bugün

her şey XII. yüzyılda bitmişti, der ve devam eder: eğer olaylar doğal gidişlerini kovalasaydılar yenidendoğuş (renaissance) XII. yüzyılda başlayacaktı. ilkçağ, ahmak kişileri olan bir çağdı. ortaçağ, akılsızlar çağıdır. oysa budala, skolastik yeterlikten ve kelimelere tapmaktan doğan modern bir yaratıktır. XII. yüzyılda gömülen ortaçağın bıraktığı boşluk bu budalaları yetiştirdi. işte yenidendoğuşu üç yüz yıl geciktiren neden.
fransız yazar ve tarihçi. 1840'tan başlayarak demokratik ve kilise'yi şiddetle eleştiren görüşleriyle dikkat çekti.