bugün

dünya insanlık tarihinin en kanlı savaşıdır.
sovyetler birliği ile almanya arasında geçmiş,oldukça çetin kış şartları sebebiyle almanların yenilgisiyle neticelenmiştir.
bu maglubiyet almanyanın büsbütün savaşı da *,berlini de kaybetmesine yol açmıştır.
savaşta sadece alman ve rus askerleri değil,başka pekçok doğu avrupa ve asya halklarından insanlar savaşmıştır.
eğer stalingradda hitler kazanabilseydi bugün dünyada herşey farklı olurdu.
iki cephede aynı anda savaşılmaması gerektiği birkez daha gösteren savaş
adolf hitler in yapmak istediklerini bir sıraya koyamaması sebebiyle başlayan,yine hitler in generallerine aşırı derecede karışması,cepheye sıkça yanlış müdahelelerde bulunması,askeri bilgisi çok az olmasına rağmen savaşı yönetmeye çalışması sebebiyle savaş kaybedilmiştir.ruslar asker ve sivil çok büyük kayıplar vermişlerdir.
Almanların altıncı ordusunun deyim yerindeyse harcandığı*, savaş tarihinin en büyük kara çarpışmalarından biridir.
enemy at the gates adlı filmde de konusu geçmektedir.
enemy at the gates deki sahnelerden bazılarının, (mesela volga nehri üzerindeki sahne,kızıl meydanı geri almak için yapılan taarruz) call of duty' de kopyala yapıştır şeklinde alındığı çarpışmalardır.
rusca son durak manasina gelen sehir...
ruslar özel yetiştirdikleri farelerle, farelerin tankların kablosunu kemirmesi suretiyle, bir gecede onlarca alman tankını kullanılmaz hale getirmişlerdir. ayarı alan hitler de almanya dan dişi kedileri toplayıp getirmiştir. ancak sonuçta olan alman tanklarına olmuştur.*

not: ayrıca bu savaşın çok benzeri için napolyon un rusya daki harbine bakınız.
1942 kışındaki sokak muharebeleri ve rus halk kahramanı sniper vassili zaistyev ile hatırlayacağımız savaştır.
hitler'in koskoca 6. ordusunu rusya'da gömdüğü savaştır.
hitler'in kendi kişisel savaşı haline getirdiği ve 6. ordusunun tamamen ele geçirildiği bir muharebe. arkayı tutmakta olan roman ordusunun bunu becerememesi yüzünden arkaları çevrilen 6. ordu erzak sıkıntısı, soğuk, cephane kıtlığı gibi sorunlarla başbaşa bırakılmıştır. hitler çıkış olmadığını görünce ise "son asker ve son kurşuna kadar savaşılacak" emrini vermiştir. rusların iklim şartlarına alışıklığı, tank ve piyadelerini buna göre hazırlamış olmaları almanların başlı başına bir felakete uğramalarına neden olmuştur. propoganda niteliğinde olmayan bir film izlemek isteyen olursa stalingrad filmini öneririm. her şeyden öte bu film almanların açısından çekilmiştir.
şöyleki.. italyanların yunanistandaki başarısızlıklarından dolayı stalingrad seferinin en verimli aylarını yunanistanda harcayan almanlar, stalingrat da kendilerine lojistik destek vermesi gereken italyanların'' çok bekledik gelmediniz, eve döndük biz hoca'' demesiyle birlikte cepheye sağlıklı bir ikmal yapamamıştır efendim. bu yüzdendir ki moskova ya 30 km kala erzak kıtlığı, açlık ve cephane yetersizliğinden kırılan alman birlikleri geri çekilmeye başlamış, buna hitlerin kıt askeri bilgisi ve hırsları tuz biber olmuştur. birçok alman askeri ya intihar etmiş, ya teslim olmuş ya da ruslar tarafından avlanmıştır. buradan da görebileceğimiz gibi italyanların dönekliği ve hitlerin hırsları yüzünden yüzbinlerce gencin öldüğü, gereğinden kanlı bir savaştır stalingrad..
çatışmalar sürerken alman ordusu şehrin %85'ini ele geçirmiştir.

sovyetler birliğini, sosyalizmi hatta savaşın geleceğini %15'lik kısımda kalan direniş kurtarmıştır.
rusların kaybetmek üzere oldukları vatanlarının, en önemli cephelerinden birini, türk vari bir kahramanlıkla savunup, hem ülkelerini hem de dünya yı hitler belasından kurtardığı savaş.
ikinci paylaşım savaşının -ki asıl isminin böyle olması gerekiyor- en kanlı çatışmalarının yaşandığı savaş. kilometrekare başına düşen top mermisi oranı en az çanakkale ve verdun savaşları kadardı.

dünyayı yok etmeye çalışan ve açıkça yerilmesi gereken alman orduları burada sovyet orduları tarafından bozguna uğratılmış ve savaşın kaderi değişmeye başlamıştır. elbette savaşın dönüm noktası burada olmaktan çok savaşın manevi kazancıdır. berlin'e gidip, zalim nazi imparatorluğunu yok edecek sürecin başlangıcı gibi gözükür. nispeten doğrudur.

hitler sıkışıp kaldığı sovyetler birliğinde savaşın kaderini değiştirmek için 3 farklı noktaya saldırı emri verir. kuzey orduları leningrad'ı ele geçirerek yoluna devam edecekti. orta kısımda ise hedef moskavaydı. fakat tüm bu saldırılara karşı direniş noktaları oluşturulmuş ve alman birlikleri ilerlemeyi kesmişti. sırada güney ordularını denemek gerekiyordu. ve hitlerde öyle yaptı. aslında stalingrad sovyetler için çok önemli bir nokta değildi fakat bunca yenilgiden sonra sovyetlerin artık buna bir dur demesi gerekiyordu.

güney orduları iki kola bölünerek ilerlemeye başladı. ilk ay içinde bir kol hazar denizi kuzeyine ulaşarak buradaki petrol kaynaklarını yağmalaya başladı. asıl önemli olan nokta ise buydu. çünkü ortadoğudaki petrol kaynaklarını ele geçiremeyen naziler, petrol sıkıntısı içine girmeye başladılar. işte bu nedenle ele geçirelen ve yağmalanan noktalar çok önemliydi. fakat ters giden nokta şuydu. hazar petrolünün kontrol altında tutulması için sovyetlerin güney ordularının yok edilmesi gerekiyordu.

yürüyüşüne neşeyle devam eden zalimlerin ordusu, stalingrad'a doğru gittikçe nasıl bir cehennemle karşılaşacaklarını görüyorlardı. ilk başlarda cephanesi tam olan ve çok güçlü olan bu ordu, karşısındaki zavallı sovyet ordusunu yok etti ve stalingrad'ı ele geçirdi. fakat sovyet orduları bunu bir şeref meselesi haline getirmişti. tıpkı çanakkale'de bizim orayı şeref meselesi haline getirmemiz gibi. cephenin kaybedilmesi çok önemli sonuçlara neden olacaktı fakat savaşın kaybedilmesi manasına gelmiyordu.

halkına gücünün olduğunu göstermek isteyen sovyetler stalingrad'A, toparladıkları yeni bir ordu ile adım adım saldırdı ve en sonunda güneydeki romen ordusunu çeviren sovyet orduları nazilere en büyük yenilgilerini tattırmışlardı.

savaşın sonunda 90bin alman askeri esir alınır. geriye ancak 5bini sağ kalabilecekti. aslında yaptıkları zalimliklerin bedelini ödeyen almanlar için ödenmesi gereken bedelleri zavallı gençler ödemişti. almanların en deneyimleri subayları ise heba olmuştu.

sonra hitler 6.orduyu kurtarmak için yeni bir ordu gönderir oraya ve kuzey afrika cephesininde yenilgiye uğramasına neden olur. fakat bu orduda tarihin en büyük tank savaşında( ki sayıca en büyük savaştı) yok olur gider. böylece stalingrad savaşları biter ve halkların meydanlarda özgürlüklerini kutlayacağı günlere adım atılır. tabi o günler sonra başka karabasanlarla boğulmuştur.
rus kadınları da cephede sovyet tarihinin önemli kilometre taşlarından biri olan ve komünizmin faşizme karşı verdiği en büyük kanlı mücadele olarak bir efsane haline getirilen bu savaşta destansı bir mücadele sergilemiştir.
12 savaş uçağı düşüren liya litvyak ve 11 alman uçağı düşüren katya budanova savaşın ileriki günlerinde çarpışmada ölünce savaş kahramanı olarak rus tarihine geçtiler. lilya litvyak, bu kahramanlıklardan sonra stalingrad'ın beyaz gülü olarak isimlendirilmiştir.
hitler'in sovyet rusya'ya kafa tutmaması gerektiğini gösteren muharebedir. nüfusu fazla ve toprakları çok geniş olan bir devlete savaş açmanın sebep olduğu bir savaştır, donarak ölen alman sayısının haddi hesabı yoktur. sürekli insan takviyesi yapan rusya'ya nazi almanyası ateş açacak mermiyi bile zor temin etmektedir o zamanlar. orta avrupa'da ele geçirdiği ülkelerde uyguladığı blitzkrieg taktiğini bu şehirde uygulayamamıştır, hatta ilk başlarda denemişlerdir ancak sonradan tabiri caizse "ellerinde patlamıştır".
rus ordularında tatarlar, ahıskalılar, kırımlılar ve türkistanlılar eşit derecede savaştırılmıştır. savaşta almanlar'a esir düşen türkler'in ailelerine stalin'in taziye mektubu umulduğundan çok erken gitmiştir. aileleri acıklı taziye mektubunu okuyadursun, alman esiri türkler de yahudi zannedilip kurşuna dizilmişlerdir.
cephe gerisinden mühimmat ve lojistik desteğin kesilmesiyle dört bir yandan nkvdlerin arasında sıkışan alman altıncı ordusunun stalingradta çatır çutur imha edilmesiyle sonlanan muharebelerdir.

savaştaki üstün başarılarından dolayı hitler tarafından kraliyet asasıyla ödüllendirilen guderianın hitler' e ''asayı g*tüne sok, bir tümen einsatzkommando yollamazsan sen de üç gün ben diyim beş gün sonra kemiklerimizi bile bulamıyacan'' diye telgraf çektiği rivayet edilir.
bu savaşta gizli birde kahraman vardır,rus keskin nişancısı vasili zaitsev'den bahsediyorum vurduğu üst rütbeli alman askerlerle,almanları çok zor duruma düşürmüştür
sanıldığının aksine savaşın dönüm noktası değildir. alman ilerlermesi durduruldu sadece. savaşta da ruslar sürekli asker, gıda vb yardım alırken; almanlar berlin'e uzaklığından dolayı hiçbir yardım alamamıştır.

ancak naziler şehri ele geçirmiştir fakat tutunamamıştır hem de tamamına yakınını ele geçirmişlerdir. ama ev sahibi olan ruslar almanlardan kat kat fazla olan asker ve cephanenin de etkisi ile almanları püskürtmüşler.

ikinci dünya savaşının dönüm noktası kursk ve macaristan muharebeleridir.
adolf hitler'in yakın tarih konusunda zayıf olduğunu gözler önüne sören savaş.
(bkz: enver paşa)
(bkz: kış koşullarında savaşmak)
lojıstıc desteği olmadan, takviye alamadan savaşan alman ordusunun destanıdır.
savaştan anlamayan zihinler yenilgiyi, anlayanlar azmi, cesareti görür.
tarih için çanakkele ile aynı değer sahiptir.
rahmetli dedemin'de alman zırhlı birliklerinde savaştığı muharebe.
adamcağız 3 yıl savaştıktan ve stalingrad'tan sonra evine kaçıp bir de bükreş'te almanlara yakalanmış. sonra çoluğu çocuğu alıp vatanına kaçmış.