bugün

-imam: Nası bilirdiniz?
+cemaat: iyi bilirdik...

şeklindeki konuşmalar, en bilineni ve en doğru olanıdır.
ölmüş kişinin mezarında kemiklerini sızlatan dünyevi dedikodulardır,ayıptır,günahtır.
aziz yıldırım'ın annesine -ayıplanacak şekilde- sık sık tekrarlanan sözlerdir.
-ey cemaat merhumu nasıl bilirdiniz?
-iyi bilirdik.
-ya bu ne arkadaşlar? herkesten ayını cevap. biraz yaratıcı olun. ne bileyim; hiç mi birinize kazık atmamıştı merhum? ya da ne bileyim herkese mi iyiydi bu adam yahu? hiç mi kelek yapmadı?
-iyi bilirdik.
-ya tamam, alın gömün. boşa konuşuyoruz biz burda.
-rahmetli de pek ............. dı
yada
-rahmetli de pek ............. di
"o da bişey mi s.kenler var" diyesimi getiren başlık
(bkz: ölü sevicilik)
freud'un arkasından "iyi ki ölmüş" demek bu duruma örnek olarak gösterilebilir. bir gün daha yaşasa daha neler saçmalayacaktı kim bilir. (tövbe tövbe ölünün arkasından konuştum yine cık cık..) (bkz: ölünün arkasından kötü konuşmak)
cok cok ayıp oldugu soylenen ananevi olarak uygun gorulmeyen davranıs seklidir.

nedir yani adam (bkz: adolf hitler) ikinci dunya savasında onbeş milyon insanın ölümüne neden olacak ve arkasından kötü konuşulmayacak demek. (bkz: vay be)
(bkz: olenin arkasindan edilen klise laflar)
günah olduğu söylenen, esefle kınanan davranış. ama iyi konuşursanız bir şeycikler olmaz. *
ölen birinin yüzüne konuşmaktan iyi olan davranış.
(bkz: tas olursun tas)
(bkz: günaha girmek)
bahçesine top kaçınca kesip geri atan dedelerin mahalle gençliği tarafından uğradığı sözlü taciz olayı.

(bkz: geberdi gitti moruk)
genelde merhumu nasil bilirdiniz seklinde baslayan ve her ölenin arkasindan topluca yaptigimiz bir toplumsal aliskanligimizdir.
canlı birinin bile arkasından konuşmanın çok çok yanlis olduğu dikkate alındığında ölünün arkasından konuşmanın ne kadar kötü olduğu anlaşılır.
muhtemelen ölünün umrunda değildir.
imam: Nası bilirdiniz?

cemaat: iyi bilirdik

imam: adamın arkasından konuşmayın yahu ayıp diye bir şey var.
(bkz: banane ben öldüm ki)
Yüzüne karşı konuşmak daha korkutucu olacağından, yapılması daha mantıklı olan eylemdir.
cevap hakkı doğduğundan yapılmaması gereken kusurlu hareketlerdendir.
ölünün cevap hakkı olmadığından rahat eylemdir. lakin onursuzca bir davranıştır. yapılmamalıdır.
(bkz: dirilsin yüzüne de söylerim)
kötü konuşmak ise geleneklerimize göre ayıp olan davranış.
lisedeki tarih hocamızın yapmak istemeyerek hepimizi ters köşeye yatırdığı şeydi. zira bir gün şöyle bir diyalog cereyan etmişti tarih dersinde

öğrenci: vıdı vıdı da vıdı vıdı
öğretmen: neyse ölünün arkasından konuşmayalım