiği "wanderer fantasie", schubert'in piyano eserleri arasında, virtioz derecesinde yüksek bir yapıtıdır.

oda müziği edebiyatına kazandırdığı en güzel eserlerden, yaşamının son zamanlarında bestelediği 3 yaylı çalgılar dörtlüsü tam adı franz peter schubert olan besteciyi haydn, mozart ve beethoven gibi ustaların arasına yerleştirmiştir.

1828'de sonlanan 31 yıllık yaşamına birçok başarılı beste sığdırmış romantik besteci.

--spoiler--
eserlerini ilginç yerlere koyan schubert'in bazı eserleri bulunamamış olabilir. örneğin 9. senfonisi kardeşinin tuvaletinde bulunmuştu. unfinished symphony’nin ( 8. senfoni) yanında birçok yaylı çalgılar dörtlüsü ve sonatı da tamamlamamıştır.
--spoiler--

trio in e flat eserine hayran kaldığımı söylemeliyim. Bu adam klasik müzik adına çok iyi şeyler yapmış, geliştirmiştir.

Bu yazdığım eseri ise beni gerçekten etkilemiştir adeta bağımlı olduğumu söyleyeceğim. Günde bir defa dinlemeden geçmiyorum..

zülfü livaneli'nin "serenad" isimli romanı sayesinde haberdar olduğum müzisyen.

klasik müzikte efsane olabilmek için(eski dönemler için) italyan olunmasının şart oldmadığını kanıtlamıştır.
diğeri için : (bkz: wolfgang amadeus mozart)

lied'lerine, melodilerine, bitmemiş senfonisine kurban olduğum.

http://youtu.be/qYejArVzId8

klasik müzikte kendime yakın bulduğum bir isimdir. biraz daha melankolik takılır, o yönünü severim.

zülfü livaneli'nin serenad isimli eserinde nadia'nın çok etkilendiği seranade'ını dinledikten sonra livaneli'nin yazıyla müziği nasıl bir araya getirebileceğini göstermesi bakımından önemli bir örnektir kanaatimce.
chopinfred burada bir şeyler yapmış: (#15314561)

trio No 2 op.100 eseri diesel fuel for life reklamında kullanılmıştır. jason statham'ın oynadığı the mechanic'in de soundtrackıdır.

schubert'i yıllarca eleştirdim, yerin dibine soktum fakat yaptığımın hatanın farkına vardım.
eleştirilerimin önemli bir kısmı schubert'in müthiş melodiler bulması ama bunları berbat bir şekilde işlemesi ve eserlerinin sürekli tıkanması yönündeydi. melodileri 100 farklı varsiyonla önümüze serdiğini söyler dururdum vede sığ olduğunu söylerdim. ama farkettim ki bu eleştirilerim sadece schubert'in ilk ve orta dönem eserleri için geçerli olabilirdi.

franz schubert 31 yaşında öldü ve hastalığın etkisinde olduğu son dönem eserleri belki de müzik tarihini en verimli ve en güzel besteci dönemlerinden biri. 3-4 yılda onlarca başyapıt çıkardı. bunda Simon Sechter'dan aldığı derslerin etkisini göstermesi ve belki de en önemlisi hastalığının kısa bir süre sonra sonu olabilceğini tahmin ediyor olmasından olabilirdi. düşünüyorum 31 değilde 50 yaşında ölseydi nasıl bir şeyle karşılaşabilirdik ? çok kısa bir süre içinde yaptığı eserlere bakılırsa son 3 piyano sonatı klasik dönemin en güzel piyano sonatları. özellikle yavaş adiago bölümleri... aşırı dokunaklı ve naif. belki de beethoven son 3 piyano sonatı kadar önemli ve iyiler.
Winterreise namıdeğer kış yolculuğu... lied kralı schubert'in ve liedlerin en güzelli olduğu söylene gelir. eğer gustav mahler'in Das Lied von der Erde'sini bazı yerlerde söylendiği gibi lied değilde senfonik şiir veya senfoni olarak ele alıcaksak ben de katılıyorum buna. winterreise gerçekten dokunaklı ve liedlerin başyapıtı sayılan bir eser.
D. 956 katalog numaralı son yaylı kuartetine gelelim... son derece hüzünlü ve yaylı kuartetlerin en önemlilerinden. ludwig van beethoven'in yaylı kuartetlerinden oldukça etkilenmiş schubert. bence klasik dönem yaylı kuartetleri arasında wolfgang amadeus mozart'ın 19. yaylı kuarteti(K 465) ve ludwig van beethoven'ın birkaç kuartetinin hemen ardından geliyor schubert'inki. tabii diğer önemli schubert yaylı dörtlüsü Death and the Maiden'ı da unutmamak gerek.
9. ve 8. senfonisine gelelim. özellikle 8. senfonisi yani bitmemiş senfoni... eğer schubert yaşadığı dönemde bu senfoniyi yayınlasaydı çok ilginç olabilirdi. klasik dönemin en güzel senfonilerinden biri kesinlikle. eser bitmemişmiydi öyle mi tasarlanmıştı pek girmeyecem tek diyeceğim schubert bu eser için 3. bölüm yazmaya çalışmış ve ciddi taslaklar bırakmıştır. belki schubert besteleme bunalımına tekrar girmiş ve eseri yarıda bırakmıştır kimbilir...
daha nice eser var. Arpeggione sonatı, Der Doppelganger, Schwanengesang, Ellens dritter Gesang, Der Hirt auf dem Felsen şarkıları, piyano fantezileri vs.

31 yaşında ölen ve son 3-4 yılı bu derece verimli geçen bir besteci daha fazla yaşasaydı ne olacağı çok düşündürüyor beni. nasıl şeylerle karşılaşırdık ? schubert müziğin gelişimini ne kadar değiştirebilirdi ? en verimli yıllarında, gencecik ölmesi üzücü schubert'in. aynı 35 yaşında ölen wolfgang amadeus mozart gibi, 26 yaşında ölen Giovanni Battista Pergolesi gibi...

gerçek bir romantiktir.
gerek yazdığı sözler, gerek bestelerinden bunu anlayabileceğiniz lirik şahıs.

kafa açar.

http://www.youtube.com/watch?v=ZpA0l2WB86E&list=PL0F11576C8028F2CE

Linkteki 4 el çalınan eseri, sevip de açılamadığı kadının eline bir an olsun değebilmek için yazmıştır. Öyle de güzel bir insanmış...

http://www.youtube.com/watch?v=bcmvfp2tHDk

2 no' lu impromptusunu çalmaktan büyük zevk aldığım bestecidir.

https://www.youtube.com/watch?v=o9Ak7Tk9B3s

gözleri yummadan önce dinlenebilir...

müthiş hümanist ezgileri vardır bestelerinde. sanki her nota insan dna sında bulunan eksikliklere organ nakli misali monte eder. çok severim kendisini.mükemmeldir.

https://www.youtube.com/w...6kpnQ7Jx8JiPpfxMZciDcBoOJ

Romantik dönem bestecisidir.adamın dibidir.