taksim cumhuriyet anıtı

ankara' dan istanbul' a tren ile gelen mustafa kemal paşa haydar paşa garı' nın merdivenlerinde boğaza demirleyen işgal güçlerinin savaş gemilerini görür. avrupa yakasına geçmek için bindiği motor savaş gemilerinin arasından geçerken şu tarihi sözü söyler;

'' geldikleri gibi giderler''

kurtuluş savaşı' nın kazanılmasının ardından işgal güçleri istanbul' u terk edince, kente giren ordumuz gülhane park' ından yola çıkar ve dört zafer takının altından geçerek taksim' e ulaşır.
burada bağımsızlık savaşımıza destek veren anadolu' daki tüm örgüt temsilcileri kurtuluş ordusunu desteklemek için beklemektedir.bu nedenle cumhuriyet istanbul' una yeni bir meydan kazandırılmak istendiğinde taksim denilen alanın '' cumhuriyet meydanı'' olarak tasarlanmasına karar verilir. meydandaki anıt, taksim ya da atatürk anıtı olarak bilinir. oysa gerçek adı '' cumhuriyet anıtı'' dır.
anıtı yapan sanatçı dönemin ünlü heykeltıraşlarından pietro canonica' dır. canonica'nın amacı anıtı yaparken atatürk ile birlikte kurtuluş savaşı' na ve cumhuriyetin kazanımlarına da yer vermektir.
heykelin yapımına başlamadan önce canonica anıtın kurulacağı yerin tarihini öğrenmek ister ve taksim sözcüğünün anlamını sorar. istanbul' un sularının bu bölgede toplanıp kente taksim edildiği yanıtını alır. canonica yapacağı anıtın istanbul' un su tarihine konulacağını öğrenmiştir. dikkatli bakarsanız cumhuriyet anıtı' nın iki cephesinde su kurnaları ve yukarılarında musluk delikleri görürsünüz.

görsel

aslında canonica cumhuriyet anıtı' nı bir havuzun içerisine yerleştirmiştir. cumhuriyet anıtı' nda kurtuluş savaşını ve cumhuriyet dönemini yansıtan heykeller bir kapının önünde yer alır. bu iki cephe sırt sırtadır. işte bu özelliğinden dolayı anıtta kurtuluş savaşı' nın zor günlerinden azim ve kararlılıkla geçmeyi başaran bir milletin geleceğe açtığı bir kapının önündeki cesur ve onurlu duruşunu gösterir.

8 temmuz 1928 de başlayan anıtın yapımı sırasında sanayi nefise mektebi' nde bir yarışma düzenlenir. birinciliği kazanan öğrenci tüm masrafları devlet tarafından karşılanmak üzere roma ya gönderilecek ve canonica' nın yanında cumhuriyet anıtı' nın yapımında çalışacaktır. birinciliği sabiha ziya adında bir kız öğrenci kazanır ve roma' ya gönderilir. canonica ile birlikte cumhuriyet anıtının yapımında çalışır.
cumhuriyet anıtın mermerine ve heykeline aramızdan sadece bir kişinin eli değmiştir.
o da bir kadın eli.
bir kadının yaptığı cumhuriyet anıtı durur istanbul' un orta yerinde
cumhuriyet anıtı' nın meydana bakan, zaferi simgeleyen bayrak açmış asker heykelinin üstünde bir mask görülür. o maskta gülen bir kadın vardır.

görsel

o gülen kadın cumhuriyet' in yeniliklerinin birinin de kadın hakları olduğunu simgeler.
kadınlarımızın yaşamın her alanında katılımıyla daha da güçlenen cumhuriyet' imizin bu güzel günü,

29 ekim kutlu olsun.