osmanlı sadrazamları

osmanlı devleti döneminde padişah adına devlet işlerini yöneten en yüksek derecedeki görevlilerdir.
sırasıyla aşağıdaki gibidir.
(bkz: alaaddin paşa)
(bkz: nizameddin ahmed paşa)
(bkz: hacı paşa)
(bkz: sinanuddin fakih yusuf pasa)
(bkz: çandarlı halil)
(bkz: ali paşa)
(bkz: şeyh ramazan paşa)
(bkz: şah kör melik)
(bkz: bayezid paşa)
(bkz: çandarlızade ibrahim paşa)
(bkz: çandarlızade halil paşa)
(bkz: ishak paşa)
(bkz: mahmut paşa)
(bkz: rum mehmed paşa)
(bkz: gedik ahmet paşa)
(bkz: karamani mehmet paşa)
(bkz: davut paşa)
(bkz: hersekzade ahmet paşa)
(bkz: çandarlı ibrahim paşa)
(bkz: mesih paşa)
(bkz: hadım ali paşa)
(bkz: koca mustafa paşa)
(bkz: dukakinoğlu ahmet paşa)
(bkz: hadım sinan paşa)
(bkz: yunus paşa)
(bkz: piri mehmet paşa)
(bkz: sadrazam ibrahim paşa)
(bkz: ayas paşa)
(bkz: lütfi paşa)
(bkz: hadım süleyman paşa)
(bkz: rüstem paşa)
(bkz: kara ahmet paşa)
(bkz: semiz ali paşa)
(bkz: sokullu mehmet paşa)
(bkz: ahmet paşa)
(bkz: sadrazam sinan paşa)
(bkz: siyavuş paşa)
(bkz: özdemiroğlu osman paşa)
(bkz: mehmet mesih pasa)

edit:elbette bu kadar değildir. devam edecek.

çoğu devşirme olan sadrazamlardır.

en az padişah kadar etkili ve hatta bir kısmı padişahtan daha etkin ve etkilidir.

( #5734756 )
(bkz: ferhat paşa)
(bkz: manisalı lala mehmet paşa)
(bkz: damat ibrahim paşa)
(bkz: çağalazade yusuf sinan paşa)
(bkz: hadım hasan paşa)
(bkz: cerrah mehmet paşa)
(bkz: yemişçi hasan paşa)
(bkz: malkoç yavuz ali paşa)
(bkz: lala mehmet paşa)
(bkz: derviş paşa)
(bkz: kuyucu murat paşa)
(bkz: nasuh paşa)
(bkz: öküz mehmet paşa)
(bkz: halil paşa)
(bkz: güzelce ali paşa)
(bkz: ohrili hüseyin paşa)
(bkz: dilaver paşa)
(bkz: kara davut paşa)
(bkz: mere hüseyin paşa)
(bkz: lefkeli mustafa paşa)
(bkz: gürcü mehmet paşa)
(bkz: kemankeş kara ali paşa)
(bkz: çerkez mehmet paşa)
(bkz: hafız ahmet paşa)
(bkz: boşnak hüsrev paşa)
(bkz: topal recep paşa)

( #5788910 )

(bkz: tabanıyassı mehmet paşa)
(bkz: bayram paşa)
(bkz: tayyar mehmed paşa)
(bkz: kemankeş kara mustafa paşa)
(bkz: sultanzade mehmet paşa)
(bkz: sadrazam salih paşa)
(bkz: hezarpare ahmet paşa)
(bkz: sofu mehmet paşa)
(bkz: kara murat paşa)
(bkz: melek ahmet paşa)
(bkz: abaza siyavuş paşa)
(bkz: ikinci gürcü mehmet paşa)
(bkz: tarhuncu ahmet paşa)
(bkz: bıyıklı derviş mehmet paşa)
(bkz: ibşir mustafa paşa)
(bkz: malatyalı süleyman paşa)
(bkz: zurnazen mustafa paşa)
(bkz: boynueğri mehmet paşa)
(bkz: köprülü mehmet paşa)
(bkz: köprülü fazıl ahmet paşa)
(bkz: merzifonlu kara mustafa paşa)
(bkz: bayburtlu kara ibrahim paşa)
(bkz: sarı süleyman paşa)
(bkz: ikinci siyavuş paşa)

çoğu türk olmayan ve bilinenin aksine ülkeye faydadan çok zarar vermiş adamlardır. kendileri ve alt kadrolarıyla beraber ülkenin yıkılışının yegane sorumlusudurlar bu devşirme tayfa.

(#5802911)
(bkz: ayaşlı nişancı ismail paşa)
(bkz: tekirdağlı bekri mustafa paşa)
(bkz: köprülüzade fazıl mustafa paşa)
(bkz: arabacı kadı ali paşa)
(bkz: çalık hacı ali paşa)
(bkz: bozoklu mustafa paşa)
(bkz: sürmeli ali paşa)
(bkz: elmas mehmet paşa)
(bkz: amcazade hüseyin paşa)
(bkz: daltaban mustafa paşa)
(bkz: rami mehmet paşa)
(bkz: kavanoz sührablı ahmet paşa)
(bkz: moralı enişte hasan paşa)
(bkz: kalaylıkoz hacı ahmed paşa)
(bkz: baltacı mehmet paşa)
(bkz: çorlulu ali paşa)
(bkz: köprülüzade numan paşa)
(bkz: gürcü yusuf paşa)
(bkz: silahtar süleyman paşa)
(bkz: hoca ibrahim paşa)
(bkz: damat ali paşa)
(bkz: hacı halil paşa)
(bkz: nişancı mehmet paşa)
(bkz: nevşehirli damat ibrahim paşa)

(#5914531)
(bkz: silahtar mehmet paşa)
(bkz: kabakulak ibrahim paşa)
(bkz: topal osman paşa)
(bkz: hekimoğlu ali paşa)
(bkz: ismail paşa)
(bkz: silahtar seyid mehmet paşa)
(bkz: muhsinzade abdullah paşa)
(bkz: yeğen mehmed paşa)
(bkz: hacı ivaz mehmet paşa)
(bkz: hacı şehla ahmet paşa)
(bkz: seyyid hasan paşa)
(bkz: hacı tiryaki mehmet paşa)
(bkz: seyyid abdullah paşa)
(bkz: divittar mehmet emin paşa)
(bkz: köse bahir mustafa paşa)
(bkz: naili abdullah paşa)
(bkz: bıyıklı ali paşa)
(bkz: yirmisekiz celebizade sait celebi)
(bkz: koca ragıp paşa)
(bkz: hamit hamza paşa)
(bkz: muhsinzade mehmed paşa)
(bkz: silahtar hamza mahir paşa)
(bkz: yağlıkçızade emin mehmet paşa)
(bkz: moldovancı ali paşa)

(#5939369)
(bkz: ivaz paşazade halil paşa)
(bkz: ikinci silahtar mehmet paşa)
(bkz: bolulu izzet mehmet paşa)
(bkz: derviş mehmet paşa)
(bkz: darendeli CEBECiZADE mehmeD paşa)
(bkz: kalafat mehmet paşa)
(bkz: karavezir seyyid mehmet paşa)
(bkz: yeğen seyyid mehmet paşa)
(bkz: ıspartalı halil hamit paşa)
(bkz: hazinedar şahin ali paşa)
(bkz: koca yusuf paşa)
(bkz: cenaze meyyit hasan paşa)
(bkz: cezayirli gazi hasan pasa)
(bkz: nizameddin ahmed paşa)
(bkz: damat ferit paşa)
(bkz: ahmet izzet paşa)
(bkz: ahmet tevfik pasa)
(bkz: ali rıza paşa)
(bkz: mithat paşa)

(bkz: kanuni dönemi sadrazamları)

Osmanlı imparatorluğu'nda Kuruluş dönemi 11, Yükseliş dönemi 24, Duraklama Dönemi 66, Gerileme dönemi 42 ve çöküş dönemi 73 olmak üzere toplam 216 sadrazam görev almıştır.

kuruluş dönemindeki 11 sadrazamın tamamı türk'tür.

yükseliş döneminde 7 arnavut, 5 türk, 5 rum, 4 boşnak, 1 macar, 1 sırp ve 1 hırvat olmak üzere 24 sadrazam görev almıştır.

duraklama döneminde 24 türk, 14 arnavut, 9 boşnak, 4 hırvat, 4 abaza, 3 çerkes, 2 ermeni, 2 gürcü, 1 sırp, 1 bulgar, 1 italyan ve 1 rum olmak üzere 66 sadrazam görev almıştır.

gerileme döneminde 28 türk, 3 arnavut, 3 gürcü, 2 arap*, 2 rum, 1 sırp, 1 italyan*, 1 abaza ve 1 rus olmak üzere 42 sadrazam görev almıştır.

çöküş döneminde 44 türk, 7 gürcü, 5 arnavut, 3 çerkes, 3 rum, 2 romen, 1 boşnak, 1 tatar, 1 bulgar, 1 ermeni, 1 abaza, 1 pomak, 1 laz ve 1 çeçen olmak üzere 73 sadrazam görev almıştır.

216 sadrazamın hepsini topladığımız zaman:

112 türk
29 arnavut
14 boşnak
12 gürcü
10 rum
6 abaza
6 çerkes
5 hırvat
3 sırp
3 ermeni
2 bulgar
2 arap
1 italyan
1 italyan
1 rus
1 tatar
1 pomak
1 laz
1 tatar
1 macar
1 çeçen

liste ile ilgili notlarıma gelirsek:

- osmanlı sadrazamlarının yarısından çoğu türk'tür. 6 yüzyıllık imparatorluk'ta türkler dominant olarak kalmayı başarmıştır.
- arap kökenli 2 sadrazam'da halep'ten istanbul'a yerleşmiş ve tamamen türkleşmiş ailenin çocuklarıdır. bu yüzden osmanlı'yı hiçbir zaman araplar yönetmemiştir. arap devleti demek anlamsızcadır.
- balkanların müslüman halkları özellikle arnavut ve boşnaklar uzun süre boyunca devlet yönetiminde söz sahibi olmuştur.
- ortadoğu kökenli halklar istisna durumlar dışında devlette üst düzey yönetimde bulunamamıştır.
- kafkas kökenli halklar ve osmanlı avrupasındaki hristiyanlar zaman zaman devlette söz sahibi olmayı başarmışlardır.
- özellikle kökeni tam olarak belli olmayan köprülü ailesi başta olmak üzere birçok sadrazam doğum yerlerinden ötürü gayri-türk olarak sayılsada bazılarının türk kökenli olduğunu düşünüyorum.
- tamamen türkleşmiş olmalarına hırvat*, arap, rum, gürcü, arnavut, abaza ve italyan önemli sayıdaki paşalar etnik kökeninden ötürü listede türk olarak geçmemiştir.
- irani topluluklar* devlet içerisinde önemli sayıda nüfusları bulunmalarına rağmen sadrazam çıkaramamışlardır.

Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz düsturu gereği yaptıkları hizmetlere bakmak gerekir.

çandarlı ailesinden önce ve sonra iktidara gelenler olarak ayrılmalıdır belkide.

Osmanlı imparatorluğu'nda Kuruluş dönemi 11,Yükseliş dönemi 24,Duraklama Dönemi 54,Gerileme dönemi 54 ve Çöküş dönemi 74 olmak

üzere toplam 217 sadrazam görev almıştır.

Osmanlı imparatorluğu 623 sene hüküm sürmüş 36 padişahlık atanması ve toplam 292 defa sadrazam ataması yapılmıştır.
En uzun süre sadrazamlık görevini 1364-1387 yılları arasında toplam 22 yıl Çandarlı Halil Paşa yapmıştır.
En kısa süre sadrazamlık görevini 5 mart 1656 yılında 4 saat Zurnazen Mustafa Paşa yapmıştır.
En fazla sadrazam atamasını 18 sadrazamla IV. Mehmet yapmıştır.
En az sadrazam ataması 1 sadrazamla I. Bayezid'ir
En fazla sadrazamlık görevine 8 kez atanan Mehmed Said Paşa'dır.

Kuşkusuz sokullu mehmet paşa en ünlülerindendir. 2. Selim döneminde imparatorluğu o yönetti. Selim sarayda eğlence peşindeydi.

Yavuz zamanında ölümden farkı yoktur. Hatta beddua olarak yavuza sadrazam olasın lafı halk tarafından kullanılırmış.

Etnik kimlikleri şu şekildedir ;

görsel

ilk 3 sıra Türk- Arnavut- Boşnak.

hanedana rakip bir aşiret çıkarmamak için hepsi devşirmedir. eğer ki devşirme bir sadrazam padişahın tahtını göz koyacak olsa hakkında : biliyorsunuz kendisi devşirme, sırp dölü, cia ajanı falan denecektir. padişahlar keyfine göre sadrazam kellesi vurdurmuştur. neden çünkü arkasından bırak intikamını alacak bir ailesi, ağlayanı bile yoktu.

bu sucuğa isimlerini vermişlerdir ; (bkz: sadrazam yarrağı)

görsel

Hanedanın yükselme döneminde 50 küsür tane, duraklama ve gerileme döneminde 357 tane değişmiştir ki, bazı sadrazamların göreve bir kaç kez geldiği düşünülürse; devletin güçlü olduğu dönemlerde zırt pırt bürokrat değiştirilmediği, bunun bir gösterge olduğu anlaşılabilir.

popülerlik yönünden osmanlı'da tek sadrazam tanırım. bu sadrazam da deyyus-u ekber (en büyük pezevenk) olarak anılan ipşir mustafa paşa.
hikayesi kısaca bu....

https://www.youtube.com/w...?v=WvK2dFrWyz0&t=331s