gazali

O kadar çok kitap yazdı ki, ömrüne bölününce bir güne 18 sayfa düşmektedir. Hicri 484'de Bağdat'ta Nizamiye medresesine hoca olan ve ünlü eserleri arasında, Mearifüs Sünen ve Kimyayı Saadet bulunan ünlü bilgin ve din adamıdır.

cengiz özakıncı'nın "islamda bilimin yükselişi ve çöküşü" adlı yapıtında islamın bilimsel çöküşünden sorumlu tutulan sufiliğin kurucusu islam teorisyeni.

başlangıçta usçu düşünürlerin yapıtlarını inceleyerek usçuluğu savunan gazali hayatının olgunluk döneminde bir geçiş dönemi yaşamış ve kendisini yaklaşık 6 yıl karanlık ve ıssız bir bölgeye hapsederek ölünceye kadar savunacağı " akıllla değil yürekle görmek" düşüncelerine ulaşmıştır.

başlangıçta aklı atıp kalbi ön plana alan bu düşüncesi dönemin hükümdarları tarafından yoğun bir şekilde eleştirilmiş ancak yaklaşan haçlı saldırıları nedeniyle inanç için ölebilecek askerler yetiştirmek ve dini bir afyon olarak kullandırmak için imam gazali görevlendirilerek ilk kez islamiyette akıl dönemin hükümdarları tarafından devre dışına çıkarılmıştır.

imam gazali'nin aklı ve felsefeyi dışlayıcı düşüncelerini içeren " felsefecilerin tutarsızlığı" adlı yapıtına dönemin usçu düşünürü ibn rüşd "tutarsızlığın tutarsızlığı " adlı yapıtıyla karşılık vermiş ve islam akıl mı yoksa kalp mi tartışmalarına odaklanarak büyük bölünmeler yaşamıştır.

imam gazali'nin feelsefenin tutarsızlığı adlı yapıtında geçen ve usçu düşünürlere atfedilen iki ünlü örneği şu şekildedir;

-- şimdi bir ateşle pamuğa yaklaştığınızı ve yaktığınızı düşünelim. bunu yakan size göre elbette ateştir.ama bu gerçek bir cevap değildir.zira pamukta yanma yetisi olmasa ateşin onu yakabilkmesi mümkün olmayacak dolayısıyla pamuk yanmayacaktı.yani pamuğu yakan ateş değil yüce yaradanın ona yüklediği yanabilme yetisidir.

--siz ağacın çiçek açtığını söylerseniz. oysaki ağacabu yeti yüklenmese ağacın çiçek açması mümkün olmayacaktı. dolayısıyla çiçeği açan ağaç değil tanrıdır. söz "ağaç çiçek açtı değil" "yüce yaradan ağaca çiçek açtırdı şeklinde olmalıdır".

mazeretsiz olarak bir vakit namazını kılmamanın dinden çıkma sebebi olduğu yönünde düşüncelerini belirtmiş ve açıklamış olan mübarek...

aşağıdaki satırların sahib aşmış islam alimi.

"cenab-ı haktan bir tecellinin çıkması bir bardaktan elimize su dökülmedeki coşma gibi değildir.zira bu durumda dökenden dökülen yere bir şey geliyor bir şey dökülüyor.. dökenin varlığından birşey dökülüyor .dökenin varlığından bir şey bölünüyor.allah'ın feyzi güneş ışığının bir yere çarpması ve bu suretin aynaya yansıması gibidir.bir insan aynaya bakarsa aynaya yüzü yansır.fakat bundan o insan yüzünün bir kısmının kopup aynaya gittiği söylenemez. yaknız yüzü aynadaki varlığın vücut sebebidir."

sol cenah kendisini filozof bile kabul etmez; çünkü gazali sert bir islam aşığı ve aydın bir filozoftu. eğer biraz yumuşak olsaydı "insanlık ne güzel şey, yaşasın böcekler, kuşlar, insan sevgisi" deseydi şimdi heykeli her yere dikilirdi. ama o olması gereken yerde zaten.

''sen düyayı fethetmessen dünya seni işgal eder'' demiştir.

gazali dürüst bir filozoftur; agnostisizm düşüncesinin aklın son kertesi olduğunu nedeniyle niçiniyle anlatmıştır. son kertede, imanını aklına tercih etmiştir: ona göre hiçbir şeyi bilmek mümkün değildir, ama muhammed'in nuru ona bu vesveselerden allah'a sığınma gücü vermiştir (5 dakika önce varlığının bilinemeyeceğine ulaştığı allah).

biraz daha yaşasaydı (belki 1000 yıl kadar), o zekaya hammadde olarak girecek biraz daha geniş dünya bilgisi (ilim deyince adamın hala aklına fıkıh geliyor, benim aklıma da tavuk ilmi geliyor) olsaydı, o çevreden öğrenilmiş dogmatik imanla (bkz: blissful ignorance) tatmin olacağına sonuna kadar gider, orada da kalırdı.

taksiratı da kendiyle birlikte gitmiştir, affedecek bir şey yoktur.

(bkz: zeyneb gazali)

-cevizin kabuğunu kırıp özüne inmeyen cevizin hepsini kabuk sanır. (gazali)

gerçek bir din alimidir. özellikle ihya ulumiddin eseri islam dünyasında çok rağbet görür. kendisi kadar kıymetli olan diğer gerçek islam alimleri de imam-ı azam ve imam'ı rabbani'dir. vaazaları ve eserleriyle, hz. peygamber ve 4 halife sonrasında iyice siyasallaşan ve hurafelere yönelen islam dünyasını özüne döndürme konusunda çok başarılı olmuşlardır.

dini meselelerde verdiği fetvalarla şia alimlerini ve felsefeye kayan farabi'yi hezimete uğratmıştır.

1000 tane kitap yazdıgı söyleniyor,kaç tane kitap yazmış meçhul ama çok büyük bir kişi oldugu ortada.müctehid bir alim kendisi.kitaplarını ara sıra gözden geçiririm.

dönemi içinde değerlendirirsek büyük adamdır; ama bilim ve felsefe anlayışının reddedilmemesi mümkün de değildir.

islam ve insanlık tarihinin en büyüklerinden biri.

Cahillerle Tartışmaya Girmeyin; Ben Hiç Yenemedim..
(bkz: gazali)

kendisini araştıran üç alman profesör, müslüman olmuştur. kitapları, anlattıklarını destekleyen yığınla somut örnekler barındırır. toplum bozulduğunda yapılacak şeyleri dahi yazmıştır. kitapları çok iyi bir rehberdir.

islamın en büyük ilim adamlarından.
'bilgideki kesinlik öyle olmalıdır ki meselâ bir kimse taşı altına, değneği ejderhaya dönüştürmek suretiyle bilginin yanlışlığını ortaya koymayı denese bile bu durum hiçbir kuşku ve ihtimale yol açmamalıdır. sözgelimi, 10'un 3'ten büyük olduğunu bildiğim hâlde, biri kalkıp 3'ün 10'dan büyük olduğunu iddia etse ve bu iddiasını kanıtlamak için de değneği ejderhaya dönüştürebileceğini söylese ve dediğini de yapsa, ben de bunu gözlerimle görsem, yine de sırf bundan dolayı bilgimin kesinliğinden kuşkuya düşmem. sadece onun bunu nasıl yapabildiğini merak ederim, o kadar! bilgimin kesinliğinden kuşku duymaya gelince, aslâ!

Yaptığı müthiş cennet ve cehennem tasvirleriyle, insanı henüz ahirete göçmeden orayı yaşıyormuş gibi hissettirir.

cahillerle tartışmaya girmeyin; ben hiç yenemedim sözünün sahibi.

engizisyon dönemi katolik kilisesinin bilime ve insan haklarına yaklaşımından bile daha fanatik ve faşist görüşleri olan , zeki ama bilinci şiddetle kararmış , yorumcu.

gerici ve yobaz bir islam düşünürü.

mezhep kurabilecek bilgiye sahip din alimiydi, evliya idi. ama 4 mezhep yeter demiş ve imam şafi'ye tabii olmuştur.

"bedenine değil kendine değer ver ve gönlünü olgunlaştır. çünkü kişi; bedeni kadar değil, ruhu kadar insandır."

insanın allah'a ulaşmak için, benlikten geçmesinin gerektiğini düşünür.*

"kendini yok bil, kemal ancak odur.
o'nda yok ol, kavuşmak işte budur."

ömrü boyunca 300 den fazla kitap yazmıştır, felsefedeki saçma olan düşünceleri çökertmiştir. *

en büyük din adamlarından biridir şüphesiz.

oruç tutmayıp da fenalıklardan sakınanlar tutup da sakınmayanlardan üstündür.

demiş islam alimi.

islam tarihinde bilim ve sanatta geriye gidiş gazaliyle birlikte başlamıştır. gazali, bilimsel araştırmalar için fetva gerekliliğini gibi bir zırvalığı ortaya atarak islam aleminde çöküşün başlangıcı olmuştur. o döneme kadar, dönemin en büyük düşünürleri ve bilim adamları islam alimleriydi. maalesef gazali denen kendini bilmez her şeyin içine etmiştir.

islam dinini cokusden kurtaran adamdir. bunu ise bilimi ve bilimsel arastirmalarin onunu keserek yapmistir ki baska caresi de yoktu zaten. cagdasi islam bilim adamlari oylesine radikal dusuncelere ve fikir yurutmelere varmislardi ki ibni sina evrim teorisini kaba bir sekidle ilk olarak ortaya cikaran kisi olmustur.