bugün

10 Eylül 1509'da olmuş bir depremdir. Depremin büyüklüğü ve yarattığı ağır hasar sebebiyle halk arasında Küçük Kıyamet olarak adlandırılmıştır.
Depremde 160.000 nüfusa ve 35.000 yerleşim birimine sahip olan istanbul'da, aralarında Osmanlı hanedanınından bazı kişilerin de bulunduğu 4000'den fazla kişi ölmüş, 1000 ev tamamen yıkılmıştır.

(bkz: wikipedia)
(bkz: büyük istanbul otogarı)
bu depremde hagia sofia'nın da zarar görüp daha sonraları tamir edildiğini duymuştum.
(bkz: sooner or later)
olmayacağını iddia eden bilimadamına henüz rastlamadım.

2000 yılının hemen başındaki bayram tatilinde, bir bayram klâsiği daha yaşanmış, istanbul'a dönüş trafiği tamamen kilitlenmişti. fantastik başlıklarıyla dikkat çeken dönemin star gazetesi, "amerika'ya gidenler daha çabuk döndü" diye manşet atmıştı. ankara istanbul arası 12 saatte katedilmiş; yolda kalanlara, gölcük depremi nedeniyle bölgede bulunan kızılay çorba dağıtmıştı. peki bu olayın, beklenen büyük istanbul depremi ile ne ilgisi var?

müstakbel depremle ilgili öngörülerin birleştiği tek nokta, depremin büyük bir yıkıma yol açacağı. ismini hatırlamadığım bir uzman "boğaziçi köprüsü'nün yıkıldığını hiçbirimiz görmeyeceğiz, çünkü o yıkılana kadar hepimiz ölmüş olacağız" demişti. biz köprü ve viyadüklerin sağlam kalacağını; ölü sayısı tahminlerini bir kenara bırakıp, bir mucizeyle mümkün olan en az sayıda can kaybı olduğunu varsayalım. deprem bittiği anda iki şey yapılacaktır:

1- istanbul'a yardım ulaştırmak
2- istanbul'u tahliye etmek

bayram tatili dönüşü, yoğun kar yağışı, pazartesi sabahı, cuma akşamı gibi durumlarda tamamen kilitlenen istanbul trafiğinin deprem sonrası durumu, sadece istanbul'u değil, bütün türkiye'yi ilgilendiriyor. kimin, hangi yolları kullanıp şehri terk edeceği; hangi yollarla şehre yardım ulaştırılacağı ile ilgili planlar yapılmış olsa bile; kimse bunları bilmedikten sonra, bu planların bir kıymeti yok ne yazık ki. bu vahim tabloda, bence tek olumlu taraf, istanbul'da deniz yolu olması.

bu deprem tüm türkiye'yi ilgilendiriyor. çünkü:
* "ölen ölür, bana ne" diyemeyecek durumdayız. çünkü türkiye'de, istanbul'da akrabası olmayan insan sayısı yok denecek kadar azdır. sağ kalanları kurtarmak için yollara düşmenin de yararı olmayabilir.
* türkiye'nin elektrik enerjisi enterkonnekte şebeke ile birbirine bağlıdır. bu şebeke istanbul'da kesilirse, bütün türkiye'de kesilir. gölcük depremi'nde kesilmiştir. kısacası, böyle bir depremden sonra bir süre, tüm türkiye karanlığa gömülebilir; tüm türkiye susuz kalabilir.
* türkiye'nin neredeyse tüm sivil iletişim ağı istanbul bağlantılı; tüm ulusal basın kaynakları istanbul'da. böyle bir depremde bütün türkiye kör, sağır, dilsiz kalabilir.
* türkiye'nin neredeyse tüm bankacılık altyapısı istanbul'da. böyle bir depremde bütün türkiye aç kalabilir.

büyük istanbul depremi, el kulakta beklenecek bir şey değil. çok karamsar bir tablo çizdiğimin farkındayım. böyle tehlikeli bir toprak üzerinde yaşıyor olmak bir şanssızlık olsa da, şöyle bir halka sahip olmak büyük bir şans:

görsel
1509 büyük istanbul depremi, marmara denizi'nde adalar yakınlarında 10 eylül 1509'da olmuş bir depremdir. depremin büyüklüğü ve yarattığı ağır hasar sebebiyle halk arasında küçük kıyamet (kıyamet-i suğra) olarak adlandırılmıştır. * *

depremde, osmanlı hanedanından da kişilerin bulunduğu 4000'den fazla kişi ölmüş, 6 mahalle tamamen yok olmuş, 1000 ev yıkılmış, kova devrilmiş, start verilmiştir.

depremin büyüklüğü o zamanın ne kadar doğru olduğu bilinmeyen ölçümlerine göre, 7.1dir.

(bkz: her eve bir sismograf)

bu deprem; tsunamiye neden olmuştur. galata çevresindeki surları aşan sular, birçok mahallenin sulara batmasına neden olmuşmuş. ben görmedim, vikipedi öyle deyor. bir derdin varsa ona sor okuyucu.

yunanistanda hissedilen deprem, nil nehrine kadar ulaşmıştır. artçı depremler aylarca sürmüş ve birçoğu çok geniş alanlarda hissedilmiştir. 10 eylül 1509 depreminden sonra ii. bayezid, imparatorluğun her bölgesinden toplattığı 66.000 işçi, 3000 ustabaşı ve 11.000 asistanı görevlendirerek, imar işlerini başlatmıştır. ayrıca, halktan deprem için özel bir vergi toplatmış, ve mart-haziran 1510 tarihleri arasında hasarlar tamir edilmiştir. büyük adammış vesselam.
(bkz: olsa da ölsek)
kıyamet gibi hani. gelse de kopsak gibi espiri yani. bazısı anlamaz şimdi olay olmasın.
istanbul'un tonlarca beton yığınını sırtından silkeleyip atmasıyla gerçekleşecek deprem.
islambol korunur, istanbul yıkılır.
gün itibariyle marmara da 5.2 şiddetinde deprem olmasıyla tetiklenmesine ramak kalmış depremdir. heran sıçabiliriz.
merak edip araştırınca wikipedia'nın ne kadar asparagas bir site olduğunu gözler önüne seren depremdir.

http://wowturkey.com/tr251/mehmetist_nufus1955.jpg
kendini hatırlatmıştır 23 ekim 2011 van depremi ile
http://www.youtube.com/watch?v=Z0O9CiKYWY4
bir amerika başkanı ziyareti öncesi olası durumdur.
belki yarın belki yarından da yakın olandır.
hiçbir şekilde önlem almayan vatandaş, mantık ve mantalite için, zamanlamanın sorun olmayacağı bir depremdir.
22 Nisan Galatasaray-Fenerbahçe maçı büyük istanbul depremini tetikleyebilir.
kurtulanların sağ kalanlar değil ölenler olacağını düşündüğüm deprem.

ölen yüzbinlerce kişi, etrafa yayılan cesetler, hemen ardından şehre yayılması muhtemel salgın hastalık, açlık, yağmalama, kapanan yollar sonucu şehirde mahsur kalma, yakınlarını kaybeden insanların feryatları, kolu bacağı kopan insanlar...

kendisinden sonra asla hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağı her geçen gün yaklaşan doğal afet.
olmamasını dilediğimiz depremdir. büyük depremi yaşayan biri olarak söylemeliyim ki küçük kıyamettir. allah bir daha göstermesin.
üzülmeyin nasılsa "o geldiğinde biz yokuz, biz olduğumuzda da o yok."

asıl "hayatta kalanlar" için zor olacağına inanıyorum.
Siyasilerin her zamanki gibi bir şekilde sıvışacağı deprem. Onlar ankara'da oturuyor.
münir özkul'un hayatta kalacağı felaket.
onclem alinmamasi halinde milyonalrca insanin olecegi depremdir!
'99 depreminden beri beklenilen deprem. illa bir aksiyon olacak niye bekliyorsunuz işinize bakın.
yillardir beklenendir.
gelmedi bir turlu kitabini .iktigim.
bazilariniz ne diyo lan bu gerizekali diyebilir ancak depreme neden olan enerji giderek arttigi icin ve bunun sonucunda depremin buyuklugu de artacagi icin her gecen saniye aleyhimize isliyor.(yamuluyorsam bilgili arkadaslar uyarsin)
lafı bile korku salandır. evet.