allahın tam olarak ne olduğu sorunsalı

görsel

şimdi ben evrende domuz başlı deve gövdeli aslan kuyruklu uzayda süzülen bir şey var. ve o gök taşları becererek ürüyor desem. bunun ne olduğu sorgulanır mı ? hayır. işte tanrı da böyle. yani hiçbir şey. başkası tarafından uydurulduğu için saçma bir tanım ve isimden öteye gidemez.

insan kendi beyninin tanımlayamayacağı bir şeyi var edebilecek güçteyse o zaman kendi sınırını gayet de aşıyor veya sınırlıysa o halde yarattığı ve anlamaya çalıştığı tanrı da sınırlı bir aklın ürünü olmuş oluyor. o halde bunun sınırsızlık ya da üst beyin etrafında hiçbir gerçekliği yok, insan sınırlı aklı olduğu için tanrı dediği şey onu sınırsız algılatıyor ve hal böyle olunca tanrıyı biz sınırsız görmüş oluyoruz.

ayrıca allah ın ontolojik varlığının bir materyalist yanı var mı? yok. olsa panteist bir algıya kaçacak çünküm. o halde tamamen rasyonalist ya da kavramsal bir varlık.
hal böyle olunca zihnimde yarattığım her türlü rasyonalist veya kavramsal varlığın da dışta karşılığı olmaması onu yok yapar.

mesela nesnelere belli adlar verip onları kavram olarak zihnimizde var etmek ayrıdır zihnimizde bir şeyi var edip onu var saymak ayrıdır.
zihnimiz sınırlıysa o halde zihnimizde var ettiğimiz ne varsa hepsi yanlış veya tam açıklanmamıştır. hal böyle olunca kendimizin var etmediği kendi dışımızda var olan her şeyin gerçek olduğunu kabul etmek daha mantıklı çünkü bu sınırlı aklımızın bir ürünü değil, tam aksine aklımızdan bağımsız bir varlık.

yani tanrı bizim dışımızda bir varlıksa muhakkak materyalist bir altyapısı olması lazım. aksi halde o sadece uydurduğumuz kavramlardan biri olmaktan öteye gitmeyecektir.

beyin çarpması, küçüklükten beri doldurulma, toplumun gene geçer kuralları. Eski zamanın insanları da zeus diye bir şeyin olduğundan adı gibi emindi. Yani her gün adını duyuyor, her şey onun adına yapılıyor, sürekli ona dua ediliyor, hayat bunun üstüne kuruluyor, nasıl gerçek olmaz, değil mi?

değil işte. toplum tümden hasta da olabiliyor. azteklerin tanrıları için binlerce insan kurban etmesi gibi. cidden kurban etmezlerse dünyanın biteceğine inanabiliyorlar.

Seni ve tüm evreni yaratıp dizayn eden kudret.

Zekâsı kıt olanların anlayamayacağı kadar da gerçek.

Bir ip ucu vereyim bakalım anlayabilecek mi!

" O her şeyden müstağnidir"

Arap mitolojisinden bir karakter.

bak güzel kardeşim. bi biz varız bir de allah var diye düşünmeyeceksin, senin varlığınla allahın varlığı bir değil çünkü. bi mutlak/vacib varlık var, o da sadece allah, bi mümkün varlık var, o da bizler ve madde alemi oluyoruz varken yok yokken var olan, yokluğu göre varlığı bir şey ifade etsede mutlak varlığın yanında yok gibiyiz. evet allah bir varlık ama bizim gibi başlangıca, sona, zamana, yaratılmaya ihtiyacı olmayan mutlak bir varlık.

bi biz varız biz maddeyiz, allah da varsa o da madde diye düşünme. allahın konuşmak için ses tellerine, hayatını devam ettirmek için uyumaya ihtiyacı yok, her şeyi görmek için bakmaya, her şeyi duymak için dinlemeye de ihtiyacı yok. çok basit gibi görünen bu varlık konusu aslında önemli. şöyle düşün, allah öyle bir var ki bizim bildiğimiz gibi olan var olmak onun varlığı yanında yokluk gibi.

tanımlayamama mevzusuna gelince, allahın var olduğu gerçeği akılla kavranabilecek olsa da, bir nebzeden sonra akıl seslerin geçersiz olduğu bir göz, görüntülerin geçersiz olduğu bir burun gibi geçersiz kalıyor. akıldan fazlasına ihtiyacın oluyor yani.

umarım yardımcı olur.

tanrı her şeydir ama aynı zamanda hiçbir şeydir. adının allah, tengri, brahma, ra vs olması farketmez.

gazali'nin en çok tartıştığı mesele.

yarattıklarından müstağni yani benzeri değilse ve benzersiz aşkın bir güçse eğer allah nedir?

gazali'nin burada yorumu çok şaşırtıcıdır. der ki, hakiki manaa allah'ı bilebilmeniz için allah olmanız gerekir. peygamberliği bilebilmeniz için de böyledir der.

yani gazali de üstü kapalı bir agnostizm yatar.

dinlerin temel problemi tanrı'nın nasıl oluyor da aşkın bir güç olup yarattıklarından gayrı olduğudur.

bence de allah'ın ne olduğu tam olarak bilinemez.

notingen: bir deist.

ilahtır, yaratıcıdır güvenilmesi gereken varlık.

insan beyninin algılayamayacağı şeydir. insan beyni bu kadardır işte. Fazlasına gücü yetmez.

varlık ve hiçlik...

jean paul sartre