alevi

alevi kelimesi ali'ye uyan anlamına gelir. türkiye'de alevi olduğunu kabul eden insanlar içinde birden fazla yorum vardır. ancak alevi denildiğinde çoğu insanın zihninde ,gözünde tuncelili alevi dedesi veya gür bıyıklı solcu insan tipleri belirir. neredeyse alevi olmak tunceli , sivas vb. memleketlerdeki alevilerin anlayış ve yorumları ile bir tutulur.

ancak şöyle yorumlara , değişik alevi anlayışlarına rastlamak mümkün. örneğin bektaşi diye bilinen insanlar alevi olmayı ayrı bir din yada mezhep olarak görmez, tarikat sayar benzetme de hata olmasın , mezhepte hanif gibi davranırken tarikat olarak alevidirler. hacı bektaş veli'nin sünni mi yoksa alevi mi tartışması burdan çıkar. bence hacı bektaş fıkıh mezhebi olarak hanifi , tarikatta ise alevidir. bektaşiler dışında kadiri ve melamiler 'de buna benzer.

ülkemizde varlık gösteren tarikatların çoğu kök olarak kendini hz.ali ,hasan,hüseyin ve hz.fatma üzerinden ehlibeyte dayandırır. böyle düşünüldüğünde türk tarikatların çoğunun mezhep olarak hanefi tarikatta alevi olduğunu söylemek yanlış olmaz.bu iş batıda böyle.

doğuya baktığımızda ise farklı bir alevi yorumu karşımıza çıkıyor. bektaşi veya diğer ekollerden farklı ataları erdebil tekkesine bağlı bir topluluk ile karşılaşıyoruz. günümüz de kürt aleviler ermeni yada haçlı kalıntısı gibi kanıtsız iddiaları bir kenara bırakırsak kürt alevisi dediğimiz topluluk aslında 500 yıl önce şafii mezhebini terketmiş , şeriata isyan edip tarikata ( safevi) yönelmiş insanlardır.günümüz de bu topluluğun ne kadar tarikat olduğu ise tartışmalıdır.(kast sistemi)

500 yıl önce iran'da iş başına gelmiş şah ismail'in halkının çoğunluğu şafii olan iranı , şia'nın yardımıyla baskı altına aldığı bilinir.(bu şekilde mezhep değiştirme islam tarihinde mısırda da rastlanır ,eyyubiler tarafından şii (fatımi ) mısır , sünniliğe çevrilir)

şah ismailin iranda başarılı olan politikası anadolunun doğusunda hissedilmeye başlanmış ve kürtlerin az bir kısmı iran tarafını ,halen şafii inancını korumak isteyen çoğunluğu ise osmanlıyı tercih etmiştir.

sonuç malum (çaldıran savaşı)

günümüzde doğuda etnik kökeni tartışılan alevi kürt denilen grup 500 yıl önce mezhebine asi olmuş safevi tarikatına bağlanmış insanların torunlarıdır.