candide

voltaire'in üstü kapalı ya da açık hemen hemen herkesi eleştirdiği bir kitaptır.[özellikle de kiliseyi] onun felsefe sözlüğü ile birlikte en iyi eserleridir. amaç leibniZ'in bir fikrini çürütmek ve bu iyimser hristiyan mantığına karşıtlıktır.

aslında okurken ne kadar hüzünlenilse de ..voltaire'in abartıları ve eleştirleri belirli yönlerde çok komikleşir.. özellikle klasik eserlere ait hep iyi biten bir son yoktur. tesadüfen ölenler de kısa bir süre sonra döner. keşiş pangloss; ve candide'in gözdesi.

ama vermeye çalıştığı mantık bir başkadır. ''bahçemize de bakmak gerekir''.. çalışmak ve bunun erdmei bunun yanında da.. ne kadar da osmanlı ülkesine ve onun en büyük alimi voltaire tarafından ''hiçbişeyi sorgulamayan'' insanlar olarak gösterilse de haklılık payı vardır ve bunun yanında da yaşadığı ülke osmanlı olacaktır candide'in.[ki batı o dönemlerde savaş içersindeyken osmanlı dingin ve daha rahat bir ülkeydi]