dinlere inanmama nedenleri

sebeplerden biri cehalettir.

bazı insanlar "dindar" olduklarını ifade eden insanların yaptıklarını dinle ilişkilendiriyorlar. osmanlı örneğini vermek isterim. osmanlı teokratik bir yapıya sahipti. padişahlar görece halifeydi. bir kısım insan osmanlının uygulamalarını referans alarak din budur diyor ama bunun islam terminolojisinde yerini ve dayanağını araştırmamışlar veya bunu araştırmaya uzaklar.

bu yöntemsel bir sorun. dindar olup olmadığımızla ilgili değil. din adına inandığımız ya da uyguladığımız algıların ne derece dinde ilahi doğruluk anlamında yer aldığı ile ilgili. ayrıca dinlerin ahlaki yönlerini onlardan ayırıp düşünmek hatalı. bütün dinler bazı ortak ahlak kurallarını vaaz ederken bunları top yekün yok saymak hatalı olan. nerede yazdığı veya hangi peygamberin dediği olarak değil makul mü değil mi bunu da anlamak önemli.

öldürmeyeceksin kadar açık bir hükmü ortalama bir insan din ile ilgili düşünmeden de anlayabilir ama her toplumda ortalamanın altında ve üstünde insanlar var.