23 mayıs 2021 binali yıldırım açıklamaları

Maske dağıtma yerine peynir almaya gitti dense daha mantıklı olurdu.

Malumunuz; Venezüella menşeili bazı tarım ürünlerinin ithalatında tarife kontenjanı uygulanmasına ilişkin Cumhurbaşkanı kararı yayımlandı.
Karara göre bu ülkeden “500 ton taze peynir, 500 ton eritme peynir, 500 ton diğer peynir, bin ton pirinç, 2 bin ton yulaf, 400 ton yerfıstığı, bin ton rep veya kolza tohumları, 5 bin ton ayçiçeği tohumu, 2 bin ton hint yağı tohumu, 2 bin ton susam tohumu, 2 bin ton aspir, 200 ton yağlı tohum, 1500 ton çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları” ithal edilebilecek.

Böyle ballı kaymaklı ticareti...
Neyse, ciddi olalım; aslında pek de ballı kaymaklı ticaret sayılmaz.
Peynir almaya da gitmiş olamaz.
iklimsel mevsimsel etkiler yanı sıra deniz veya hava yolculuğu hava şartları uygun olursa ithal edilen ürünün bir ayı aşkın yolculuğu,
ithal edilen peynirin toplanması tutulması saklanması yüklenmesi ulaşımı Türkiye'ye gelmesi, Türkiye'de boşaltılması, saklanması dağıtımı düşünülürse özellikle süt ve süt ürünlerinde soğuk zincirin korunması da akla geldiğinde bunun bir maliyet analizini yapalım da benim gibi cahillerin anlayacağı seviyede bir-iki konuya değinip bunun etrafında fazla ayrıntıya girmeden bir fizibilite raporu çıkaralım.

Hava yolu ile gelecek peynirin maliyet analizini yapalım.
Dünya'nın en büyük kargo uçağı ile peyniri taşımaya kalkalım.
Bu uçak (ayrıntılara girmiyorum) 250 ton yük taşıyor.

Türkiye ne kadar peynir alacak venezuella'dan?
1500 ton, açıklanan rakamlara göre...
Uçak 6 sefer mi yapması lazım, Türkiye-venezuella arasında?
Tabi ki hayır, 6 seferde bu yükü taşıyamaz.
Neden mi?
Taşınan ürünün muhtevası yüzünden, biraz azıcık ucundan mühendislik mimarlık bilgisi olan ne diyeceğimi anlar ama benim gibi amale cahil için şöyle açıklayayım.
Siz internet üzerinden bir gıda ürünü alıyor musunuz?
Koli içinde soğuk zinciri korumak için ne görüyorsunuz? izo-alümer ambalaj koruyucusu, soğuk zincir torbaları, havalı balonlu ambalajlar vb.
Bunun için ürünün soğuk zincirini korumak (tedarik nakliye dağıtım yükleme boşaltma bekleme sürelerinde bozulmaları önlemek) amacıyla ürün kilo bazında ortalama 300 gram kadar daha ağır ve hacim olarak %20-30 daha fazla yer kaplar.

Bunun için Türkiye'nin alacağı peyniri venezuella'dan hava yolu ile 6 seferde getiremezsiniz.
Zaten bu uçak tam yük ağırlığı ile en fazla 3500-4000 km yol alır ki; kuş uçuşu 10.000 km yolu gitmesi için iki defa iniş yapması yakıt ikmali alması gerek.
Yine bu uçak için gerekli pist olan havalimanı seçeneğine değinip uçuş planına, bu yakıt ikmali için 3 defa da inmesi gerekebilir vs konularına da girmiyorum.

Aslında Boeing kıtalararası uçuş yapan kargo uçağı başka bir seçenek olur ama yük kapasitesi 1500 ton süt ürününün soğuk zincirini korumak için yapılan ambalaj daha fazla yer ağırlık tutması, daha pahalıya gelen kıtalararası uçuş yapan kargo uçaklarının nakliye maliyeti ile hava taşımacılığı akıllıca bir seçenek olmaz.

Gemi taşımacılığı ile tek seferde bu yükün intikali mümkün ama soğuk hava deposu olan kargo gemisi veya soğuk hava konteynerleri (soğuk zinciri korumak için gerekli enerji maliyeti-hizmeti) maliyeti katlar.

Bu sadece nakliye ulaşım aşamasında önemli konular ve en fazla gider kalemi. Zarar ziyan zayiat hasar konuları özellikle soğuk zincir ambalaj kısmında gerçekleşir ve sigorta kapsamında çoğu durum değerlendirmesine alınmaz.
Bunun tedarik ambalaj depolama ulaşım dağıtım aşamasında (gemi veya uçak ile uluslararası taşımacılık dışında) olduğu varsayılır.

Velhasıl-ı kelâm; sen ne deyyon lan değişik diyene "peynir bedavaya alınsa bile maliyet açısından attığın taş ürküttüğün kargaya değmez" deyim de anlayın.
Millete ucuz peynir yedirmek hayal olur ve kimse zekâmız ile lütfen dalga geçmesin.