şangay

shangai çin'in gelişiminde çok önemli olan bir yerdir. 80'li yılların başında sanayiinin gelişimi çok ivmeli olmuştur burada. huangpu nehri'nde liman vardır. çelik fabrikaları oldukça iyidir. ezelinden beri kendine yeten bir şehir olmuştur. kozmopolit bir yerdir. 1949'da mao iktidara gelmeden önce fuhuş batağıydı ve uyuşturucu ticaretinin merkeziydi. mao'nun devrimi zamanında halk evleri kurulmuştur ve buralarda halk bilgilendirilmiş, bilinçlendirilmiştir. pek dile gelmemiş olsa da shangai çin'in devidir. üniversiteleri kaliteli eğitimi verir. uzun yıllar dış dünyaya kapalı kalan çin'de dışa açılan ilk şehirlerden biridir. tıp alanında dünyanın ileri gelen doktorları da bulunur burada.

cinin istanbuludur. cok buyuk ve cok guzel bir sehirdir. binalara bakarken boynunuz agrimaktadir.

2004 yapımı olan formula 1 çin grand prix'inin koşulduğu pist. ayrıca michael schumacher'in emekliliğe ayrılmadan önce kazandığı son yarıştır.

shanghai olarak da bilinir.

ingiltere işgalinde bir parka " çinliler ve köpekler giremez" yazılıdır. çinliler bunu asla unutmazlar.

Çin'in en büyük kentidir. Çin'in doğu sahilinde Yangtze nehri deltasında kurulmuştur. Oldukça kalabalık olan bu kent ayrıca Çin Halk Cumhuriyeti'nin en önemli liman kentidir.

şu aralar dünya için çok önemli kimi işlerin yürütüldüğü ve kararların alınıp uygulamaya sokulduğu şehir.

yil icinde birden fazla fuar alaninda 30'ar 40'ar fuarin gerceklestigi, erkeklerin kizlari kizlarin da erkekleri suzmedigi (tr den ve diger avrupa ulkelerinden farkli olarak) ama yabancilara yiyecekmis gibi bakildigi, fast food'da kfc nin cok sevildigi tuttugu, taksi soforlerinin beyaz eldiven taktigi ve taksilerin cok ucuz oldugu, bos zamani olan mekanlarin bulunmadigi her yerin her daim kalabalik oldugu, otel standartlarinin yuksek oldugu, sokaklarda ingilizce bilmenizin ise yaramadigi, -tipki bir akdeniz sehri gibi- yazlari nemli ve sicak olan, kislari soguk gecen(son 10 yilda ilk defa 2008de kar yagmistir) baharlarinda da her daim yagmur yagan, birbirinen farkli mimari yapilari olan devasa muhtesem gokdelenlere sahip canli civil civil her taraf elektrikli suslerle dolu(elektrik ucuz anam su da ucuz. aslinda su ucuz degil cok cok ucuz bedava gibi) cok sevdigim, bir sehir.

yer yer lagim kokan, sokaklara yine sokaklarda pisen yemeklerin kokusunun sindigi, metronun hinca hinc dolu oldugu ve pis kokularin yayildigi(dogal olarak nerde cokluk..), ekonominin son yillarda akilalmaz sekilde buyumesine karsin halk arasindaki derin ucurumlarin gozardi edilemeyecegi pislikten gecilemez mahallere sahip olan mide bulandiran sizi bu acidan zaman zaman rahatsiz eden bir sehirdir ayni zamanda.

pinyin olarak yazimi shanghai olan bu sehir, uzakdogunun paris'i olarak tanimlanir. gelir farkliliklarinin en cok goruldugu yerlerden biridir cin'de. cunku cin'in goreceli olarak daha az gelismis yerlerinde en azindan herkes dusuk ucret aldigindan insanlarin gelir dagilimi birbirine daha yakin diyebiliriz; zira shanghai'da ayda 500 RMB'ye calisan da var, 5000 RMB'ye calisan da. RMB cinin para birimidir. Yuan olarak da gecer.
ayrica bu sehirde cin'in diger bolgelerinde oldugu gibi yabancilarla cinliler arasindaki gelir dagili mi da oldukca buyuk farklar barindirmaktadir.

yerli shanghai'lilar halen yerlere tukurme, herhangi bir duvara cis etme(erkekler icin gecerli), yuksek sesle konusma(ozellikle shanghaica konustuklari zaman kavga eder gibi bir halleri oluyor ama aslinda normal konulardan bahsediyorlardir; merak etmeyin), yemek saatlerini asla kacirmama huylarindan vazgecememislerdir. her ne kadar yere tukurmek ceza gerektiriyorsa da, o cezayi verecek olan polisleri de ben bircok kez ayni seyleri yaparken gordum.

2010'daki expo'ya (hani su 2015'i kazanamadigimiz) evsahipligi yapacak olmalari, sehir planlamasinda ve planlarin yerine getirilmesinde hizlandirmalara yol acmistir. su gunlerde bircok eski bina yikilmakta.

shanghai iki kisimdan olusmakta. eski kisim puxi, yeni kisim pudong olarak geciyor. yani nehrin batisi ve dogusu anlamina gelmekte bu sozcukler. puxi genellikle daha canli, daha kalabalik, yerlesim ve eglence yerlerinin daha yogun oldugu yerdir. pudong ise daha sakin, ismerkezleri ve yuksek binalarin daha cok oldugu yeni bolgedir.

nanjing (nancin') ve huaihai (huay hay) yollari turistleri ozellikle ceken yerlerden aklima ilk gelen ikisidir.
komunist partinin en onemli toplantilarini yaptigi merkezler shanghai'da bulunur.
shanghai'in gece hayati da oldukca hareketlidir. hemen hemen her tur muzik zevkine yatkin bir yer bulabileceginiz bir yer. insanlar rahattir. saldirgan degildir. gecenin bir saaati, sabaha karsi, istediginiz yolda tek basiniza hatta bayan basiniza bile korkusuzca yuruyebileceginiz bir yerdir. (ne kadar cok benziyor istanbul'a oyle degil mi?) insanlar giydiginiz seylere cesitli buyukbas hayvanlarinin baktigi gibi bakmaz.

ulasim konusunda metropol olmanin zorluklarini halen cekmekte. gayet genis bir metro agi (halen her gecen gun yenileri eklenmekte), ucuz otobus ve taksi ucretleri yine de bu kalabaligi tasimaya pek yetmiyor. havaalanina giden magnetic levitation tran (maglev) denen ve saatta yaklasik 430 yapan bir trenleri vardir. (neresi trense...)

iklimi en sevmedigim kisimlarindan biridir. yazlari inanilmaz nemli oldugundan derece 30 bile gosterse disarda yurumekte bile zorlanirsiniz. kisin da ayni sekilde sicaklik sifirin altina inmese bile soguktan titrersiniz. evlerin buyuk cogunlugunda merkezi isitma yoktur. genelde klima veya elektrik sobalariyla isiniliyor. (ya da biz baska bir yolunu bulamadik.) en son uc yil once elektrik, 1.5 yil once sular kesilmisti.

ozellikle bayanlar icin kozmetik urun cennetidir ayni zamanda. giyim kusam bakimindan da oldukca fazla magazalar bulunur ancak benim zevkime (ve tahminen genel olarak batili kadinlarin zevkine) hitap edenleri bulmak biraz guctur. elektronik cihazlar konusunda birkac belli basli alisveris merkezleri vardir. buralar seytan isidir. hicbir ihtiyaciniz olmasa bile kazara buralara girerseniz mutlaka birsey alip cikarsiniz.

1989 yilinda istanbul ile kardes sehir olmustur. (ne geregi var hala anlamadim boyle seyleri)

Dongfang minzhu denen yani ingilizcesi Oriental Pearl TV Tower olan simgeleri vardir sehrin en ugrak yerinde. ayrica dunyanin ucuncu uzun binasi olan jinmao tower'in yanina su an bitmek uzere olan daha uzununu japonlar'a yaptirmaktalar. (duzeltme: bu binanin yapimi tamamlandi.)

(bkz: şangay $övalyeleri)

ibne adam anlamına gelen kelime.

san,japonca'da bir erkeği betimlemekte kullanılır. gay de ingilizce'de ibne demektir.

(bkz: yüzeysellikte sınır tanımamak)
(bkz: yaşasın dillerin kardeşliği)

expo için tamamen yenilenen ticaret şehri. tamamen yeni havaalanı, otobanlar, köprüler, fuar alanları yapılmış şehir. belki de çin'in en güzel ve düzenli şehiri.

"pudong da evin olacağına puxi de yatağın olsun" diye özlü bir söze sahip olan şehir.Huangpu nehri ile ayrılan şehrin iki yakası arasındaki gelişmişlik farkını gösteren bir söz.Ama ben bu söze pek katılmadım zira pudong bile(en azından gelişmiş kısmı) bizim buraları katlar.

Eğer gitme fırsatınız olursa Yu Yuan Garden denen yeri görmeden gelmeyin.

thy tarafından 20 temmuz 2009 itibariyle haftada 3 gün direkt uçuş yapılacak olan çayna wayt şehri.

ingilizce yazılışı shanghai, telaffuzu şengay şeklinde olan, çin'de büyük bir şehir.

şangay değil şengay diyorlar, ilgimi çekti. lazım olmaz ama bulunsun aklınızda hehe.

(bkz: shanghai)

kesinlikle dünyanın en gelişmiş şehirlerinden biri olan hong kong ile kıyaslanmaması gereken, hava kirliliğinin çok yüksek olduğu, ulaşım ağlarının yeterince gelişik olmadığı, metropol kültüründen uzak insanların yaşadığı, çin'in en pahalı şehirlerinden biridir.

çinli arkadaşımın yaşadığı şehir, çağırıyor ama nereye gidiyon daha izmirden istanbula gidemiyoruz.

Alışveriş delileri için Nanjing Lu caddesi, kültürel gezi amaçlı gidenler için budist tapınaklarının önerildiği Çin'in en büyük kenti...
Uzakdoğuyla 'uzaktan yakından' ilgim olmamasına karşın şu aralar 'annemle ben de mi gitsem' diye düşündürüyor beni..valide taktı gidecek..ismi de pek havalı; shangai! bonsai gibi (: hmmm...

mayısın ilk haftasında gidip sonunda döneceğim, ilk yurtdışı denemem olacak şehir. araştırıyorum araştırıyorum kamerama uygun lensi nereden alacağımı bulamıyorum. bir yol göster sözlük.

edit; halen orda olan arkadaşlar var ise sinerji yaparız.

tarih sahnesine girişi, yabancı ülkelerin burada önce ticari temsilcilikler ardından koca mahalleler inşa ermeleriyle başlar. öncesinde pek de önemli olmayan bir kıyı kasabasıdır. zaman içerisinde bu yabancı unsurlar o kadar yoğunlaşır ki, şanghay bir çin kenti olmaktan çıkıp uluslararası bir bölge olmaya yaklaşmıştır. komünist parti başa geçtikten sonra yaptıkları ilk işlerden bir de bu kenti tekrar çinli yapmak olmuştur. fakat farklı kültürlerin kalıntıları ve mirasları bu gün hala şehir içinde görülebilir.

nanjing road en işlek caddelerinden biridir. alışveriş ve yemek için gidilebilir.

çinin bir şehri.

ingilizce telafuzu şengay, çince telafuzu ( mandarin,onların deyimiyle putonghua) şanghay, şangaycası ( şangaylıların kendi dili, shanghai hua) sahey ( burdaki a ve e normal türkçe telafuzdan farklı) olan bu şehir çinin dünyaya açılan yüzüdür..

eğer çince bilmiyorsanız burda çok zorlanacağınızı peşinen söylemek gerek. taksiciler, garsonlar, herhangi bir mağazada çalışanlar ingilizce bilmiyorlar. hatta halkın büyük bir çoğunluğu ingilizce bilmiyor. o yüzden eğer bir yere gitmek için taksiye binecekseniz bir kağıda yada telefonunuza gideceğiniz adresi çince yazdırın.

ucuza alışveriş yapmak istiyorsanız size önerebileceğim iki tane fake market var.
birincisi shanghai science and technology museum (shanghai keji guan). burası her türlü hediyelik eşya, incik boncuk, oyuncak, vazo ve daha fazlasını bulabileceğiniz fake market. benim tavsiyem burdan oyuncak, incik boncuk ve değişik süs eşyaları dışında başka birşey almayın.
ikinci fake marketimiz nanjing road no:580. çincesi taobaocheng. taksiciye taobaoçıng derseniz sizi kapısında indirir.burada her türlü kıyafet, ayakkabı, çanta, saat bulabilirsiniz. size tavsiyem ilk gördüğünüz şeye atlamayın. çünkü burdaki dükkanların birçoğunun başka gizli dükkanları var. orjinalinin aynısı olan( a kalite imitasyon) eşyalar bulabilirsiniz. sizi odadan odaya bir kapıdan başka kapıya filan sokarlarsa sakın korkmayın, çünkü sizi asıl madenin olduğu yere götürüyorlar demek. tabi sizi bu gizli yerlere götürmeleri için olayı bildiğinizi hissetmeleri lazım. yani tezgahtakilerden değil daha özel şeyler aradığınızı söylemelisiniz.

bu iki fake markette unutulmaması gereken tek şey sıkı pazarlıktır. 2000 rmb'den açılan çanta fiyatı 200-300 rmb'ye alınabilir mesela.

eğer elektronik eşyalar alacaksanız Xuijiahui kesinlikle ziyaret etmeniz gereken yer. içerisinde küçük dükkanların bulunduğu çok katlı elektronik avm cenneti burası.ucuz ve orjinal ürünler burada bulabilirsiniz.

ben elektronik eşya alıyorsam garanti belgesi elimde olmalı diyorsanız feichangshouji ( türkiye'deki teknosa, bimex) isimli elektronik mağazasını ziyaret etmelisiniz. ürünleri bir yıl garantiyle satıyorlar. hatta ilk bir ayda herhangi bir arıza olursa değiştirebiliyorsunuz.bu mağazalar şangayın birçok yerinde var. people square'de raffles city'nin hemen arka sokağında birtanesi mevcut mesela.

evet gelelim biraz da gezilecek yerlere.
the bund ( waitan),yani şehri ortadan ikiye bölen nehirin olduğu yer. batısı (puxi) eski tarz batı binaları, doğusu (pudong) gökdelenlerle dolu. akşam pudong tarafındaki ışıklandırmalar kesinlikle görülmeye değer.

yuyuan(yuyuan garden) eski çin mimarisini burada görebilirsiniz. ayrıca alışveriş yapabileceğiniz (hediyelik eşya) yada yemek yiyebileceğiniz yerler mevcut. benim tavsiyem buraya kadar gelmişken karidesli huntun ( çin mantısı ) yemelisiniz.

oriental pearl tv tower ( dongfang mingzhu) şehire yükseklerden bakmak istiyorsanız buranın en tepesine çıkabilirsiniz. şansınız yaver gider ve hava açık olursa değişik bir deneyim olabilir.

biraz vitrin dolaşayım hatta pahalısından alışveriş yapayım diyorsanız huaihai road, nanjing road,people square ( renmin guanchang) tam size göre.

arkadaş hep dolaştık artık birşeyler yiyelim ama ben türk mutfağından başkasına güvenmem diyorsanız pasha restaurant tam size göre. aslında birden fazla türk restoranı var ama pasha'dan başka yerlere gidip vaktinizi boşa harcamayın.

shanghai'da hayatınızı kolaylaştıracak birkaç web adreside söyleyelim tam olsun.
http://www.smartshanghai.com bu siteden gitmek istediğiniz yerlerin adresini, metroyla nasıl gidilir, shanghai'da neler oluyor (events) öğrenebilirsiniz.
dianping.com foursquare gibi bir uyguluma bu aslında. nerde ne yenir dianping'ten sorulur.
http://www.ddmap.com bu siteden bir yerden başka bir yere nasıl gidilir öğrenebilirsiniz. otobüs & metroyla nasıl gidilir,hangi durakta aktarma yapılmalı, hangi durakta inmelisiniz hepsini yazar. taksi seçeneği ise belirttiğiniz iki adrese en ucuza hangi yoldan gideceğinizi gösterir. burda yazan fiyat üç aşağı beş yukarı doğrudur. eğer taksimetre çok farklı bir fiyat yazıyorsa bilinki taksici sizi kandırmış.

anlatılacak çok şey var ama hem yoruldum hem yazarken unuttum.

edit: imla

nisan ayında 2 gün geçireceğim şehir. şimdiden heyecanlandım yeminle * tanım: çin in pekinle beraber en gözde şehirleridir.