uludağ sözlük bütünüyle yenilensin kampanyası

ilerisi için faideli olabilecek, katılımın da artmasıyla olumlu sonuçlar alınabilecek kampanya. öncelikli olarak, bu fikri ortaya atan arkadaşı tebrik etmek isterim.

benim karınca kararınca fikirlerim şöyle olmakta;

* yazarların başlık düzeltebilmesi
"askerlikten onceki son gece" başlığını ele alalım. bu başlığı illa moderasyon/yetkili kişisi düzenlemek zorunda değil. yazarlar bu işlemi yapabilir, taşıma tarihçesi bölümü eklenir sağ tarafa. sözlüğün selameti açısından bu fonksiyonu kötüye kullanan (hatalı başlık taşıma demiyorum) gerçekleştiren kişi ceza yaptırımına maruz bırakılabilir. şayet temiz bir sözlükten bahsediyorsak.

can egrisi > çan eğrisi [o > ö, u > ü, i > ı, g > ğ, c > ç]
umit karan > ümit karan
lost > löst değil mesela.

*film, kitap isimleri ve entry, başlık taşıma
karşılaşılan başka bir olay. yabancı kaynaklı kitapların, filmlerin isimleri kendi dillerindeki özgün isimleri olmalıdır.

temiz bir başlık yönlendirme :

sarhoş atlar zamanı > zamanı baraye masti asbha
ölü ruhlar ormanı > la foret des manes

örneğin, sarhoş atlar zamanı ile ilgili türkçe bir kitap çıkarsa, bu konuyla ilgili entryler zamanı baraye masti asbha başlığına değil, sarhoş atlar zamanı başlığına girilmelidir. aksi bi durum söz konusu olduğundaysa, entry taşıma gerçekleşir.

yanlış :

suç ve ceza - prestupleniye i nakazaniye
babalar ve oğullar - ottsy i deti

kötülük çiçekleri diyelim. bu adla "les fleurs du mal" ilgili olan (esere ait) entryler bu les fleurs du mal başlığına taşınmalıdır. ama diyelim ki bu adla türkçe bir kitap daha var ya da türkçe bir film. bu entryler elem çiçekleri başlığında olmalıdır. entry taşıma işlemi böylelikle gerçekleşebilir.

*entry/başlık taşıtma - düzeltme işlemleri (radikal)
radikal başlık taşı(t)ma işlemleri; sadece türkçe harf düzenlemesi dışındaki başlıklar içindir. bunun için 10 ya da artık sayısı neyse bir moderasyon grubu oluşturulur. bu arkadaşlar da sadece yapılan entry/başlık taşıma ispiyonlarına bakar. şayet ispiyonu yapacak kişi bir kanıt sunamazsa bu ispiyonu geri çevrilir. şöyle, yazar ilgili türkçe bir başlığın ilgili bir fransızca başlığa taşınmasını istiyor. bunun için imdb, afiş, tabela, pano url'leri ve görselleri epey işe yarayacağından, ispiyona bakacak arkadaş da bu veriler ışığında taşıma işlemini gerçekleştirebilir.

*transkripsiyon - transliterasyon - romanizasyon
majid majidi > mecid mecidi
ferid fercad > farid farjad

mohammad, ahmed, moustapha, reza, jamal, vladimir, andrei, mao zedong, aicha, yacine, khalil vb gibi latin romanizasyonlu isimler göreceksiniz. bunlar, arapça/farsça/yunanca/çinçe/japonca/korece/hintçe/slav dilleri (rusça, makedonca, bulgarca, ukraynaca, belarusça vb) gibi latin alfabesi kullanmayan ülkelerdeki ünlü isimler, yazarlar, kitaplar, filmler, müzikler vb.'nin (daha çok) ingilizce (yoksa; fransızca, ispanyolca, italyanca, portekizce, almanca da olabilir) transkripsiyonlarıdır.

bu taşıma işlemleri önemli. şöyle, asghar farhadi'yi diyelim asker ferhadi başlığına taşınma isteği var. (asker ismini azeriler kullanır ve bildiğiniz üzere iran'da azeri nüfusu vardır) ispiyonu yapacak kişi yukarıda bahsettiğim bir link sunamazsa (sunmasını geçtim artık) bu işlem askıya alınır. ispiyona bakacak arkadaş, bu konuda donanımlı olmalı, kafasına göre her işlemi onaylamamalıdır. hatalıysa geri çevirmelidir. tutup da ousmane sembene başlığını osman sembene başlığına taşımamalıdır. ousmane, afrika'da latin alfabesi kullanılan müslüman ülkelerinde kullanılan bir isimdir ve orijinali budur. değişmez.

amin maalouf > emin maluf (yanlış) amin, bir arapça isimdir. emin. ama olsun, sonuçta bu adam franko-lübnan olup uluslararası platformada amin maalouf olarak bilinmektedir, türkiye de dahil.

salman rushdie > selman rüşdi (yanlış) hint asıllı bir ingiliz. yani bu şahıs latin alfabesi kullanılan bir coğrafyada yaşıyor. dediğim gibi burada, başlık taşımada, sürrealizm'e hiç gerek yok. ismi türkçe, arapça, farsça olabilir. ama avrupa, amerika, avustralya, grönland'da da yaşıyor olsa siz gidip de houssein reza jamal'i hüseyin rıza cemal şeklinde yapamazsınız. yapacaksınız da dediğim gibi verileriniz olması şart.

______________

uzattım, farkındayım. aklıma gelenler şimdilik bunlar. meramımı ilgili arkadaşlar inşallah anlamışlardır. eğrilik, doğruluk olabilir, kendileri ölçüp biçerler. 3 gün sonra kısmetse askere gideceğim. yoksa burada kalıp sizlere yardımcı olmak isterdim. *

teşekkürler, rast gele.