bugün

Bir çanak-çömleksiz neolitik dönem yerleşim bölgesidir. günümüzde ne yazık ki atatürk barajı sularının altında kalmıştır.
m ö 9000 li yıllara ait anadolunun ve dünyanın en eski yerleşim birimlerindendir, dini yapı dahi bulunmaktadır.
günümüzde atatürk barajı suları altında yatan höyük, şanlıurfa hilvan ilçesinde bulunuyordu. Erken Neolitik Döneme (MÖ 8600-8000) tarihlenen nevali çori höyük, bu haliyle belki sonsuza kadar korunacak. anadolu'da dikdörtgen planlı yapıların ilk görüldüğü höyükte yaşayan insanların tarım yapmaya çalıştıkları tespit edilmiş. ilk defa 1980 yılında tescillenmiş nevali çori höyük, çanak çömleksiz neolitik çağa ışık tutmuş. fakat ne ilginçtir burayla ilgili en önemli buluntu, üzerinde çocukların dans ettikleri nevali çori çanağıdır.