keloğlan

Birçok masalın birinci kahramanı olan “Keloğlan”, başında saçı olmadığından dolayı bu adı almıştır. Genellikle hayatta yaşlı ve dul anasından başka kimsesi olmayan, doğuştan kel, fakir bir delikanlı olarak anlatılır fakat bazı masallara kardeşleri vardır. Eğer masalda Keloğlan’ın kardeşleri varsa Keloğlan en küçükleridir ve kendisinden “deli oğlan” olarak bahsedilir.[4] Birkaç masalda Keloğlan’ın babasından da bahsedilmiştir.

Keloğlan çoğu masalın sonunda padişahın kızıyla evlenir. Keloğlanın evli biri olarak anlatıldığı masallar da vardır. Hatta kimi masallarda üç hanımla evlidir; kimisinde ise ilk eşi öldükten sonra ikincisi ile evlenir.[4]

Keloğlan masallarda baş düşmanı olan Köse ile veya dev, peri, padişah, vezir, kadı, Yahudi, cimri gibi düşmanlarla mücadelelere girişir; aklını kullanarak, bazen de hileye başvurarak zafere ulaşır. Kimi masallarda şansının yaver gitmesiyle, kimi masallarda da olağanüstü yardımcılar veya tesadüflerle aynı sonuca ulaşır.[4] Kendisine kötülük yapanları mutlaka cezalandırır. Aslan, balık, kuş, özellikle de Zümrüdü anka kuşu gibi hayvanlarla cinler, periler ve bunların hediye ettiği sihirli objeler bazı maceralarında Keloğlan’a yardımcı olur.

Keloğlan, masallarda yerine göre hem olumlu hem de olumsuz yanları ile yer alır. Keloğlanın olumlu özellikleri; akıllı, cesur, gözü pek, kendine güvenen, korku bilmez, mücadeleci, muktedir, saf, temiz, başarılı, iyiliksever, güler yüzlü olmasıdır. Otoritenin karşısında halkı temsil eder. Haksızlığa, adaletsizliğe, zorbaya, kötülüğe karşı mücadele eder.

Bazı masallarda Keloğlan, başta kurnazlık, düzenbazlık ve hilebazlık olmak üzere, kötü kalplilik, kabalık, acımasızlık, insanlara acı çektirmekten zevk alma, uykuculuk, tembellik gibi olumsuz özellikleri ile ön plana çıkarılır.[4] Toplumdaki yanlışları, tuhaf ve eğlendirici şeyleri görebilme ve gösterebilme yeteneği onun önemli bir özelliğidir.

vikipedi-alıntı