bugün
- ilk yoğurt nasıl yapıldı13
- gençlerin evlenmek istememesi13
- şampiyon galatasaray25
- 19 mayıs 2025 büyük izmir mitingi38
- 18 mayıs 2025 galatasaray kayserispor maçı11
- v a m p i r o v12
- akraba evliliği tehlikeli midir15
- 19 mayıs atatürk ü anma gençlik ve spor bayramı15
- erdoğan'a belediyeden 466 bin liralık pastırma8
- anın görüntüsü16
- kayseri'de öz kızına tecavüz eden baba12
- hindistanda türk malı boykotu11
- akp atatürk ten neden korkuyor11
- kedi besleyen insan evi17
- linet19
- en son ne yediniz14
- galatasaray10
- sarhoş olmak8
- insan olmaya ceyrek kala10
- sari renkli seker12
- galatasaray taraftarı15
- ali koç tutuklansın13
- plajda bira içmek8
- 21-22 mayıs 2025 aykolik masklavi istanbul zirvesi10
- cin10
- tütsülenmiş yiyecekler9
- zıpla zıpla zıplamayan tayyip12
- afganistan10
- erkek erkeğe aşk9
- beyaz eşya dükkanında çalışan kız14
- chp'lilerin gavs'dan tövbe alması10
- gavs'ın faziletleri19
- atatürk'ün papanın iznik ziyaretine izin vermemesi21
- diyanet'in kuran kursunda 17 çocuğa tecavüz19
- 1.50 boyundaki kızın 1.90 erkek istemesi24
- erkeklerin evlenmek istememe nedenleri14
- ulunun en tatlı 5 kızı15
- ak parti anketlerde önde14
belirlenimcilik olarak da bilinir. her hareket geçmiş olaylar tarafından belirlenir düşüncesini kapsar. bu bakımdan "saat"e benzetilir ve tarihte nadiren bir makine doğrudan doğruya anlatılmıştır ve bulunduğu çağın temel zihinsel özelliklerini etkilemiştir.
"Her olay bir öncekinin sonucudur ve bi sonrakinin sebebidir" sözüyle özetlenebileceğini düşündüğüm düşünce. Mutlak doğruluk.
deterministler her şeyin bir nedeni olduğuna inanırlar, insanlar eğer gerçek kuralları anlayabilseler ve evrenin şimdiki durumunu kavrayabilseler, bunların tahmin edilebileceğini savunurlar. evren değişmez kurallara göre yönetilmektedir, hiçbir şey belirsiz değildir.
yamulmuyorsam ilk adimlari rene descartes ile atilmistir. karsitlari, quantum fizigini ortaya atar, determinizm'i çürütmek için.
sebeb-sonuç ilişkisi
mfö'nün bir parçasında "sebepsiz sonuç olur mu" diyerek değindiği durumdur. gel gör ki bazen sunuçlar sebeplerden bağımsız olarak gelişir. eğer determinist bir yaklaşımla yine de neden diye soracak olursanız, "eşşeğin zkinden dolayı" dememek için kendimi zor tutarım.
(bkz: indeterminizm)
(bkz: indeterminizm)
(bkz: insallahcılık)
Ahlaki seçimler dahil bütün olayları, özgür iradeyi ve insanın başka türlü davranabilmesi olanağını dışlayan, önceden varolan nedenlerce belirlendiğini savunan kuram. Bu kurama göre evrenin tümüyle ussal bir yapısı vardır; belirli bir durumun eksiksiz bilgisine sahip olmak, o durumun, geleceğine ilişkin yanılmaz bilgiyi de olanaklı kılar.
isaac newton' un hareket kuramıyla birlikte temeli atılmaya başlanmış felsefi akım.
(bkz: gerekircilik)
Varlık ve olayların önceden belirlendiği ya da saptandığı ve bu yüzden önceden saptanan şekil dışında değişmelerin olmayacağı görüşüdür.
tahmin edilebilir, kestirilebilir sonuç. imanlılarda bulunan kabul. indeterministler imansızlardır. einstein deterministtir, var olanın, yaratılmışın keşif kolu olduğunu söyler. bir de dine sirayet etmiş israilliyat benzeri oyun türünde mefhumların benzerlerinin cirit attığı bilimsel alanda kullanılan fenomenlerle ortaya çıkan çabalar, çakma kaynaklarla kişi karalamalar, kimlik sunmalar vardır ama, çocuklar bilmez.
kısaca hiç birşeyin şans veya rastlantılar ile olmadığına inananların yaptığı akımdır deriz lastik gibi bir cümle olur o yüzden açalım:
deterministler hiçbir şeyin belirsiz olmadığına inanır; herşey kendinden önceki bir sebebin sonucu olarak ortaya çıkar, ama biz bu sebebin ne olduğunu bilemeyiz. ancak biz sırf bu sebebi bilemiyor, bulamıyor veya hesaplayamıyoruz diye, sonuca şans eseri oluşmuştur diyemeyiz. belki olan olaya etki eden bir çok sebep vardır, aklımızın alamayacağı kadar fazladır belki, bunları hesaplamamız elbet bir insan için olanaksızdır. ancak bunu bulabilmek, kesin sonuca ulaşmak imkansız değildir.
misal, bir hedef ve bir tüfeğimiz var, ikiside aynı yükseklikte ancak silah hedef ile çok alakasız bir yere bakıyordur. silahı ateşlediğinde hedefi vurma olasılığı vardır. eğer vurursa bunun şans ile alakalı birşey olmadığını anlamak için ermeye gerek yok. rüzgar, mermi ağırlığı, mermi hızı, hedef uzaklığı gibi bir çok sebebin bir araya gelmesiyle sonuçta vurulması imkansız gibi görünen bir hedef vurulmuştur.
mesela bir bozuk parayı attığımızda yazı yada tura geleceğinin şansa bağlı olduğunu söyleriz. çünkü ne geleceğini bilemeyiz bunun sadece olasılığını hesaplayabiliriz deriz. ya yazı gelir ya da tura. olasılığı 1/2 dir deriz. ancak bu paranın elimizden çıkış hızını, atılış açısını, elimizin yerden yüksekliği, rüzgar veya hava akımı, paranın ağırlığı gibi nitelikleri hesaplarsak paranın yazı mı tura mı geleceğini kesin olarak bilebiliriz.
karşıt görüş için;
(bkz: kuantum fiziği)
deterministler hiçbir şeyin belirsiz olmadığına inanır; herşey kendinden önceki bir sebebin sonucu olarak ortaya çıkar, ama biz bu sebebin ne olduğunu bilemeyiz. ancak biz sırf bu sebebi bilemiyor, bulamıyor veya hesaplayamıyoruz diye, sonuca şans eseri oluşmuştur diyemeyiz. belki olan olaya etki eden bir çok sebep vardır, aklımızın alamayacağı kadar fazladır belki, bunları hesaplamamız elbet bir insan için olanaksızdır. ancak bunu bulabilmek, kesin sonuca ulaşmak imkansız değildir.
misal, bir hedef ve bir tüfeğimiz var, ikiside aynı yükseklikte ancak silah hedef ile çok alakasız bir yere bakıyordur. silahı ateşlediğinde hedefi vurma olasılığı vardır. eğer vurursa bunun şans ile alakalı birşey olmadığını anlamak için ermeye gerek yok. rüzgar, mermi ağırlığı, mermi hızı, hedef uzaklığı gibi bir çok sebebin bir araya gelmesiyle sonuçta vurulması imkansız gibi görünen bir hedef vurulmuştur.
mesela bir bozuk parayı attığımızda yazı yada tura geleceğinin şansa bağlı olduğunu söyleriz. çünkü ne geleceğini bilemeyiz bunun sadece olasılığını hesaplayabiliriz deriz. ya yazı gelir ya da tura. olasılığı 1/2 dir deriz. ancak bu paranın elimizden çıkış hızını, atılış açısını, elimizin yerden yüksekliği, rüzgar veya hava akımı, paranın ağırlığı gibi nitelikleri hesaplarsak paranın yazı mı tura mı geleceğini kesin olarak bilebiliriz.
karşıt görüş için;
(bkz: kuantum fiziği)
newton dayımızın kafayı en çok taktığı ve gene taktığı görüştür. (bkz: hiçbir şey tesadüf değildir)
adam fawer ın olasılıksız adlı romanının ana gidişatı demeterminizm den temel alır. okunulası bir kitaptır.
determinizm her yerde vardır. lakin bunu gerçekleştirmek için insan faktörünü devreden çıkarmak gerekir. bir şeye %50, %60 diye ihtimal verebiliriz. bu da belirsiz olur. geleceği ön görebilmek için, veya olacak her şeye bir anlam yükleyebilmek için o anda her şeyi bilmek gerekiyor. bunun için de insan faktörünü devreden çıkarmak şart.
belirsizlik ilkesiyle karşı çıkılan felsefedir aynı zamanda. kuantum fiziğinde heisenberg'in Belirsizlik ilkesine göre, bir parçacığın etmeni ve konumu aynı anda tam doğrulukla ölçülemez. bu nedenle de bir nevi determinizm çürütülür.
belirsizlik ilkesiyle karşı çıkılan felsefedir aynı zamanda. kuantum fiziğinde heisenberg'in Belirsizlik ilkesine göre, bir parçacığın etmeni ve konumu aynı anda tam doğrulukla ölçülemez. bu nedenle de bir nevi determinizm çürütülür.
deneycilik yani.
herşey kendinden oncekinin sonucu kendinden sonrakinin sebebidir.
nedensellik. sebep sonuç ilişkisi. askıda kalmış tüm konuların içeriği. evrim teorisi, kuantum mekanigi gibi teori ile kanun arasında sıkışmış durumların ironisi.
ilköğretim ve üniversite de görülen tüm derslerde işlenen konuların bileşkesi, hayata dair yaşanan ve yaşanacakların izdüşümüdür.
ilköğretim ve üniversite de görülen tüm derslerde işlenen konuların bileşkesi, hayata dair yaşanan ve yaşanacakların izdüşümüdür.
(yazgıcılık-kadercilik.) insan özgür değildir, çünkü hiç bir şekilde değiştiremeyeceği doğal ve tanrısal zorunluluklara bağlıdır.
yaşamın bir parçası.nedensellik.
Her olayın başka olayların gerekli ve kaçınılmaz bir sonucu olduğunu ileri süren öğreti, gerekircilik, belirlenimcilik.
nedensellik ilkesidir.herşeyin bir nedeni var hiçbirşey tesdüf değildir.
aynı koşullar altında aynı sebeplerin aynı sonuçlar vereceğini belirleyen ilke.
güncel Önemli Başlıklar