bugün

türkiye de cumhuriyet kelimesinin anlamı

kavramları birbirine karıştırmaya bayılıyoruz... yoksa hangi manyak "cumhuriyetçi mi yoksa demokrat mı" gibi saçma bir soruyu sorabilir ki?

"Cumhuriyet", başında "monark" yani bir imparator, kral, padişah vs. bulunmayan, başkanın ya doğrudan ya dolaylı seçimle geldiği devlet şeklidir. O kadar.

Bu devletin de ille de "demokrasi" olması gerekmez.

Buna karşılık, sapına kadar demokratik krallıklar da vardır.

ispanya, ingiltere, Hollanda, isveç, Norveç, Danimarka mükemmel birer demokrasidirler ama cumhuriyet değildirler.

Fakat iran, Kuzey Kore, Küba cumhuriyettirler ama demokrasi değildirler. Hitler Almanyası, Stalin Rusyası cumhuriyetti ama faşist ve komünistti. zamanın Mussolini italyası, hem cumhuriyet değildi hem demokrasi değildi. Suudi Arabistan ne cumhuriyettir ne de demokrasinin yakınına uğramıştır.

Yani, "cumhuriyet ilericiliktir, solculuktur" falan gibi laflar saçmalıktır, sıçmıktır... Cumhuriyet öyle olabilir de, olmayabilir de.

Peki, Atatürk ve inönü Türkiyesi neydi?

Cumhuriyetti, fakat demokrasi değildi. Lakin, o dönemin Almanya, italya ve Rusya'sı gibi "totaliter" bir ülke de değildi.

Siyaset biliminde o yönetim şekline "otoriter" deniyor...

Bazı kişiler, "cumhuriyet" kavramıyla "Atatürk ilke ve devrimleri" kavramını da birbirine karıştırıyorlar...

Biri olmadan öteki olabilir miydi? elbette olabilir! neden olmasın? karşı mı çıkıyorsunuz bu fikre?

tamam gelin iki senaryo yazalım...

Birincide, Gazi Mustafa Kemal Paşa, Yunan ordusunu yenip ülkeyi kurtardıktan sonra "benden bu kadar" deyip köşesine çekilmiş, büyük bir milli kahraman olarak "partilerüstü" yaşamayı, huzurlu bir emekliliği seçmiş olsun...

TBMM de, 29 Ekim 1923'te cumhuriyet ilan etsin. Seçimler yapılsın, ismet Paşa'nın partisi CHF muhalefette kalsın, TCF, yani diğer paşaların Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası iktidara gelsin... Yıllarca da kalsın...

Fakat "Atatürk devrimleri" yapılmadığından, insanlar fes giymeye, hicri takvim ve Arap alfabesi kullanmaya devam etsinler...

Bu bir cumhuriyet midir? Evet, Türkiye Cumhuriyeti'dir. (ha bu şekilde ülke batar çıkar orasını bilemeyiz)

ikinci senaryo: Gazi Mustafa Kemal Paşa, Altıncı Mehmet yani Vahdettin kaçtıktan sonra ikinci Abdülmecid i tahta geçirsin (yalnızca "halife" sıfatıyla iki sene tutmuştu zaten!), ya da onu da gönderip yerine daha "ilerici" bir padişahı, sıradaki veliaht Ahmet Nihat Efendi yi Dördüncü Ahmet adıyla kabul etsin...

Padişah da Kemal Paşa'yı "olağanüstü yetkilerle sadrazam" atasın, memlekette otoriter bir düzen kurulsun (daha doğrusu, devam etsin!)... CHP değil de OHP (Osmanlı Halk Partisi) iktidara gelsin... Bu arada Atatürk devrimleri dediğimiz atılımlar yapılsın, takvim ve yazı değiştirilsin, şapka giyilsin, kadın hakları sağlansın, vs vs...

Bu bir cumhuriyet midir? Hayır... "Atatürk Türkiyesi" midir? yönetim şekli hariç evet nispeten öyle.

elbette bu senaryoların ikisi de gerçekleşemezdi, lsd almadan uçmaya çalışıyoruz, sadece size bir şey anlatmaya çalışıyorum. O da şu:

Kavramları birbirine karıştırmamak gerekiyormuş.

Bütün suçu "fikir jimnastiği" yapmak olan yazarlara da küfür etmemek, beğenmiyorsan yazılarını okumamak ama onları düşman gibi görmemek, hain ilan etmemek, basit bir insanlık ve uygarlık gereğiymiş!

tamam şimdi imagmierettmia neden nickaltını açmamış bir şıllıktır onu tartışmaya devam edebilirsiniz...