abel janszoon tasman

hollandalı bir denizci olup yeni zellanda yı ve tazmanya adasını ulaşmış ilk kişidir.

(1603-1659) hollandalı denizci, kaşif ve tüccar.

en çok 1642-1644 yılları arasında birleşik doğu hindistan şirketi için yaptığı seyahatlerle tanınır. avrupa'dan bugün kendi adıyla anılan adaya (tasmanya), yeni zellanda'ya ilk ulaşan ve fiji'yi (ayak basmasa da) ilk gören denizci olarak bilinir. ekibinden visscher ve gilsemans ile beraber avustralya, yeni zellanda ve pasifik adaları bölgelerinin önemli kısmının haritalarını çıkarmıştır.

1639'da bir seferin ikinci yetkilisi olarak kuzey pasifik'e geldiği sanılmaktadır. pek çok zorluktan sonra asya'ya başka yolculuklar da yapmış, ayrıca sumatra'da bir sultanla dostça bir anlaşma imzalamıştır.

1642'de, geçmişi marco polo'nun notlarına kadar uzanan; bilinmeyen ama üzerinde inanılmaz miktarda altın bulunduğuna inanılan "beach" bölgesini keşfetmek ve araştırmakla görevlendirildi. afrika'nın güneyinden dolaşıp doğuya doğru yol aldı. o zamanlar batı kıyıları dışında bilinmeyen avustralya'nın güneyinden geçerek önce tasmanya'yı, sonra da yeni zellanda'yı buldu. olaylı ve bazı adamlarının maoriler tarafından öldürüldüğü zor bir yolculuktan sonra yeni gine'nin kuzeyinden geçerek batıya döndü.

1644'de yeni bir seferle bölgeye geldi. yeni gine'nin güneyinden geçti, avustralya'nın kuzey kıyılarını haritaladı; bölgede ve halkı üzerinde incelemeler yaptı.

bu iki seferi, coğrafi büyük değerine rağmen, hollanda doğu hindistan şirketi tarafından bir hayal kırıklığı olarak görüldü-kıymetli madenler veya yeni ticaret yolları elde edilememişti. bu yüzden tasman'ın önemli keşiflerinin kıymeti 100 yıl kadar sonra kaptan james cook tarafından bölgeye yapılacak seferlere kadar anlaşılamadı.

daha sonra batavia şehrinin adalet konseyinde görev alan tasman, sonra da şirketin hükümdarlara yolladığı mektuplarla 1646'da sumatra'ya , 1647'de tayland'a çeşitli görevlerle gitti. daha sonra 1648'de filipinler bölgesinde amerika'dan gümüş getiren ispanyol gemilerinin yolunu kesmek ve onları ele geçirmek gibi kapsamları olan bir görev aldı, ama pek başarılı olamadı. 1649'da geri döndü. bazı adli sorunlarla karşılaştı. yargılamadan astırdığı bir adamından ötürü yargılandı, görevinden alındı, adamın ailesine tazminat ödemek zorunda kaldı. 1651'de görevine iade edildi ve 1659'daki ölümüne kadar zengin bir toprak sahibi olarak yaşadı.

tasmanya adası'na ve adada ve yeni zellanda'da bazı yeryüzü şekillerine adı verildi.

(kaynak: bilgiler ingilizce wikipedia'dan derlenmiştir. metnin tamamına ve tasman'ın ve keşfettiği bölgeler ve halkların resimlerine şu linkten ulaşılabilir:

http://en.wikipedia.org/wiki/Abel_Tasman )