süveyş kanalı

görsel

--spoiler--
Süveyş Kanalı'nı tıkayan 400 metre uzunluğundaki konteyner gemisinin sahibi olan Japon şirketi, geminin Japonya saati ile Cumartesi gecesi çekilmesinin beklendiğini bildirdi.
--spoiler--

https://haberglobal.com.t...sirketten-aciklama-100802

dünya deniz ticaretini yüzde 20'sinin döndüğü su yolu...

kanal 19. yüzyılda inşa edilmiştir. pek çok kişi kanalı ingilizlerin yaptığını söyler, lakin kanalı yapanlar fransızlardır. ingilizler 1882'de kanalı işgal ederek hazıra konmuşlardır.

esasen günümüzdeki süveyş kanalı, 2. süveyş kanalıdır.

zira süveyş kanalı'nın inşası milattan önceki çağlarda, ta firavunlar döneminde yapılmış ve kanal kullanılmaya başlamıştır.

birkaç defa kanal dolmuşsa da, sonraki dönemlerde önce romalılar, ardından da hz ömer dönemi mısır valisi amr ibnül as tarafından dolan bölümleri yeniden kazdırılarak kullanılmıştır.

lakin kanal 8. yy sonlarında yeniden dolmuş ve uzun yıllar bir daha kullanılmamıştır.

ta ki sokollu mehmet paşa dönemine kadar.

avrupalıların ümit burnunu dolaşıp hint okyanusu ticaret yollarına hakim olması ile birlikte osmanlı'nın gerilemeye başlayacağını fark eden sokollu mehmet paşa, eski çağlardan beri kullanılan süveyş kanalını yeniden devreye almak istemiş ve bu konuda projeler geliştirmiştir.

sokollu mehmet paşa'nın süveyş ile eş zamanlı bir başka kanal projesi de kuzeyde idi. don volga kanal projesi;
(bkz: don volga kanal projesi/#42696905)

bugün süveyş kanalı şöyledir;
görsel

süveyş'ten başlar, kuzeyde port said'de son bulur.

bugün kullanılan süveyş kanalı'nın yüzde 75'i tek yönlü iken, yüzde 25'i çift yönlüdür.

işte bu süveyş kanalı'nın çift yönlü olması, yani birbirine paralel iki kanal açma fikri sokollu mehmet paşa'ya aittir.
görsel

ne var ki çift yönlü kanal inşa etmek, düşünülenden çok daha maliyetli olduğu için vazgeçilmiş, bu yüzden süveyş kanalı'nın 3'te 2'lik bölümü tek yönlü olarak inşa edilmiştir.

her neyse...
3'te 2'si tek yönlü de olsa süveyş kanalı 1882'ye kadar osmanlı için adeta altın yumurtlayan tavuktu.
kanalı işleten fransızlardı, kanaldan osmanlı'nın elde ettiği gelirin çoğu mısır hidivliğine gidiyordu, ama osmanlı'ya yine de akmasa da damlıyordu.

1882'de ingilizler kanalı işgal edince, osmanlı çok önemli bir kayba uğradı. hele hele 1. dünya savaşı yıllarında kanalın ne kadar önemli olduğu bir kez daha ortaya çıkmıştı.

ingilizler süveyş kanalını kullanarak muazzam bir lojistik sistemi kurmuştu.

osmanlı, süveyş kanalı'nı ele geçirmeyi hedefe koymuştu, bunun için kanal seferi adı verilen seferler düzenlendi, ama başarısız olundu.

teşkilatı mahsusa devreye girdi ve gayrinizami harp teknikleri ile kanalı tıkama fikri gündeme geldi.
plana göre bir italyan gemisi kiralanacak ve kanalın güney yakasında gemi batırılacak ve kanal deniz trafiğine kapatılacaktı.

teşkilatı mahsusa'nın planı, aynı bugün ever given'in pozisyonu gibi bir pozisyonda gemiyi kanalda batırmaktı.
görsel

ne var ki bu proje de hayata geçirilemedi. zaten tam da o sıralarda almanya teslim olmuştu ve bildiğiniz üzre almanya yenilince biz de yenilmiş sayıldık...

#tarih