araç satın almak vs kiralamak

bir süredir araştırma yaptığım, analizler çıkardığım; değişken faktörleri ve finansal riskleri de göz önünde bulundurunca araç satın almak yerine araç kiralamanın daha kârlı olduğuna vardığım naçizane analizleri ve sonuçları sizlerle de paylaşıyorum.

biraz uzun oldu kusura bakmayın.

şöyle iki farklı opsiyonlu (peşin alım/kredili alım) bir maliyet hesaplaması yapalım.

en uygun fiyat aralıklarındaki b segment sıfır bir araç için ortalama belirlediğimiz rakam: 70.000 diyelim (fiat egea, peugeot 301, ford tourneo courier, nissan micra, hyundai i20, citroen c-elysse).

1. opsiyon: 70.000 tl kredi çekiyor olmanın tarafınıza yansıyacağı 36 aylık maliyeti: 22.000 tl (anapara hariç faiz)
2. opsiyon: nakit alsanız bile, bugün 70.000 tl paranızı 36 aylık vadeli mevduata yatırmanız, size 3 yıl sonunda 19.000 tl gibi bir getiri sağlıyor. yani paranızı arabaya bağladığınız için bu rakamdan da oluyorsunuz aslında.

zorunlu trafik sigortası fiyatlarının düştüğünü görüyoruz. en düşük ortalama 800-1000 tl arası değişen fiyat aralıkları mevcut. en düşük olanı baz alırsak 2400 tl maliyeti var 3 yıllık. tabi değişen enflasyon oranlarıyla birlikte artma ve azalma ihtimali de var. bu çeşitli risk bedelleriini en son ekleyeceğim.

özellikle büyük şehirlerde yaşayan hiç kimse sıfır aldığı aracı trafikte korkuyla kullanmak istemez. dolayısı ile aracınıza yaptıracağınız kasko maliyeti 1400-2000 arasında değişmektedir. 1500 olarak baz alırsak eğer, 3 yılda 4500 tl maliyeti bulunmaktadır.

motorlu taşıtlar vergisi, bir diğer masraf kalemlerimizden biri. yapılan en son düzenlemeler ile birlikte (2017) 1.5 clio'nun bile 700 lira mtv'sinin olduğu bir türkiye'de yaşıyoruz. yeni düzenlemeler ile birlikte mtv, sadece araç motor büyüklüğüne göre değil, araç değeri üzerinden de artarak artan oranlı bir sistem ile hesaplanıyor. basite indirgeyerek 3 yıl sonunda değişim göstermeyeceğini ve 2000 tl olacağını varsayalım.

aracın yıllık bakım masrafları; aracınızın rodaj süresini geçtikten sonraki ilk bakımı, 15.000 ve 30.000 bakımı da mevcut. sıfır araçların bakım maliyetlerinin daha tuzlu olduğunu biliyoruz. ilk yıl 2000 sonraki yıllar 1000+1000 olduğunu varsayarak 4.000 diyelim. ki çok daha fazla tutar.

3 yılda aşırı yüksek km yapmazsanız veya teker yakma gibi huylarınız yoksa, üzerindeki lastik işinizi görecektir. ama kış lastiği muhakkak ki almanızı gerektiren şehirler var. dolayısıyla 1000 tl de onu ekliyorum.

araç değer kaybı çok önemli bir nokta. ortalama en iyi ihtimalle (kazasız) %10 - %15 arası değer kaybı (amortisman gideri) yaşandığını varsayalım. tabi bu oran aracın marka & model & paket gibi faktörlerine göre değişkenlik gösteriyor. ortalama %12 olarak baz alırsak. 1. yıl sonunda aracımız 61.600 gibi ikinci el değeri oluyor. 2. yıl sonunda bu değer 54.208; 3. yıl sonunda ise 47.703 tl gibi bir değere ulaşıyor. 48.000 olarak ele alsak 22.000 tl değer kaybımız mevcut.

en önemli konulardan biri de risk. sonuçta para bağlayacağınız için bir finansal risk alıyorsunuz. farklı bir ihtiyacınız durumunda ulaşamayacağınız bir bedel var orada. acil bir durumda en hızlı şekilde satılması için piyasa fiyatının altında satmak zorunda kalabilirsiniz (peşin alırsanız). araç üzerinde ipotek olması zaten daha elim bir durum. ayrıca basit kazalarda kaskonuz delinmesin diye cebinizden yaptıracaksınız. bu 3 yıl içerisinde çok küçük de olsa sürtme, kaza, birinin size vurması gibi riskleriniz olacak. bu da araç için normal değer kaybının haricinde hanenize 4.000 tl gibi bir bedel olarak yansır. belki çok daha fazla olacaktır ama ortalama alalım.

bütün bu kalemleri şöyle bir topladığımızda; nakit alırsanız 59.400 tl, kredili almış iseniz 62.400 tl kaybınız olacak.

kiralamada ise b segmentindeki bir aracın 36 aylık kiralamada aylık kira bedeli ortalama 1250 tl + kdv (%18) = 1.475 tl (kdv dahil) şeklindedir.

ödeyeceğiniz nihai rakam bu olup; 36 ayda size oluşturacağı toplam maliyet 53.100 tl olacaktır.

yani peşin satın almış biriyseniz 6.300 tl , kredili araç satın almış iseniz 9.300 tl zararınız olacaktır. bu hesaplamalar minimum düzeyde yapılmıştır. amatör şoförlüğü olan birine alıyorsanız, büyük şehirlerde yaşayan biriyseniz (kaza, çalınma), iklim şartları kötü olan bir yerde yaşıyorsanız zaten bunları da risk faktörüne dahil ederek hiç düşünmeden kiralayın derim.

psikolojik olarak kiralamaktansa satın almak daha cazip gibi görünse de, malesef bu ülkede bir şeylere sahip olmak yerine kullanım bedelini ödemek suretiyle sahiplenmek daha mantıklı.

herkese saygılar.