mustafa kemal le inönü arasındaki farklar

mustafa kemal devrimin lideridir, inönü ikinci adam.
mustafa kemal daha ılımlı lanse edilir, inönü sert.

birisi tek adamdır, diğeri ikinci adam.
(bkz: Şevket Süreyya Aydemir)

biri beyindir, diğeri kalp.

atatürk gerçek bir liderdi, fikir sahibi idi, halkın düşüncesinin kendisine ait olmasını isterdi. inönü ise yöneticilik vasfından tamamen uzaktı, halkın kendi düşüncesinin olmasını değil, kemalizm denen inönü ve arkadaşları tarafından çarpıtılmış atatürk fikriyatından uzak akıma körcesine araştırmadan soruşturmadan inanmasını isterdi.

atatürk hem askeri, hem siyasi dehaya sahipken, inönü sadece iyi ve cesur bir komutan olarak özetlenebilir.
atatürkün alternatifsizliği karşısında, inönünün, kendisi gibi hatta kendisinden çok daha ileri derecede askeri dehaya ve siyasi yeteneğe sahip, rakipleri vardı.aralarından sıyrılıp, ikinci adam olabilmesinin tek nedeni rakiplerinin kendisi kadar statükocu olmaması ve inançlarına olan bağlılıklarıdır. örnek, fevzi çakmak paşa, kazım karabekir paşa