aruz vezni

temel olarak açık-kapalı hecelere dayanan bir vezindir bu...
hecenin son harfi sesliyse açık, sessizse kapalı olarak geçer. ama istisna mı desek, son hece ne olursa olsun kapalıdır. çok kısa ve sade bir şekilde anlatırsak eğer;

öncelikle imale ve zihaf olaylarından haberdar olmak lazım. bunlar da uygulanabildiği için pek zor gibi görünmüyor insanın gözüne ilk başta. yani şöyle mesela;

gönlüm sevilmek ister samimice...... kapalı/kapalı/açık/kapalı/kapalı/kapalı/kapalı/açık/açık/açık/kapalı

ama istersek arasından bir heceyi imale yardımıyla uzatabilir ve o heceyi kapalı heceye dönüştürebiliriz. bu kadar basittir yani!!

gelelim karışık yere.. (aslında hiç de karışık değil, gözünüz korkmasın!! valla bak...)
öncelikle bu kalıpların ikiye ayrıldığını söylemek lazım.

1- düz kalıplar: bu kalıplarda aynı kelime tekrar edilir ki bu dört defa olur.
örn: fâilün/fâilün/fâilün/fâilün...

2- karışık kalıplar: işte en önemlisi de bunlardır. tüm bu tefileler içiçe geçmiş de olabilir mesela.
örn: mefâilün/mefâilün/feûlün...
devam edelim...

aslında devam edecek birşey yok.. kapalı-açık olayını çözdükten sonra geriye kalan şey sadece ezber yapmak. bu da 300 kadar kalıbı ezberlemekten ibaret!! yani o kadar kolay ki gülüyorum şu an sinirden!! ha bir de şiiri gördükten sonra hemencecik söyleyivermelisiniz bunları. yukarıdaki uyduruk dizeyi bi söylemeye çalışalım bakalım hep beraber...

gönlüm sevilmek ister samimîce

mefûlü/müstefîlün/feilâtün (görüldüğü gibi samimice'nin ikinci -mi-sini uzatmış olduk...)

işte bu ölçüde gidilir bu vezinde. ama unutulmaması gereken birşey vardır ki, türkçe'de ulama denilen bir kural vardır. bu kural iki kelime arasında geçer, birinci kelimenin son harfi sessiz, ikincisinin son harfi sesliyse ulanıverir birbirine.. biz bu dizede bu kuralı uygulamayı unuttuğumuz için bir divan şairi bize götüyle gülebilir şu an. hemen düzeltelim..

gönlüm sevilmek ister samimîce...
mefûlü/fâilâtün/feilâtün... (yani noluyo? se-vil-me-kis-ter.... se-vil-mek-is-ter değil)

o dizeyi de tamamlayalım artık;

gönlüm sevilmek ister samimîce
dest bus edilmek ister samimîce
gel gör ki sevgi yoktur dimağında
kıymetli bilmek ister samimîce

mefûlü/fâilâtün/feilâtün. **

edit: sen burda bu kadar anlat, dersinin ortalaması 07 gelsin! evet evet, 100 üzerinden 07..

tanrının cezaları..!