karakol cemiyeti

Karakol Grubu veya Cemiyeti, başkent istanbul’da kurulmuş, işgalcilere karşı ulusal direnişe mühim katkıları olmuş gizli cemiyetlerin ilki ve en önemlilerinden biridir. I. Dünya Savaşı sonlarına doğru ülkeyi terk etmek zorunda kalan (bkz: ittihad ve Terakki Cemiyeti) liderlerinden (bkz: Talat Paşa) yurdu terk etmeden önce yine ittihadcı kadrosundan olan (bkz: Kara Kemal)’e direktif vererek gizli bir cemiyetin kurulmasını istemiştir.

Cemiyetin kuruluş gerekçesi şudur; “Ermeni komitacılar, ittihadcıların ileri gelenlerine suikast tertip etmektedirler. ingilizler de, Ermeni tehcirine ve katliamına karıştıkları iddia olunan ittihadcıları birer birer tutuklattırmaktadır. istanbul’da kalan ittihadcılar varlıklarını ancak gizli bir teşkilatla korumak zorundadırlar.” Bir diğer görüşe göre de grubun kuruluş amacını “ittihad ve Terakki Cemiyeti ismini arka plana iterek bir direniş hareketi örgütlemek ve hareket başarıya ulaştıktan sonra kendi adlarına yeniden iktidara gelmek” oluşturuyordu.

Kara Kemal’in Talat Paşa’dan aldığı direktif doğrultusunda Karakol Cemiyeti (bkz: Kara Vasıf) başkanlığında Kasım 1918’de faaliyete geçmiştir. Kara Kemal ve Kara Vasıf’ın lakaplarından esinlenerek ismi verilen bu cemiyetin ilk ve asıl kurucuları Kurmay Albay Kara Vasıf Bey, Dava vekili (bkz: Refik ismail Bey) ve Emekli Yüzbaşı (bkz: Baha Sait Bey)’dir. Grubun ilk kuruluş yeri ve merkezi, Baha Said Bey’in Bâb-ı Ali Caddesi Resne Fotoğrafhanesi’ndeki yazıhanesi olmuştur.

Cemiyetin programı Kara Vasıf Bey tarafından yazılmıştır.

1. saadet-i beşeriyeyi te'min, istiklal ve hukuk-u milliyeyi istihsal ve tamami-i vatanı müdafaaya çalışan bir cemiyet vardır. ismi "karakol"dur.

2."karakol"un maksadı milletlere hürriyet ve hukuku-u tabiiye ve serbesti-i inkişafını temin ettirmek ve akaid-i vicdaniye ve menafi-i hukuk-u vataniyyeye muhalif her nevi istibdadı kırmak esası dairesinde çalışan bütün hükümat ve cemaat ile birlikte çalışmaktır.

3. "karakol" kuvvetini, insaniyet aleminin en necibi bulunan sulhperver heyetlerin ve umum sosyalist ve amele gruplarının müzaheret-i beynelmileliyesinden ve türk, müslüman aleminin yüreğinden ve maksadını kabul eden her ferd ve cemiyetin muavenetinden alır.

4. "karakol"un dahildeiki faaliyeti: vahdet-i milliye ve mülkiyeyi, hürriyet ve hukuk-ı tabiiyeyi teşebbüsat-ı meşrua-i sakitane ile te'mine ma'tuf ve maksur olup şu kadar ki her hürriyeti boğan, her hakkı ezen ve yalnız kuvvet ve menfaat önünde secde eden müstebidlere karşı indeliztırar silah-ı ihtilale sarılacak ve kırılmaz bir azim ile yumruğunu sallayacak, hür ölecek fakat esir ve zelil yaşamayacaktır.
"karakol", bu maksad-ı mukaddesenin elde edilmesi uğrunda dökülecek kanlar, sönecek ocakların maddi ve manevi mesuliyet-i azimesinin, kendilerini kadretullah fevkinde nazım-ı cihan addeden mütecaviz zebunkeşlere aid olduğunu ilan eyler.

5. "karakol"un hariçdeki faaliyeti, ikinci maddede mezkur desatir-i insaniyeye imtisal ve tevfik-i hareket eden bilcümle kuvay-ı hariciye ile teşrik-i mesaiyi istihdaf ederek teşekkülat-ı mevcudeye müzaheret eyler ve onlardan da mütekabilen yardım bekler.