bugün

ayın dünya etrafında 12 kez dönmesini (12x29,5) esas alarak oluşturulmuş takvim. hicri takvim ay yılını esas alır. insanların üreme döngüsü de ayın hareketleriyle ilişkili olduğu için dişil takvim olarak da bilinir. kadınların regl dönüşümlerinin başlangıcına aybaşı demeleri de bundan kaynaklanır.
(bkz: ay takvimi kullanmak)
bütün takvim yıllarının en yalını ve en eskisi. her ayın bir dolunayda başladığı ay takviminde, önemli olaylar ayın hareket ve evrelerine bağlanır. değişmez bir ay takvimi bir ayı 29 gün bir ayı 30 gün olacak biçimde birbirini izleyen on iki aydan oluşur ve 354 gün sürer.
başta bu takvimi bulan hangi kavimse çok kızardım "lan takvim dediğin sabit olur her sene 10 gün geriye mi gelir" diye. ama sonradan düşündüm ki, ben bu olayı bariz bir şekilde kendime göre yorumlamışım. nasıl olmuş hemen anlatayım.

bilinen en eski takvimlerden biri antik mısır takvimi olmakla beraber, günümüzde kullanılan 365 gün 6 saatlik takvime çok yakın bir zaman dilimine sahiptir. rumi takvim gibi sene devrinde gün şaşması 1-2 günü geçmez. hemen hemen her gün her sene aynı zamanda yaşanır. büyük değişiklikler yaşanmaz. bunun nedeni nil nehrinin her sene aynı gün taşması, yıldızların konumları gibi astrolojik verilerle açıklanabilir. burada önemli olan mısırlıların, her sene aynı zamanlara gelecek bir takvime ihtiyaç duyup, buna göre veri toplaması ve sistemlerini bu veriler ışığında yapmaları.

gelelim ay takvimine. bu takvimi antik araplar bulmamış olabilirler fakat, antik araplara en uygun takvim olduğu için başka takvime gerek duymamışlardır. islam öncesi dönemde de ekonomi mekke dönmektedir. yarımadanın dört bir yanından insanlar putların hac mevsimi için gelmekte, ticaretini ve haccını yapıp dönmektedir.

çölün ortasında yaşayan bir arap olduğunu farz edin. her sene taşacak bir nehriniz yok. yıldızlar hakkında çok bilginiz yok ya da ilgilenmiyorsunuz. hurmadan başka doğru dürüst bir şey yetişmiyor ki "kavun ayı geldi" "kiraz ayı geldi" gibisinden bir ayrım yapabilesiniz, gece gündüz arası ocak ekim ayı ile haziran ayı arasınra bariz bir sıcaklık ve gündüz süresi farkı da yok. kısaca elinizde olan tek değişken dünyanın güzelim uydusu ay. hilalden başlayıp hilalde biten bir döngüde hiç şaşmadan ilerliyor. mecburen sizde kendinizi ona göre ayarlıyorsunuz. bu duruma büyük ihtimal mekke ye uzak yerlerden gelen hacılar itiraz etmişlerdir fakat egemen güç olan mekke müşriklerinin eminim siklerinde olmamıştır. onlar bize uysun biz düzenimizi bozamayız dediklerinden eminim.
sümerlerin bulduğu takvim.
insanın yaşamında hiç bir manası olmayan takvim çeşididir. Ay'a göre ekim yapılmaz, aya göre mevsim değişmez, gece gündüz bile belirlenemez. Takvimin amacı gunluk yaşamı planlayabilmek. 5-10 yıllık bi sürede belki hesap yapılabilinir ama uzun vadede çok lüzumsuz bi takvimdir.
Eşyadaki hakikatlerden yalnızca biridir.
ayın gökyüzündeki görünen hareketine ve evrelerine göre düzenlenen takvimdir. ilk olarak mezopotomyalılar tarafından kullanılmıştır.

(bkz: miladi takvim)
elbet bilime inanan bir insanım.
her şeyim matematik fizik vs ama ayın insan üzerindeki etkilerine de inanan biriyim. bizzat kendimde gözlemlediğim olaylar da mevcut.
aslında bu etkilere inanmak bilimsellikten uzak olmak demek değildir çünkü ay ın dünya denizlerini nasıl çektiğini koca koca okyanusları nasıl etkilediğini biliyoruz.
bizi neden etkilmesin.
(bkz: hicri takvim)
(bkz: lunar takvim)