sanal vasiyet

http://www.evasiyet.com adresi sitesinde uygulanan modern zamanlar vasiyet yöntemidir. sitenin tuttuğunu hatta yazılan vasiyetlerin kabul edildiğini hayal edersek site sahibinin veya hackerların geleceğin zenginleri olarak bakabiliriz.

(bkz: cebeci asri mezarligi/#1775356)

bizim sanal dünyadaki kimliğiniz ve posta kutunuz görevini üstlenen hesaplarımız biz gittikten sonra ne oluyor?

Şu an hemen hepimiz gmail, hotmail, yahoo, facebook, twitter, myspace gibi mecraları kullanıyoruz. Nasıl kullanacağımızı, ayarlarını az çok biliyoruz, peki "o an" dan sonra bu hesaplara ne olacağını, neler yapılabileceğini hiç düşünüyor musunuz?

eğer ki düşünmediyseniz bu yazıyı okuyun derim;

gmail

Gmailin uygulaması biraz kişisel hakları ve özel hayatın mahremiyetini ihlâl eder şekilde. Vefat durumunda hesap sahibinin bir yakını hesabı devralabiliyor.
Merhum/merhumenin yakınının isteğine göre email hesabı kapatılabiliyor veya sonsuza kadar aktif kalabiliyor.
O yakının kontrolü devralmak için aşağıdaki belgeleri ibraz etmesi gerekiyor:
- Tam adı (yakının), iletişim bilgileri ve aktif email adresi
- Vefat edenenin email adresi
- Vefat eden kişinin göndermiş olduğu bir email örneği (tüm içeriği ve başlığı ile birlikte)
- Ölüm belgesi
- Eğer mehum 18 yaşın üzerindeyse kanunen kişinin onun emailine erişme hakkı olduğunu gösteren belge. Eğer merhum 18 yaşın altında ise yakınlığı belirten bir doğum belgesi.

Tüm bu bilgiler iletildikten sonra Google inceleyip onay verdiği taktirde email adresine ulaşım hakkı veriyor. Gmail şifreyi sıfırlıyor böylece baştan bir şifre oluşturulması gerekiyor.
Eğer siz vefat ettikten sonra başkalarının emaillerinizi okumasını istemiyorsanız bu durumda ya emaillerinizi sürekli sileceksiniz ya da Gmail yerine Yahoo kullanacaksınız.

yahoo

Yahoo'nun vefat eden kişinin hesabına "kimin" ulaşabileceği konusunda oldukça sıkı bir uygulaması var: Hiç kimse.
Eğer siz gittikten sonra başkaları emaillerinize ulaşamasın istiyorsanız Yahoo tam size göre. Yahoo ölüm durumunda, hiç kimseye hesaba erişim hakkı vermiyor.
Yahoo'nun dikkate aldığı tek talep hesabın silinmesi konusunda. Vefat eden kişinin yakınları bu durumu ispat eden belgeleri temin ederse hesabın kapatılmasını talep edebiliyor ve Yahoo da bu isteği yerine getiriyor. Tabi başkalarının hesabınıza ulaşması her zaman mümkün, güvenlik ayarlarınız onların tahmin edebileceği soru ve bilgilerle yapılandırılmışsa, bir başkası parolanızı sıfırlayıp hesabınızı ele geçirebilir.

hotmail

Hotmail'in vefat durumu olsun olmasın zaten durağan hesaplar için bir uygulaması var: Hesap 270 gün içinde hiç kullanılmazsa içindeki emaillerle birlikte tamemen silinip kapatılıyor. Ayrıca bunun dışında yine bir yakınınız başvuruda bulunup Gmail'deki gibi hesabınıza erişim talep edebiliyor. Hotmail de bunun için bazı bilgi ve belgeler talep ediyor:
- Sizin email adresiniz
- Posta adresiniz
- Sizin kanunen vasi ya da erişim hakkına sahip kişi olduğunuzu gösteren yasal belge
- Sürücü belgesi veya kimlik fotokopisi
- Vefat eden kişinin bilgileri ( Tam adı, doğum yeri, doğum tarihi, adresi, posta kodu, tahmini hesabı oluşturma tarihi, tahmini olarak hesaba son eriştiği tarih)
Hotmail hesap şifresini sıfırlamıyor, yukarıdaki bilgileri faks veya posta ile gönderdiğinizde size hasaba erişim yetkisi veriyor.

facebook

Facebook sosyal bir mecra olmasından ötürü daha farklı bir uygulamaya sahip. Vefat durumunda kişinin yakınlarının 2 seçeneği var: O kişinin sayfasını kapattırmak veya sayfayı bir nevi anı defterine dönüştürmek. Ölüm halinde kişinin yakınları facebook üzerinden bir form dolduruyor ve kişinin vefatının belgesini (ölüm ilanı, haberi vs.) gönderiyor. Eğer talep sayfanın hatıra defterine dönüştürülmesi yönünde ise Facebook, kişinin özel bilgi ve görsellerini kapatıp, sadece yetki verilmiş yakınlara ve arkadaşlara açık olacak şekilde merhum/merhumenin profilini anı sayfasına dönüştürüyor. Anı sayfasında yer alan duvarda izin verilen kişiler vefat eden şahıs ile ilgili duygu ve düşüncelerini paylaşabiliyor. Bu özel anı sayfası aramalarda yine sadece izin verilen kişilere açık oluyor.

myspace

Mypace de yahoo gibi hiç kimseye erişim yetkisi vermiyor ve yakınların talebi üzerine sadece o profili tamamen kaldırma talebini değerlendiriyor. Mysapce'in kötü yönü bir talep gelmemesi halinde profilin sonsuza dek herkese açık kalması ve herkles tarafından erişilebilir olması. Mesaj panonuza isteyen istediğini gönderebiliyor.
Kişinin yakınları accountcare@support.myspace.com adresine elektronik posta göndererek ölüm belgesi gibi yasal evrakları ilettiklerinde site tarafından hesabı kaldırma talebi yerine getiriliyor.
Ama bunun yanında Mspace tuhaf bir şekilde kullanıcılara "eğer vefat eden kişinin email adresine giriş yapabiliyorlarsa myspace profilinin şifresini sıfırlamalarını ve bu şekilde o kişini sayfasına girmeleri"ni öğütlüyor! Yani myspace sizin özel hayatınızı emailinizin izin verdiği oranda koruyor ki bu da bizi yine aynı noktaya geri getiriyor: Özel hayatınızın sizden sonra da "özel" kalmasını istiyorsanız Yahoo kullanın.

twitter

Kişi vefat ettikten sonra yakınları Twitter ile bağlantıya geçip hesabı kapattırabiliyor ve merhum/merhumenin o güne kadar yayınladığı tweetlerin toplu bir çıktısını alabiliyor. Aksi taktirde hesabı herkese açık olarak kalıyor.