moldova

Elektrik kwh ücretinin Türk Lirası cinsinden 59 kuruş olduğu ülke.

Merkez Bankası faiz oranının %8 olduğu ülke.

4 milyonluk nüfusa sahip beyazın gözleri kör ettiği mini minnak bir ülke moldova. Biraz da kafası karışık. O kadar küçük olmasına rağmen bir adet kendi kendine bağımsızlığını ilan edip defacto ülke olarak hayatına devam eden transdinyester diğer tarafta güneyde rusça ve türkçenin yankılandığı gagavuzya. Başkent ve civarında büyük romanya hayranlığı ve oraya bağlanma çabasında olan çoğunluk mevcut. Resmi dilin rusça ve rumence olduğu (moldovaca diyorlar aslında ama rumenceyle neredeyse aynı dil belki biraz şive farkı var) bir ülke moldova. Hala sovyetlerin izleri silinmemiş hatta yer yer sovyete özlem de mevcut. Binaların yüzde doksanı sovyet döneminden kalma, çok güzel olanları elçilik, bakanlık ya da adalet sarayı gibi resmi dairelere tahsis etmişler.
Az katlı ama uzun binalar mevcut her yerde. Sürekli durup her binanın önünde fotoğraf çekilesi geliyor insanın. Kişinev'de özellikle park kültürü çok gelişmiş. Ocak ayının o soğuğunda bile anneler bebeklerini alıp parklara gidiyorlar. Avrupa ülkelerinin geneline göre oldukça fakir olan moldava avrupanın yetim çocuğu gibi aslında. 1 dolar 17 lei ve üretim sadece şaraptan ibaret olduğundan geri kalan her şey fazlasıyla pahalı. Içki kelimenin tam anlamıyla sudan ucuz. Bir şişe bira 4 lei iken su 30 lei.

Tekstil ve gıda hatta kitaplar bile gereksiz pahalı, kaldı ki asgari ücrertleri de fazla değil 2.200 lei gibi bir miktar.

Orada bir kot pantolon senelerce yamalanıp giyiliyormuş. Türk lirası moldova leinin 3 katı olduğu hesabıyla kot pantolon 200 türk lirası, lei demiyorum bakın türk lirasına tekabül ediyor.

Biz türkiyede 30 liraya taş gibi kotlar alıyoruz. Bunları hesaba katıp düşündüğümüzde moldava bir avrupa ülkesi olarak içler acısı bir durumda.

Yine de kültür, kurallar ve yapısal oluşum avrupa ülkesinde olduğunuzu gösteriyor. Trafik kurallarına uyma, geniş kaldırımlar ve etliye sütlüye karışmayan soğuk mizaçlarıyla fazlasıyla avrupa.

Fakir bir ülke olmanın getirdiği belli olumsuz tutumlar gelişmiş. Tıpkı bizde olduğu gibi turisti yolabildiği kadar yolmaya çalışan taksi şoförleri ve satıcalar mevcut.
Her ne kadar üzücü olsa da seks turizmiyle meşhur olmasını da anlıyorum moldova'nın. Paralı turistler oranın kadınlarını cezbetmesi bir noktada normal. Bir de seks tabu olmadığından yalnış olan bir şey gibi gelmiyordur kimseye eminim. Ben hak verdim yani.

Moldova herkesin görmesi gereken ilk ülke değil evet ancak bir şarap gurusuysanız, fransa'dan önce moldovaya gitmelerini öneririm.

Otoritelerce de artık kabul görülen moldova şarabının fransız şarabını solladığı artık yaygın bir kanı.

Zaten dünyanın en büyük birince ve ikinci yeraltı şarap mahseni moldovada. 1.si guiness rekorlara girmekte olup mileşti micii adında 200 kmden oluşan dev bir mahzen. Ikici ise cricova ve o da 120 kmden oluşan efsane bir yeraltı şehri.

Ben herkesin ve genelde birçok uluslararası tanınmış kişilerin de tercih ettiği crivova şarap mahzenine gittim. Internetten kolay randevu sistemi ve ingilizce rehber bulundurma sebebiyle cricovaya kalbim daha çok ısındı. Zaten gezi sonrası taptatlı rehberimizin ilgisi ve çakır keyiflilikle muazzam bir deneyim yaşayıp sevinç patlamasıyla otelimize döndük.

Crivova şarap yapında resmen bebek büyütür gibi bir tutuma sahip.
Mileşti mici daha önce kurulmasına rağmen cricovanın daha önce çıkardığı şarap türleri var.

Oldukça edebi bir biçimde mahzeni ve şarap yapını anlatan rehberimiz en sonunda çeşitli atıştırmalıklarla ceşitli şaraplar tattırdı. Ben normalde de şarap sevmeme rağmen ben türkiyede hiç şarap içmemişim sanki.

Şarabı ben moldovada içtim ilk defa. ( o kadar bağımız olmasına rağmen bu duruma ülkem adına üzüldüm.)

Bu şarap mahzenleri savaş zamanı sovyet döneminde taş ocağı amaçlı yapılmış olup daha sonrasında sovyetler moldavayı dünyanın şarap membağı haline getirme amacı varmış.

Sovyetler olmasa da o amac yerini bulmuş ama daha çok reklama ihtiyacı var moldovanın.

Ancak moldovalıların neredeyse hiç ingilizce bilmemesi (gençler dahil) ve turistlerin buraya gelmeye çekinmesi oldukça normal.

Bir haftalık süre boyunca sadece 3 kişi ingilizce biliyordu ve sarılıp ağlamak istedik eşimle. Biri italyan hostel sahibi diğeri mahzen rehberimiz ve yolda traleybüs hattını bize anlatan yabancı bir öğrenci. Bilğiniz ingilizcenin moldovada hiçbir önemi yok ne yazık ki sadece pasaport kontrolünde işinize yarıyor o kadar.

Nerde ne yenir ve ne alınır kısmına gelirsek kişinev'de stefan çel mare durağının orada açık hediyelik eşya pazarı var. Çok çeşitli sovyet kalpaklatı ve eşyaları alabilir, el yapımı matruşkalar bulabilirsiniz.
Gagavuzya'nın başkenti olan komrat'tan da geleneksel kalın tüylü yelekler ve patikler alabilirsiniz.

Andys pizzada ekmek içi çorbaya doymak bilemedim. Hala özlüyorum o çorbayı. Zeama adlı çorbaları da muazzam. Soğuk bir ülke olduğu için çorba kültürü gelişmiş ve aşırı lezzetli.

Bira olarak yerel biraları chisinau birayı muhakkak deneyin. Mamaliga oranın yöresel yemeği ama pek bi olayı yok, bizim patates püremize benziyor ama şunu itiraf etmeliyim ki en iyi donatı ben moldovada yedim. Merkezdeki donuts&coffee'ye kesinlikle uğrayın.

Yorkpub ise içki içmek, bir şeyler atıştırmak ve ısınmak için ideal.

Vaktiniz kalırsa transdinyestere gidin, değişik bir toplum yapısı görmüş olursunuz ancak gitmeden önce gitme sebebinizi iyi belirleyin ki giriş kapısında zorluk yaşamayın. Gezi saatinizi belirleyin ve kesinlikle çıkışta o saate uyun ve size verilen giriş kağıdını kaybetmeyin. Çünkü o bölge dışarıdan gelen herkese aşırı şüpheyle yaklaşıyor. Kuzeyden bir şehri de gezeyim derseniz balti'ye gidin. Daha büyük bir şehir.

Bir de moldova ilkbaharda daha canlı olanibilir o yüzden bahar ya da yaz zamanı gitmeyi tercih edebilirsiniz. Çünkü cristmasttan sonra insanlar o dönemin yorgunluğunu atmak için ya gymlerde ya da evlerinde uyuyorlar.

Ben kış mevsimini çok sevdiğimden kışın moldovayı görmekten memnundum ancak bahar zamanını da merak ediyorum.

Kısaca bağlamak gerekirse kafası çok karışık minnak fakir bir ülke moldova. günün birinde muhakkak gidin ancak ilk sıralara koymanıza gerek yok.
Ancak benim için yine de moldova'nın hep özel bir anısı olacak çünkü eşimle ilk evlilik yıl dönümümüzü orada kutladık ve çok özeldi.

Not: gagavuzyadan bahsetmeyi unutmuşum. Kısaca anlatayım. Gagavuzyada rusça ve türkçe yaygın. Rusça bilmediğimizden direk türkçe konuştuk. Zaten türkçe konuştuğumuzu duyunca " sen türksün mü" diye hemen gülümsüyor. Bir de direk bira içiyor musun diye soruyorlar.
Ortodoks hıristiyanlarından olduklarından sanırım dinimizi anlamaya çalışıyorlar.

Anadili ingilizce olan gezginlerin dünya üzerindeki rahatlığını tattım burada. Başka bir ülkeye gidiyorsun ve senin dilini konuşuyorlar. Büyük lüks. Başkenti bile küçük bir köyü andıran gagavuzya'ya uğrayıp, mustafa kemal kütüphanesini görüp tatlı bir gururlanmayı yaşamak lazım bence moldovadayken.

Not 2: kişinev'e indiğinizde mutlaka oranın hattı olan internetli moldcellden alın ve havaalanın önünde traleybusu bekleyin 30 nolu olan. Stefen çel marede inip her yere navigasyonla ulaşabilirsiniz. 200 leiyi kaptırmayın taksicilere.zaten duraklar anons ediliyor. Latince kökenli olduğundan dili anlamakta zorluk çekmez durakları kaçırmazsınız.

Daha anlatmayı unuttuğum birçok şey vardır eminim. Ancak artık yeterli olduğunu düşünüyorum.

(bkz: moldova ya kimlikle gidilebilmesi)

dün yapılan parlamento seçimlerinde Hiçbir partinin parlamento çoğunluğunu elde edemediği ülke.
https://tr.sputniknews.co...er-cogunluk-elde-edemedi/

Cumhurbaşkanı igor dodonun görevinden azledildiği ülke.
https://www.sozcu.com.tr/...ni-azledildi-5078475/amp/

Teyzemin kayınvalidesine para karşılığı bakan kadın bu ülkeye mensup, 55 yaşlarında ve torunu da olan bir kadındı.
T: Adı şanı pek duyulmadık minicik bir ülke. Dile kolay gelmesi itibariyle moldovya olarak da telafuz edilir.

acılar ülkesi. sovyet deneyiminin derin acılar bıraktığı ülke. özellikle erken sovyet dönemde uygulanan ruslaştırma politikasıyla tarihsel dostu ve ortağı denilebilecek -dilleri dahi hemen hemen ortak- romanya'dan koparılmış bir tarihsel coğrafya. zaten besarabya denen romanya'daki moldovia (moldova değil!) ile bütünleşik bir yer.

sovyet zamanının dayatmalarıyla alfabesi zorla değiştirilmiş, entelijansıyası yok edilmiş. hala daha geçmişin bu acıları derinden gözlemlenebiliyor. devlet dairelerinin bazılarında hala sovyet orak çekiç arması bulunuyor. yöneticiler çoğu zaman bugün dahi rus destekli. ve ülke hala rusya gölgesinde. 2014 sonundaki seçimlerde olduğu gibi rusya sandıktan istemediği türde bir sonuç çıkacak gibi olursa duruma el koymaktan hiç çekinnmiyor.

çok fakir, doğal kaynak yönünden pek de zengin sayılmayan bir ülke. başkentinde tek bir caddesi -stefan çel mare- size ortalama bir avrupa ülkesi görüntüsü veriyor. bahsettiğim caddeden birkaç sokak içerilere sokulduğunuzdaher yer varoş, döküntü, harabe, kaset dolu.

romanya'nın tarihsel moldoviya bölgesi ile birleşme meselesi popülist rumen siyasetçilerinin ağzında sakız ise de milliyetçi ve muhafazakar halkının hayali. bugün romanya başkentinde duvarlara yazılan bu sloganların karşılığı kişinev'de de var. o açıdan bir ayna görüntüsü gibi. tarihsel olarak ve bugün de devam edegelen rumen-sovyet geriliminin patlayabileceği bir ülke şekline dönüşüyor moldova bu tabloda. zaten bundan birkaç sene önce rus bir arkadaşımla konuşurken sormuştum, o zamanlar putin ukrayna'ya müdahale ediyordu. daha doğrusu yanlıları aracılığıyla doğu bölgesinde terör estiriyordu. demiştim ki, "osetya, kırım, donetsk... sırada neresi var sence?" arkadaşım, "moldova bir sonraki hareket olabilir" demişti.

avrupa'da en ucuz sigaranın bulunduğu ülke ayrıca. dilencisi var biraz. tinercisi -en azından bana musallat olan- fazla tehlikeli değil.

insan şu stadı biraz yüksek yapar.

ne oldu bu ülkeye buraya çalışmaya gelenler varmı artık bilmem ülkemize bu ülkeden.

bugün yapılan başkanlık seçiminde ab yanlısı maia sandu'nun, rus yanlısı şimdiki başkan igor dodon'a karşı kazandığı * ülkedir.

ortalama internet hızının 27.48 mbps olduğu ülke.

Doğusundaki transdinyester bölgesinde yaklaşık 30 yıldır kontrolü bulunmamaktadır.

savunma bakanının çatışmaların sınırlarına yönelmesi durumunda seferberlik ilan edilebileceğini açıkladığı ülke.
(bkz: rusya ukrayna savaşı)

görsel

Seks ile kapılan cinsel hastalıklar çok yaygındır. Hiv vs. Tiraspol şehri fiilen bu ülkede olsa da Rusya'nın bir şehri gibidir.

Boğdan'ın günümüzdeki karşılığı.

ismi havalı gibi geliyor ama fakir bir ülkedir.

teyzemin kızının yaşadığı ülkeymiş. ben maslak'ta yaşıyorlar zannediyordum.

batısında romanya doğusunda ukrayna olan, ikisinin arasında bulunan ülke.

yıllık üretimine göre 3333 yıllık doğalgazı olan ülke.