tokeli imre

Tökeli imre (d. 25 Nisan 1657 Késmárk - ö. 13 Eylül 1705 iznik ) (Macarca:Thököly Imre) Erdel Prensi, Osmanlı yanlısı ve Habsburg karşıtı bir Macar devlet adamı.

Tökeli imre 1657'de Kesmark'da doğdu. Avusturya yönetimindeki Protestan Macarların şefiydi. Protestanlar Avusturya imparatoru'nun Katolik mezhebine geçmeleri için yaptığı teklifi kabul etmediler ve başlarında Tökeli imre olduğu halde imparatora karşı ayaklandılar.

Tökeli imre, Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmed Paşa'ya başvurarak, Osmanlı himayesine girmek istediğini bildirdi. Avusturya ile barışı bozmak istemeyen Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmed Paşa, olumlu karşılık vermedi. Buna rağmen savaşa devam eden Tökeli imre, yukarı Macaristan'ı ele geçirdi. Fakat taraftarlarından çoğu kendisini terk edince Fazıl Ahmed Paşa'ya yaptığı teklifi, 1681 yılında Merzifonlu Kara Mustafa Paşa 'ya tekrarladı ve ona hediyeler göndererek yakınlık kurdu. Tökeli imre'ye Orta Macaristan kralı ünvanı verildi. Türklerden aldığı kuvvetlerle bir çok Avusturya kalesini ele geçirdi. Ancak ikinci Viyana bozgunundan sonra önceden aldığı kaleleri kaybetti.

1688 yılında Avusturyalılara teslim oldu ve Viyana'ya götürüldü. Serbest kaldıktan sonra Osmanlı-Kutsal ittifak Savaşları boyunca Osmanlı ordusunda görev aldı. Türk ve Tatar kuvvetlerinin başında Transilvanya'ya girdi ve Germen Ordusu'nu yenilgiye uğrattı. Bu başarısından dolayı Tökeli imre'ye Transilvanya prensliği verildi. Zenta yenilgisinden sonra izmit'e çekildi. Karlofça barış görüşmelerinde Avusturyalılar, Tökeli imre'nin kendilerine teslim edilmesini istedilerse de Osmanlı devleti bunu kabul etmedi. Tökeli imre 1705 yılında izmit'te öldü.

Mührünün üzerine "Muin-i Ali Osman'a itaat üzereyim emre, Kral-ı Orta Macar'ım ki namım Tökeli imre" yazdırmıştır.
*

asıl adı Thököly imre'dir. izmit'e yerleştirildikten sonra yöresel ağızla tökeli emre olarak anılmıştır ve izmit'te yaşadığı aladağ bugün bile macar dağı olarak da bilinir. kasım 2008'de kocaeli büyükşehir belediyesi tarafından evi "anıt evi" yapılmıştır. anıt evi'nin içerisinde çok sayıda tarihi eserin bulunmasının yanında, macaristan kültür bakanlığı'nın desteğiyle de bir çok eser kazandırılmıştır.