phusis olarak varlığın açığa çıkarılması

varlığın poetik gösterimlerinden birisidir. diğerleri için; (bkz: phusis techne logos olarak varlığın açılması)

heidegger phusis kelimesinin sokrates sonrası felsefeden başlayarak latince geçişi ve günümüze kadar anlamının daraldığını ve yanlış gösterildiğini düşünür.

buna girmeden önce phusis kelimesini kısaca etimolojik olarak inceleyelim:

phusis kelimesi antik yunancadır. yazılı olarak herakleitos ve parmenides'te felsefi bir kavram olarak tezahür etmiştir. kelimenin kökü "phos" olup "phos" da "ışık" demektir. phuein (fuein) kelimesi phusis kelimesinin fiil halidir. ve "ışığa yükselmek, ışıklanmak" anlamına gelir. haliyle fiilin isim biçimi de "phusis" olup "aydınlatma" ve daha doğruca "açılma" anlamına gelir.

heidegger bu anlamdaki phusis kelimesinin antik yunandan dışarı çıktığında daraldığını söylerken bu kelimenin latinceye "natura" yani "doğa" olarak çevrilmesinden bahseder. söylemek istediği, ışığa getirilenin yalnızca doğa ile sınırlandığıdır.

poetik olarak gösterimi dedik ama burada poetik kelimesinin üzerine oldukça fazla basar heidegger. "metafiziğe giriş" adlı eserinde şiirin antik yunanda bir sanattan ziyade "hakikat"i betimleme aracı olduğunu söyler. sophokles'in "antigone" oyununu örnek olarak gösterir ve bu oyunun bir kısmı tek tek tahlil ederek bu ve bunun gibi şiirlerin retorik ve mecazdan çok daha fazla olarak "felsefe" yapmak olduğunu söyler.

hal böyleyken varlığın anlamını araştıran heidegger, dilin imkanı ve yeterliliği bakımından antik yunan şiirine ve dilinin inceliklerine oldukça önem verir.

phusis kelimesi aslında çok çok basit anlamda "açılma" demektir. buna basit bir örnek "havanın açılması" yani söylenmek istenen "bir şeyin kendisini göstermesi"

latince'ye natura olarak çevrilmesi onu kendisinin dışında bir anlama soktuğunu söyler heidegger.

işte bundan sonra phusis varlığın gösteriminde yerinden bahseder. ona göre phusis bir şeyin açılması anlamına gelir lakin bu yine o şeyin kendisini olduğu gibi açması anlamında değildir. sadece açılmadır, "görünen görüngünün kendisi değildir."

tam burada ikinci kavramımız "techne" devreye girer ve phusis'in şüpheli ve gizlenmiş-açıklığını "sükun"a getirerek ifade eder.

Not: eski ve sildiğim bir entrydir. Yeniden yazdım.