bir şehzade mustafa da kanuni sultan süleyman'ın ve gülbahar sultan'ın oğludur. halk tarafından çok sevilmesine rağmen, babası kanuni onu boğdurur.
şehzade mustafa kanuni'nin beş oğlundan biridir. Şehzade Mehmet'in ölümünden sonra, tahtı haketmesine rağmen hürrem sultan ve damat rüstem paşanın kanuni'ye yaptıkları baskı sonucu boğdurulur ve kanuni'den sonra tahta geçen Sarı Selim ile birlikte duraklama devri başlar.
kimi aydınlara göre Osmanlının yukselısten duraklamaya gecısındekı donum noktası sehzade mustanın hurrem sultanın entrikaları sonucu kanuni tarafından 38 yasında bogdurulmasıdır. halk tarafından cok sevılen sehzade mustfanın oldurulmesı osmanlıda ınfıal yaratmıstır. ve 1600 lerde baslayacak olan celali ayaklanmalarına on ayak olmustur.
cellatlar saldırdığında kendisini perdenin arkasından izleyen babası kanuni'ye "yerin cehennem olacak baba" diye haykırmıştır.

edit: rivayettir.
dedesi selim'e benzediği rivayet edilen şehzade...

hürrem'den doğma kardeşlerinden cihangir'in öldürülmesi üzerine üzüntüden öldüğü, bayezid'in ise hürrem'e* "o bizim güvencemizdi, şimdi yaşıyor olmanın sebebi annem olmandır" demesini sağlamış şehzade.

edit: bu diyalog da rivayettir. bu editi de entırinin beğenilmesi üzerine yapma gereği duydum. ha bu arada, haksızsın süleyman!
sultan mustafa'da da denir. ordu ve halk tarafından cok sevilirdi. hatta bu asiri sevgi sonunu da hazirladi. kendi oglunun padisah olmasini isteyen aleksandra lisovska ile yonetimde daha etkili olmak isteyen rüstem pasa'nin birlikte hazirladigi bir komplo sonucunda kanuni tarafindan idam ettirildi. rustem pasa onun muhrunu calarak onun kaleminden cesitli mektuplar hazirlamis ve bunlari daha sonra kanuni ye teslim etmistir. olumu ardindan halk ve ordu da rustem pasa yi yerinden etmis lakin onun yerine gelen ve cok iyi bir sadrazam olan damad kara ahmet paşa da rustem pasa nin entrikalarindan nasibini alacak ve idam edilerek yerini tekrar ona birakacaktir. sultan mustafanin arakasından pek cok agıt ver mesriye yazilmis devletin kotu gidisi bu olaya baglanmıstır.
taçyalılı yahyanın şehzade mustafa hakkında yazdığı şiir

MEDED meded bu cihanın yıkıldı bir yanı
Ecel celalileri aldı Mustafa Han'ı
Dolundu mihr-i cemali bozuldu erkanı
Vebale koydular al ile al-i Osman'ı

Yalancının o kuru bühtanı, buğz-ı pinhanı
Akıtdı yaşımızı yakdı nar-ı hicranı

N'olaydı görmeye idi bu macerayı
Yazıklar ane ki reva gördü bu re'yi gözüm
Nesim-i subh gibi yerde koyma ahımızı
Hakaret eylediler nesl-i padişahimizi

Bunun gibi işi kim gördü kim işitti aceb
Ki oğluna kıya bir server-i Ömer-meşreb
ilahi cennet-i firdevs ana durağ olsun
Nizam-ı alem olan padişah sağ olsun
şehzade mustafa kanuni sultan süleyman'ın oğlu. hürrem sultan ve sadrazamın siyasi oyunları sayesinde babasına isyan ediyormuş gibi gösterilerek zor durumda bırakılmıştır. babası tarafından imparatorluk çadırında boğdurulmuştur. bu olayı padişah çadırda izlemiştir. çok yetenekli bir komutan olduğu söylenir kendisine ait has ordusundaki askerler o dönemde en iyi seviyesinde olan osmanlı ordusunda bile belli olacak kadar iyi giyimli ve yetişmiş bir haldeymiş bu durum şehzadenin padişaha isyan edecek bir ordu hazırladığı söylentilerine de dayanak olmuştur. yerine veliaht olması gereken sehzade bayezid yine siyasi oyunlar yüzünden iran'a kaçmış orada idam edilmiştir ve tek veliaht sarhoş selim kalmıştır.
kanuni sultan süleyman'ın gülbahar hatundan olma oğlu.halkı tarafından inanılmaz derecede sevilen biri.hürrem sultanın entrikaları sonucu boğdurulan zat-ı muhterem.mekanı cennet olsun
kanuni sultan süleymanın oğlu.
mahidevran sultandan olmadır.
şahzade mustafa yeniçeriler tarafından sevilen ve babasından sonra tahta çıkmasına kesin gözüyle bakılan bir kişidir.
ancak hürrem sultan'ın, babası kanuni sultan sülaymanın gözünü bağlamasıyla tüm bu iyi özelliklerine rağmen babasının emriyle boğularak öldürülmüş ve osmanlı devletinin seyri değişmiştir.
duraklama dönemi sarı selimin tahta çıkmasıyla kaçınılmaz olmuştur. (#5295935)
tek talihsizliği hürrem sultan dan doğmamak olan, katlinin ardından "mustafa ya n'oldi, neyledin a padişahım" tarzında ağıtlar yakılan, kanuni den olma, bahtsız osmanlı şehzadesi.
döneminde kanuni gibi padişaha bile alenen eleştirel hatta yergi dolu şiirler yazdırtmış osmanlı için sonun başlangıcı olan şehzade. hürremden doğman cihangir o kadar üzülmüştür ki bu olaya, kendini asmıştır. padişah ne bok yediğini olayın sonrasında anlamış kendisine bu denli ağır şiirler yazanlara dahi ses etmemiştir. anadolunun her yerinde sahte şehzade mustafalar türemiştir infial o boyutlardadır düşünün artık.

edit: bu şehzadenin diğer önemli özelliği ise annesi türkmen babası ise 3/4 türkmen olan hanedana ismini veren osman ve osmanın oğlu orhandan sonraki en fazla "türk" geni taşıyan kişi olması.

bunun bir diğer örneğide cem sultandır. genç osman ise diğer örnek sayılabilir. bu 3 şahsından ortak özelliği türkmen kökenlerine çok bağlı olmaları ve bu nedenle bir şekilde yok edilmeleridir. bu da osmanlıdaki devşirmelerin yerini ve gücünü gösterir bize.
ne kadar acıdır ki henüz 7 yaşında olan oğlu şehzade mehmet'de ileride dedesine başkaldıracağı korkusuyla öldürülür.
bu saltanat lüksünün bana verdiği zevk-ül sefa alemi içerisinde hırsla acımasız biri olmaktan korkuyorum baba diyerek devamlı namaz sonraları dua eden kanuni'nin kendisini bizzat babası yavuz sultan selim'den de acımasız hale getiren günahsız öz evladı. bırakın acımasız bir hükümdar olma halini öz evladının dahi katili olacak kadar acımasız ve hırs tutkunu bir insan olmuştur en nihayetinde.
çoğu tarihçi tarafından babası kanuni sultan süleyman tarafından katledilmesi osmanlı'nın ve tarihin akışını değiştirmiş, bu becerikli, devlet adamları, halk ve yeniçeriler tarafından çok sevilen ve gurur duyulan mustafa'nın katledilmesi üzerine, yerine hürrem'in oğlu alemleri seven sarı selim'in padişah olması yükselme döneminin sonunu getirmiştir. en azından o nedenlerden biridir.

en son hıncal uluç deyinmiş bu tarihi olaya, ve mustafa şehzadeye. dikkate değer bir yazı. şurdan okunabilir:

(bkz: http://www.sabah.com.tr/y...on_hazaryaliyi_cekselerdi)

konuyla ilgili rahmi turan'ın dikkatle okunması gereken yazıları için:

(bkz: http://hurarsiv.hurriyet....=228&tarih=2011-01-16)
(bkz: http://hurarsiv.hurriyet....=228&tarih=2011-01-17)
kanuni sultan süleyman'ın baş hasekisi mahidevran'dan olmuş oğludur. tahminimce kafiyeyi öğrenmiştir.

--spoiler--
bende gelicem sefere
sümbül baksın hareme
--spoiler--
rahmi turan şehzade mustafa ile ilgili dikkat çeken yazılarına devam ediyor:

(bkz: http://www.hurriyet.com.t...sp?yazarid=228&gid=61)
yavuz sultan selim in büyük torunudur. dedesi gibi güçlü kuvvetli çalışkandır. şehsade mustafa öldürülmeseydi avrupa, afrika ve bütün asya kıtasını işgal edecekti.
37 yaşında, babası kanuni sultan süleyman tarafından boğdurulmasına karşın hakkında yazılan mersiyelerin sayısı, osmanlı'nın tüm şehzadeleri için yazılanlardan daha fazladır.
halkın ve yeniçerilerin gözbebeği olan şehzade. şayet o çadırdan kurtulup, yeniçerilerin desteği ile babasını oracıkta tahttan alaşağı edip başa geçmiş olsaydı ne olurdu acaba? bugün avrupa haritasının tüm sınırları baştan yazılabilirdi.
herkesin sevdiği ve önem verdiği bir şehzadeydi o. ölümü hazindi ve acımasızdı. babasının onu öldürteceğini bile bile gitti yanına. herkes uyarmıştı, gitmemesini söylemişlerdi ama o gitti. 7 cellat tarafından boğduruldu,katledildi. şehzade öldürülürken hemen yan çadırda da ''muhteşem'' hatalar yapan kanuni vardı. yüreği sızladı mı bilinmez ama mustafanın ''baba beni öldürüyorlar yardım et'' deyişi, ''sen ne olursan ol benim babamsın ben seni affettim'' sözleriyle can verişi beni derinden etkilemiştir. kanuni muhteşem bir padişah olabilir, ama muhteşem bir baba değildir. bunun yanında şehzade beyazid ve 5 torununu (bunlardan biri 3 yaşındadır) da öldürtmüştür.
yetiştirilme tarzı olarak diğer kardeşlerinden farklı bir eğitim görmüştür. ayrıca savaş sanatına olan merakı sebebiyle yeniçerilerle arası oldukça iyidi. yalnız tek handikapı büyük çocuk yani hürremin oğlu olmamasıydı. ne yazık ki katlinden sonra herşey bu devlet için bitmiş ve çöküş dönemini başlattı. en büyük sebeb halkın onu çok sevmesi ve öldürülmesinden sonra halk ile merkezi yönetimin bağlarının tamamen kopmasıdır.
zamanın fatih sultan mehmet'i olan ve özel olarak yetiştirilmiş tam bir askerdir.
hürremin gazabı ve sultan süleyman'ın basiretsizliğine kurban gitmiştir.
babası tarafından idam ettirilmiştir.
kanuni sultan süleyman tarihteki teknolojik,sayısal ve motivasyon bakımından en iyi ordusunu bir deliye bırakması sonucu padişahlık gerileme dönemine girmiş ve bir şehzade yetiştirmenin aslında ne denli zor olduğu
görülmüştür.

not:bir şey daha eklemek gerekir.o zamanın yeniçerileri şehzade mustafaya tahta geçmesi konusundan teklif götürmüş, bu yolda onunla birlikte kellerini ortaya koyacaklarına dair yemin etmişlerdir. ama şehzade mustafa babasına duyduğu saygıdan isyanı değil, idamı seçmiştir.
muhteşem yüzyıldan önce değeri bilinmeyen gariban şehzade.
1.90 boylarında, iriyarı, halkın ve ordunun çok sevdiği bir şehzade imiş.