aram hacaturyan

sostakovich(eyes wide shut'un müziklerinden tanıdığımız-hatta son zamanlarda dandik bir yerli dizide de geçmekte) ile birlikte en sevdiğim sovyet bestecisidir. zaten sostakovich, prokoviev ve hocataryan bu alanda bu ülkenin zirveleridir. aslına bakılısa eserlerinde komünizm dikkate değer bir yer tutar, hatta bazı eserleri kolhozlarda geçer. ama müziği ciddi anlamda etkileyicidir; tarkovski'nin Katok i Skripkası hocotaryan'ı tanımak için birebir!

sosyalist bir ülkenin kurulmasına sanatı ile çabalayan bir ermenidir. Ülkemizdeki baskın anlayışa göre basitçe ermeni değildir kısacası.

linki verilen wikipedia.org'daki bilgiler içinde şu cümle, kendisinin kim olduğunu anlamak için ve hemen çizmemek için önemlidir.

"In 1920, when Armenia was declared a Soviet republic, Khachaturian joined a propaganda train touring Armenia, populated by Georgian-Armenian artists."

Meali aşağı yukarı şöyledir: "Ermenistan'ın bir sovyet cumhuriyeti ilan edildiği 1920'de, Khachaturian, Gürcü ve Ermeni sanatçılardan oluşan, Ermenistan turundaki bir propaganda trenine katıldı."

kendisinin the sabre dance isimli eserini dinlerken, aklıma geceleyin ateşin başında ellerinde hançerlerle dans eden iki çingene yahut iki korsan geliyor. piyanosuyla o ruhu o kadar güzel aktarıyor, hayal etmeyi o kadar kolaylaştırıyor ki.. sanat denilen olayda bu olsa gerek.

ermeni asıllı rus besteci ve orkestra şefi. aram haçaturyan tiflis'te 6 haziran 1903 günü doğdu. babasını ciltçilik yaptığı kentte iç savaşın sonuna dek (1920) kaldıktan sonra, moskova'ya giderek önce gnyesin okulu'na girip viyolonsel öğrendi, sonra gnyesin'in kendisinden bestecilik dersleri aldı. 26 yaşındayken, 1929'da moskova konservatuvarı'na girerek myaskovski'nin öğrencisi oldu, okulu 1934'te 30 yaşındayken bitirdi. bestelemeye çok geç başladığı, ilk senfonisini ancak 1932'de bitirdiği halde hızla gelişti ve çok geçmeden eski sovyetler birliği'nin (rusya) başta gelen bestecilerinden biri sayıldı. rusların doğuculuk geleneğini sürdüren, kafkas uluslarının ezgilerinden, müziksel kuruluşundan esinlenen besteleri çarçabuk bütün dünyada gözde eserler arsına girdi. 1948'de komünist partisi merkez komitesi, prokofyef, şostakoviç daha başkalarıyla birlikte haçaturyan'ı da ilerici eğilimlerinden dolayı kınadı. haçaturyan suçunu kabul etmiş görünüp, özür dilemekle birlikte yazısını pek değiştirmedi. izlenimci olanakları, ilerici uyum birleşimlerini kullanmaktan vazgeçmedi.

baleleri:

gayane (ilk oynanışı molotof'ta 9 aralık 1942; kd. n. anisimova; stalin ödülü kazandı. kılıç dansı çok ünlüdür.)

spartaküs (4 perdelik bale, ilk oynanışı leningrad'da, kirov tiyatrosu'nda 27 aralık 1956, kd. yakobson.)

konçetoları:

piyano konçertosu, re bemol majör (1936)
keman konçertosu (1940, ilk seslendirilişi moskova'da 16 kasım 1940)
viyolonsel konçertosu (ilk seslendirilişi moskova'da 30 ekim 1946)
dinleti rapsodisi (keman ile orkestra için, ilk seslendirilişi moskova'da 3 kasım 1962)

senfonileri:

1.senfoni (1932; sovyet ermenistan'ının 15. yıldönümü için.)
2.senfoni (1942, ilk seslendirilişi moskova'da 30 aralık 1943)
3.senfoni (1947, senfonik şiir)

sahne müzikleri:

masquerade (1944; lermontov'un oyunu için. süiti sık sık seslendirilir.)

oda müzikleri:

yaylı dördül (1932)
klarinetli üçlü (1932; klarinet, keman ve piyano için.)
keman sonatı (1932)

sas aşıklarıyla / aux bardes achougs (kemen ve piyano için)
poem, tocatta, scherzo, dans (piyano parçaları)
stalin üzerine şiir (orkestra için, 1938)

(bkz: gayeneh bale süitleri)

Modern dönem klasik müzik bestecisi. Kominizme övgü olarak sunduğu 2. senfonisi nedeni ile parti tarafından halk karşıtı olmakla suçlanması, Sovyet Sosyalizminin sanata karşı ne kadar açık fikirli olduğunu bizlere beyan eder.

görsel

Tiflis'te doğup, Moskova'da hayata gözlerini kapayan,soyadından da kolayca anlaşılacağı üzere, Ermeni besteci.Duyduğum anda beni çok uzaklara alıp götüren, hani derler ya, insanın tam da gönül telini titreten benzersiz bestelerin sahibi.Hacaturyan'ın eserleri o denli dokunaklıdır ki, sinemanın gelmiş geçmiş en büyük ustaları bile ona kayıtsız kalamaz.Stanley Kubrick'in 2001 Space Odyssey'inde Gayane Ballet Suite'inin bölümleri çıkar mesela karşınıza.Sabre Dance'ı duyup da etkilenmeyen var mıdır mesela ya da Gayaneh Balesinden Lullaby bölümünü dinleyip de gözleri dolmayan.Haa odundan hallice bir duyarlılığa sahip bir bünyeden bahsediyorsak, bilemem tabii.
Besteleri, her fırsatta Ermeniler'e atıp tutanlara da en okkalı cevaptır zannımca...

http://www.youtube.com/watch?v=2_hUBufUp2w

rus besteci. çok seviyorum. tüm eserlerini tavsiye ederim. beni alır uzaklara götürür.

gayane adlı bale eserindeki kılıç dansı bölümü, hızlı ritminden dolayı, sevişmelerde temponuzu epey arttıracak bir müziktir, sanki gidiş-geliş için yazılmış gibidir.