alman komutanın kanal çanakkale planı

görsel
görsel
görsel

Çanakkale Savaşlarında 5. Ordu Komutanı olarak görev yapan Alman Otto Liman von Sanders'in hatıralarını anlattığı kitabında ‘Kanal Çanakkale’ fikrini yazdığı ortaya çıktı. Konuyla ilgili gazetemize konuşan Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Mithat Atabay, "Liman von Sanders olaya Boğazların savunması ve istanbul’un güvenliği açısından bakmış" dedi.

-------------

Kanal istanbul projesi tartışmaları sürerken, tarih sayfalarından süzülen ilginç bir detay ortaya çıktı. Çanakkale Savaşları’nda 5. Ordu Komutanı olarak görev yapan Alman Otto Liman von Sanders’in hatıralarını yazdığı kitabında Çanakkale için bir kanal fikri sunduğu ortaya çıktı.

BOLAYIR’IN BATISINDA KANAL AÇMAK iSTEDi

Sanders, hatıralarında ‘Bolayır’ın batısına kanal açmayı istediğini belirterek söz konusu bölümde,“Çanakkale Savaşı son bulduktan sonra, Türk Genel Karargâhına açık denizlerden istanbul'a yegâne ulaşım sağlayan Çanakkale Boğazı için yüzyıllardan beri duyulan endişeyi Bolayır'ın batısında bir kanal açarak başka temellere oturtmayı teklif ettim. Marmara Denizi'nden Ege Denizi'ne açılacak ikinci bir deniz yolunun üssü istanbul olarak kalmak zorunda olan Türk donanması için güvenli bir çıkış kapısı olacağını vurguladım” ifadesi göze çarpıyor.

Çanakkale Savaşları’nda 5. Ordu Komutanı olarak görev yapan Alman Otto Liman von Sanders’in hatıralarını yazdığı kitabında Çanakkale için bir kanal fikri sunduğu ortaya çıktı.

‘iSTiHKÂMLAR VE SAHiL BATARYALARIYLA GÜÇLENDiRiLMELi’

Saros Körfezi'nin 30 kilometre kadar olan denize açıklığını abluka altına almanın, dar Çanakkale Boğazı çıkışını abluka altına almaktan çok daha zor olduğunu öne süren Liman Paşa, “Bu yeni çıkışa karşı Bozcaada'nın etkisi hiç olmazken, imroz'unki ancak kısmen olurdu. Trakya'dan gereken bütün her şeyin getirilebileceği Saros Körfezi'nin kuzey kıyısı, orada istihkâmlar ve sahil bataryaları tesis edilirse iyi bir temel direği teşkil ederdi” dediği ortaya çıktı.

Sanders, hatıralarında “Çanakkale Savaşı son bulduktan sonra, Türk Genel Karargâhına açık denizlerden istanbul'a yegâne ulaşım sağlayan Çanakkale Boğazı için yüzyıllardan beri duyulan endişeyi Bolayır'ın batısında bir kanal açarak başka temellere oturtmayı teklif ettim” ifadesi göze çarpıyor. Foto: T.C. BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞiVi DAiRE BAŞKANLIĞI

Ayrıca Liman Paşa:

“Çanakkale Boğazı'nın Asya sahili ikinci bir temel direğine dönüştürülebilirdi. Planlanan kanal, denizden o kadar içeride kalacaktı ki, yarımadanın kuzey kıyısı yeterince korunabilirse herhangi bir düşmanın kanal üstünde etkili olması imkân haricinde olurdu.”

TEKLiF DEĞERLENDiRMEYE ALINMADI

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Mithat Atabay, Sanders’in hatıralarında geçirdiği kanal fikrinin değerlendirmeye alınmadığını belirten Atabay, “Liman Paşa olaya Boğazların savunması ve istanbul'un güvenliği açısından bakmaktadır. Teklif değerlendirmeye alınmadı çünkü şartlar uygun değildi, savaş devam ediyordu” ifadesini kullandı.

Dönem koşullarında, Çanakkale Bağazının ve Marmara Denizinin ortasındaki hattın dışında alternatif bir hat belirlenemeyeceğini belirten Atabay, “Eğer Saros’a herhangi bir kanal açılmazsa Kanal istanbul'un bir anlamı yok. Zira askeri acıdan geçişler yine boğazlar rejimine tabi olacak” dedi.

▪︎▪︎▪︎▪︎▪︎▪︎▪︎▪︎

Kaynak: sözcü.