atatürk ve osmanlı prensesi mevhibe celalettin

atatürk'ün 57 senelik kısa ömründe bir kadın vardı.

o kadın atatürk'ün "benimle gel" dediği tek kadındı...

şimdi aşağıda osmanlı sarayında başlayan, ama osmanlı bankası'nın telefon santral memureliği ile sona eren bir prensesi anlatacağım...

görsel

mevhibe celalettin sultan...

mevhibe celalettin sultan, abdülmecid'in kızı cemile sultan'ın torunudur.
cemile sultan, abdülmecid'in kızı, padişah 2. abdülhamid'in, 5. murat'ın ve vahdettin'in kızkardeşi, sultan abdülaziz'in yeğeni, mahmud celalettin paşa'nın eşi...

bugün boğazın en güzel yerinde, kandilli'de bulunan cemile sultan korusu onun adıyla anılır...

8 mayıs 1884 taif...

cemile sultan'ın eşi mahmud celalettin paşa, sultan abdülhamid'in emriyle midhat paşa ile birlikte taif sürgününde boğdurularak infaz ediliyordu.

işte mevhibe celalettin'in hikayesi tam da burada başlıyor.

dedesinin katlinden 3 sene sonra 1887'de büyükannesine ait fındıklı sarayı'nda dünyaya geliyor mevhibe...

büyükannesi cemile sultan, eşini boğdurduğu için abisi abdülhamid'e düşmanlık besliyordu, işte bu duygular içindeki bir ortamda geçirdi çocukluk yıllarını.

mevhibe tam bir prenses gibi yetişti.
3 lisan biliyordu, piyano çalıyor, vals yapıyordu.

evlendi, bir çocuğu oldu, evliyken bir başka adama aşık oldu, eşinden boşandı, yasak aşkıyla evlendi.
fakat bu evlendiği eşi de jöntürk hareketindendi.
abdülhamid'in emriyle tutuklandı. büyükanne cemile sultan devreye girdi, yurdu terk etmeleri karşılığında damat serbest bırakıldı.

mevhibe sultan ve kocası mısır'a yerleşti. ardından paris'e gittiler, bir süre burada yaşadılar.
bu arada mevhibe'nin anne ve babası vefat etti.
anne ve babanın vefatıyla kendilerine bağlanan maaş kesildi, fakirlik yılları başladı.

aileden kalan mülkler bir bir satıldı. ikinci eşinden de ayrıldı mevhibe sultan.

ve istanbul'a dönüş...

prenses uzun yıllar sonra yeniden istanbul'a döndü, mütevazi bir apartman dairesi kiraladı ve orada yaşamaya başladı.
mevhibe sultan'ın hayatı çökerken, osmanlı da çöküyordu.

derken istanbul işgal edildi.
bu işgalden en fazla rahatsızlık duyanlardan biri de şüphesiz ki mevhibe sultan'dı.
işgali kabul edilemezdi.

derken onunla tanıştı...

şişli'de karlo apartmanı bir davet gecesi.
o gece mevhibe sultan mustafa kemal paşa ile tanıştı.

gece bitiminde davet gecesinden bir grup olarak çıktılar mevhibe sultan'ın mütevazi evine gittiler.
o gece sabaha kadar işgali konuştular, ne yapmak gerektiğini konuştular...

mevhibe sultan ve mustafa kemal paşa, o geceden sonra artık her gün görüşmeye başladılar.
mevhibe sultan mustafa kemal'in evindeki gizli toplantılara katılmaya başladı.

hem mustafa kemal'in toplantılarına katılıyor, hem de osmanlı sarayı'nın ve işgal kuvvetlerinin tertiplediği davetlerde boy gösteriyordu mevhibe sultan.

o artık mim mim grubu'nun bir üyesiydi.
mim mim grubuna istihbarat sağlıyor, mustafa kemal'in talimatıyla istihbarat topluyordu.

osmanlı sarayı'nın prensesi, artık kuvayi milliye'nin en önemli casuslarından biriydi...

mustafa kemal paşa o günlerde midesinden rahatsızlandı.
tam 17 gün boyunca mevhibe sultan'ın evinde kaldı, nekahat döneminde tam 17 gün mustafa kemal'e baktı prenses...

ve mayıs 1919.
artık harekete geçme vakti gelmişti.

mustafa kemal, anadolu'ya geçme fikrini mevhibe sultan ile paylaştı.
"gidiyorum...siz de benimle gelin, bize çok faydanız olacak, halide edip hanım'da anadolu'ya geçiyor, yalnız kalmazsınız..."

mevhibe sultan "biraz düşüneyim" diyerek bu teklife cevap vermedi.

mustafa kemal ömründe ilk ve son kez bir kadına "benimle gel" diyordu. ama hayal kırıklığına uğramıştı.
mustafa kemal anadolu'ya geçerken, mevhibe sultan da istanbul'u terk edip milano'ya gitti.
ardından bir süre almanya'da yaşadı.
4 yıl sonra şubat 1923'te tekrar istanbul'a döndü.

kurtuluş savaşı kazanılmış, vatan kurtarılmıştı.

sonra cumhuriyet kuruldu, hanedan mensupları sınırdışı ediliyordu, bu sınırdışı kararı mevhibe sultan'ı kapsamamıştı.
türkiye'de kalmaya devam etti.

muhsin ertuğrul tiyatrosunda çalışmaya başladı. ardından başka tiyatrolar.
turnelere katıldı.
gazeteler ondan "tiyatrocu prenses" diye bahsediyordu.

bu sıralarda anneannesine emanet ettiği tek oğlunun vefat ettiği haberini aldı.
iyice yıkıldı.
bir süre içine kapandı.

ama sıfırı tüketmişti.
galata liman şirketi'nde santral memureliğine başladı.
burada kendisine ahlaksız teklifte bulunan müdürünün kafasına sandalye indirmek suretiyle işinden oldu.

çocukluk arkadaşı odette'nin eşi olan osmanlı bankası yöneticisi mösyö körmiye sayesinde osmanlı bankası'nda santral memuresi olarak çalışmaya başladı.
görsel

bir zamanlar osmanlı bankası'nın en büyük müşterilerinden biriyken, şimdi aynı bankanın sıradan bir memuresi olmuştu.

hayat ne acı.
mevhibe sultan 1952'de zatürreden vefat edene kadar osmanlı bankası'nda çalıştı.

prenses olarak başladığı hayat fırtınalı bir şekilde süregelmiş ve sıradışı bir şekilde noktalanmıştı.

kimbilir, mayıs 1919'da mustafa kemal'in teklifini kabul edip onunla birlikte bandırma vapuruna binseydi her şey onun için çok farklı olabilirdi...

mim mim grubundan kuvvacı prenses mevhibe...
ruhu şad olsun, nur içinde yatsın.

kaynaklar:
-geçmiş zaman olur ki (sara ertuğrul korle)
-Samsun’dan Önce Bilinmeyen 6 Ay (alev coşkun)
-hürrem sultan'ın torunları(inci dündaş-ali serim)
-tarih türklerde başlar.

#tarih