tepegöz

bir slayt projektörü çeşididir. izleyicilere görüntüleri göstermek için kullanılan. Önceleri okullarda ders anlatma gereci olarak, işlev gören.

bir gün oğuz yaylaya göçtü. yaylada bir çoban bir peri kızı ile yattı. bir yıl sonra peri kızı getirip oraya bir paket bıraktı. paket vurdukça büyüdü. içinden bir gözü tepesinde olan bir yaratık çıktı. aruz koca, bayındır han'a dedi ki: han'ım, ver bunu benim oğlanla beraber büyüteyim.

han izin verince alıp evine getirdi. bir süt anne tuttular. üç emmede canını aldı. kaç dadı getirdilerse eme eme öldürdü. neticede sütle beslemeye karar verdiler. ancak günde bir kazan süt yetmiyordu. büyüdükçe ele avuca sığmaz bir yaramaz oldu. bütün oba elinden yaka silkti.

aruz koca onu evden kovdu. anası gelip tepegöz'ün parmağına bir yüzük taktı. bundan sonra onu kılıç kesmeyecek, ok batmayacaktı.

tepegöz eşkıyalığa başladı. üstüne nice savaşçılar vardı, baş edemediler. cümle oğuz ilini haraca bağladı. her kapıdan hizmetçi aldı. sıra basat'a geldi. babasının, anasının elini öpüp helalıeşti. tepegöz'ün yakınına gelince, birkaç ok attı, çarptı kırıldı. tepegöz farkına varıp basat'ı tuttuğu gibi çizmesinin içine koydu. sonra da uyudu. basat baktı sadece gözünde et var. kızgın şişi et olan yere soktu. tepegöz'den bir ses çıktı ki yerler, gökler inledi. basat kaçtı, tepegöz peşine düştü. bir ağıla girdi, koyun kılığına girip kaçtı. tepegöz ne yaptıysa basat ile başa çıkamadı. en sonunda basat tepegöz'ün kendi kılıcıyla boynunu vurdu. cümle oğuz basat'ı takdir etti.

dedem korkut da gelip boy boyladı, soy soyladı, basat için güzel sözler söyledi.

kaynak necati gültepe - türk mitolojisi

bir yunan efsanesi olarak bilinen ama turk versiyonu da olan destan.

projektör makinesinin atası olan alet. Bizim nesile ortaokul bile değil, sadece ilkokul hayatımızda kullanmak nasip olmuştu.

dede korkut hikayelerinden "basat'ın tepegöz'ü haklaması" adlı hikayedeki çobandan olma, periden doğma, yamyam dev.

(bkz: göztepe)

(bkz: illuminati)

aydınger kağıt üzerindeki yazıları duvara yansıtamaya yarayan ve üniversitedeki asistanların korkulu rüyası olan alet: yerleştir tepegözü, kaldır tepegözü, ortam ışığını azalt böylece tepegözümüzün işlevini arttır şeklinde devam eden talimatların nesnesi.

ilkokulda yaratık sandığım cihaz.

ejderhalar gibi hemen hemen her kültürde rastlanan bir hayali karakter. belki de hayali değildir gerçekten yaşamış ve soyu tükenmiş olmasına rağmen hala bir iskeleti bulunamamıştır. düşük bir ihtimaldir ama dünya adına ne bilmekteyiz ki zaten. her şey gibi gerçekten yaşamaları da mümkündür.

lisede nedense hocaların hep 'tepegöz bozuk sınıfta işlicez dersi' dediği alet
kendisiyle üniversitede içli-dışlı olunabilmiştir

eski zamanın slayt projektörü. bizim zamanımızın dersi anlamak niyetinde olan öğrencisi için bile en verimsiz ders materyalidir. sınıfın perdeleri çekilir hoca kışını sana döner slaytları teker teker koyar ordan okur. Sessizlik olduğu için arka sıraya geçeyim haytalık yapayım da diyemezsin. anca uyursun. Bu hocaların hiç birine hakkımı helal etmiyorum.

Projektör makinesinin atası olan alet. 2000 lerin sonuna kadar öyle böyle kullanılmıştır herhalde.

çoban, su kenarındaki perilerden birinin üzerine kaftanını atar ve bir periyi yakalar tecavüz eder bunun sonucunda peri çoban sen oğuzun başına zeval getirdin vakit gelince emanetini al der 9 ay kadar sonra çeşme başında bir torba bulurlar tekmeledikçe büyür çoban Uruz beyin olduğundan uruz tekmeleyince açılır içinden bir cenin çıkar ancak tek gözlü bir yaratıktır peri görünür anlatır uruz sahiplenir bebeği ancak büyüdükçe doyuramaz olurlar kiminin kulağını kiminin burnunu yer ve uruz tarafından köyden uzaklaştırılmasına rağmen eşkıya olup yol keser dede korkut gelir aracı olur anlaşma yapılır tepegözle, tepegöze zarar vermesnler diye perii çocuğuna bir yüzük takar ok işlemez kılıç vurmaz olur iş bu ya bir tek gözü ettir ve ölümü gözünden olur.

Bir dede korkut hikayesidir peri ile yasak ilişkinin doğurduğu olumsuz sonuçları anlatır.

--spoiler--

Tepegöz Kaf dağında yaşar çoban ve peri kızının evliliğinden doğar. Annesi dişi bir Alageyiktir.

Tepegöz su üzerinde yüzen başı gözü belirsiz bir ciğere benzetilir. Tepegöz bazen dişi bazen erkektir. Tepegöz tek gözlüdür. Tepegöz’ün parmağındaki yüzüğü annesi takmıştır.

Altay Türk destanlarında devlere yelbegen denir. Yelbegen insan biçiminde, çok büyük, üç yedi veya on iki başlı siyah ve sarı renklidir. Güneş ve ay tutulması devlerin yemesi olarak tanımlanır. Türk destanlarında devler atların düşmandır. Demir yelbegen karaçam boylu, kara atlı ve çokmarlıdır.(çokmar hayvan başlı sopa veya gürz asa sopa) Büyük kulaklı devler ise yeraltındadır. Dev anası denen dişi devler de vardı. Alt dudağı yerde üst dudağı gökte olan devler Anadolu Türk masallarında sık kullanılan bir motiftir.
--spoiler--

not: alıntıdır.

http://2.bp.blogspot.com/...0/tepeg%C3%B6z%2Bcopy.jpg