küreselleşme ve kapitalizme sol bakış

küreselleşme: ulaşım, haberleşme alanlarında meydana gelen gelişmeler sonucunda dünyanın ekonomik, politik ve kültürel anlamda bütünleşmeye gitmesidir. bu sayede mal ve hizmetlerin uluslararası ticareti artmakta, ülkeler arasında emek ve sermaye giriş çıkışı hızlanmaktadır. küreselleşmenin hızlanmasında ve etkilerinin artmasında önemli bir faktör de, "çok uluslu şirketler"dir. işgücü ve üretimin ucuza maledildiği ülkelerde üretim yapıp, fiyatların yüksek olduğu ülkelerde ürettiği ürünleri pazarlayan bu şirketler, dünya ticaret dengesini de bozmaktadırlar. bu sayede satış yaptıkları ülkede düşük fiyattan satış yapıp yerli üreticinin malettiği fiyatların altında bir piyasa fiyatı tayin ederek ilk etapta tüm pazara hakim olurlar. yerli üretici zarar edip kepenk kapatır. ardından da aynı malı satan esnaf... sonra girdiklerin tüm pazarının tek hakimi olarak yüksel tekel fiyatı uygularlar. karlarını daha da arttırırlar. daha önce o malı üreten ve ya satan patronlar daha sonra aynı sektörde işçi konumuna gelir. her sektöre çok uluslu şirketler girip durumu aynı noktaya getirdiğinden, orta sınıf üretim ve ya ticaret yapamaz. ülkenin yapısında değişiklik olur. orta sınıf kaybolur ve işçi sınıfına kayar. uzun vadede herkes işçi konumuna gelir. ülkenin kaynakları çok uluslu şirketlerin kasasına kar olarak geçer ve ülke fakirleşir. yatırıma dönmesi gereken ve karlarla elde edilen tasarrufların çok uluslu tekellerde toplanması ve büyük paranın her sektöre yatırım olarak etkin kanalize edilememesi, ülkenin fakirleşmesini hızlandırır ve cari açığın daha da büyümesine sebep olur. üretmeden tüketen ve sürekli parasını yabancılara kaptıran bir ülke durumuna gelir.
küreselleşme ile:

- finans piyasaları yaygınlaşıp günlük işlem hacmi 1,3 trilyon dolar gibi inanılmaz bir rakama ulaşmıştır.
- bilgisayar ve robotlar üretimin her alanına girip enformasyon teknolojisi internet aşamasına gelmiştir.
- çok uluslu şirketler küreselleşme ile daha da yaygın hale gelmiş ve başka alanlara da girmişlerdir (hukuk, muhasebe, reklam, bilgisayar danışmanlığı).
- küreselleşmenin kaçınılmaz kıldığı serbest piyasa, yurtiçi ve yurtdışı rekabeti arttırmış, ekonomide ihracatın önemini arttırmış, yerli üreticinin karlarını azaltmış ve orta sınıfın çöküşüne hem neden olmuş hem de hızlandırmıştır.
- küreselleşme ile herkesin her şeyden haberdar olması, lüks tüketim mallarına olan talebi arttırmaya başlamıştır. özendirici etki yapmaktadır.
- küreselleşme ile çok uluslu tekel şirketleri önemli bir nüfuz gücüne sahip olmuş, devlet politikalarına kendi çıkarlarını dikte ettirebilir hale gelmiş ve sömürü çarkının daha hızlı dönmesine olanak sağlamıştır.
- kendi halinde işletmeler, orta ölçekli işletmeler ve küçük işletmelerin uzun vadede yaşama şansı kalmamıştır. üretmeden tüketmeye gittiği her yerde daha da dikte ettiren bu düzen, işsizliğin artmasına daha çok sebep olmuş ve etnografik yapıyı etkilemiştir.
- devletler küçülmüş, savunmasız hale gelmişlerdir.
- küreselleşme, serbest piyasa uygulamasını yaygınlaştırdığı için hem ülke içinde hem de uluslararası alanda gelir dağılımını bozmaktadır.
- ayrıca küreselleşme ile serbest piyasanın acımasızlığı yaygınlaşmış, kar maksimizasyonu mantığı ile toplumda ahlak dışılık artmış, zor kullanma ve suç fazlalaşmıştır. insan unsuru ikinci plana itilmiştir.
- küreselleşme ile küçülen devletler, azalan karlar ve zorlaşan yaşam; sosyal hakları ve sigortaları güçleştirmiştir. işçi hakları azalmıştır ve tek kişilik çalışmayla bir aile geçinemez hale gelmiştir.

sol iktisatçıların küreselleşmeye ve kapitalizme bakışını toparlayacak olursak:

sol iktisatçılar küreselleşmeye "sömürü" açısından bakmaktadırlar. onlara küreselleşme, sömürüyü arttıran merkez-çevre ilişkilerinde bir bütünleşmedir.
merkez ülkeler, dünyaya egemen sanayileşmiş ülkelerdir. bunlara g-7 ülkeleri denir.
çevre ülkeleri ise, sanayileşmiş ülkelerin dışında kalan sanayileşmemiş ülkelerdir.
merkez her zaman çevreye politik olarak egemen olmak ister. bunu da ekonomik egemenlikle tamamlar. küreselleşme bu süreci kolaylaştırır ve sömürüyü arttırır. mekanizma 2 kanalla işler.
1. kanal: mal ticaretinin serbestleşmesi
2. kanal: sermaye hareketleri ve dış borçlanmalar.

### birinci kanal'ın işlemesinde, merkez ve çevrenin birbirine sattıkları malların yapıları rol oynar.
merkez ülkeleri genellikle teknoloji düzeyi yüksek sanayi malları üretirler. bunların katma değeri yüksektir ve dünya pazarında tekel gücüne sahiptirler. böylece tekel fiyatlaması ile yüksek fiyattan satılırlar. halbuki çevre ülkeleri; tarım ve madeni ürünler, hammaddeler, yarı mamül ve basit sanayi malları satarlar. bu malların katma değeri düşük ve bu malları üretmek için yüksek teknoloji ve sermayeye gerek olmadığından, herkes bu malları üretebildiğinden, dolayısıyla rekabeti çok olduğundan buna mukabil karları da azdır. böylece merkez-çevre ticareti küreselleşme ile artınca, merkez ülkeleri yüksek tekelci fiyatlarla kar marjları büyük olan malları satıp, onun yerine düşük fiyatlı az kar marjlı malları çevreden satın alarak kendilerine büyük bir refah aktarımı sağlarlar. bu, sömürünün bir parçasıdır. ayrıca artan karlarla yeni karlı yatırımlara imza atarlar ve çarpan etkisiyle kar maksimizasyonlarını daha da yüksek seviyelerden gerçekleştirirler.

### ikinci kanal'ın işlemesinde sermaye hareketleri ve dış borçlar temeldir. çünkü çevre ülkelerinde sermaye kıttır. buna karşılık emek ve doğal kaynaklar boldur. bu yüzden, sermayeyi dışarıdan sağlamak isterler. böylece büyük ölçüde dış borçlanmaya giderler. dış borç faizi, borç ile üretilen ürünlerin karından daha yüksektir. sonuçta borçlanma, merkezin çevre üzerindeki sömürüsünün gerçekleşmesine yarayan 2. kanal görevini üstlenir.
merkez, çevre ile olan ilişkilerini politik yapılanma ile sağlamlaştırmak ister. bunun için merkez, çevrede kurulacak bir politik yapılanmanın, merkezin çıkarlarını koruyacak kadar güçlü; fakat merkezi tehdit etmeyecek kadar zayıf olmasını ister ve kendi dünya politikalarını oluşturur.
sol iktisatçılara göre küreselleşme politik, ekonomik ve kültürel bütünleşmeyi gerçekleştirerek her iki sömürü kanalının işlemesini kolaylaştırır.

NOT: yazı benim ama blog linki vereyim ibne demeyin sonra.
http://albastropos.blogcu...e-sol-bakis_37574381.html

(bkz: kapitalizmin kadın hakları özgürlüğü yutturmacası/#5058278)