bugün
- anın görüntüsü14
- xdream11
- karşı cinste aranan özellikler14
- tacikistan da başörtü takılması tamamen yasaklandı11
- nervionun kedisi13
- özlenen sözlük yazarları34
- ucuz escort9
- çıkma teklifi etmek23
- larisalisa11
- mika raun8
- sari renkli seker8
- kız yazarların entryleri neden artı oy alıyor12
- kürtlerin siklerinin daha büyük olması gerçeği11
- fransa bayrağını yakan sığınmacı10
- michy batshuayi34
- jose mourinho8
- duşta işemek18
- islamı tartışamamak22
- antalya daki engelli çocuğa toplu tecavüz21
- yazarların en büyük dilekleri14
- gideon reid morgan jj30
- hangi şarkı seni ağlatıyor12
- küçükçekmece de öpüşen yaşlı amcalar22
- hiçbir erkeğin size laf atamaması12
- halkımızın asıl sorunu yeterince sikişmemesidir20
- herkesin bir anüsü olduğu gerçeği12
- dünya kadar malın olacağına9
- erkeklerde meme ne işe yarıyor sorunsalı11
- köpeğin su içtiği kabı tekmeleyene çift dalmak11
- bik bik'in kurban etlerini buzdolabında saklaması11
- evin büyük çocuğu olmak8
- kıbrıs ismailağa cemaati sayesinde alındı13
- izmirli sude vs karslı rojda10
- bı erkeğin sevdiğini anlamanın yolları17
- cehaletle mücadele etmek14
- dekolte memeye bakan kişinin aklından geçen15
- manyak olmaya karar verdim17
- sağlığı etkileyen en temel faktör12
- sözlükteki en iyi 15 yazar9
- 10 ayda evlenen insanlar8
- çinliler her şeyi üretebiliyor türklerin neyi var9
- sözlüğün en iyi iki kadın yazarı17
- geniş kalçalı kadın ahlaklıdır15
- karizma10
- sözlükteki elit yazarlar14
- türk mü türkiyeli mi sorunsalı9
- okula gitmeden yüzlük karne alan afgan ve suriler15
- diamond tema için yakalama kararı11
(bkz: mustafa kemal atatürk)
A. KIVANÇ ESEN
Bu çalışmasının konusu, tek parti döneminde gerçekleştirilen cami kapatma/satma uygulamaları, temel sorunsalı ise bu uygulamaların iktidarın cami algısı çerçevesinde nasıl konumlandırılabileceğidir. Çözümleme yapılırken kullanılan temel veriler, konuyla ilgili ikincil kaynakların yanısıra, Düstur, Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi / Tutanak Dergisi gibi resmi yayınlardan, Vakıflar Umum Müdürlüğünce yayımlanan Mecmua adlı dergiden ve Başbakanlık Cumhuriyet Arşivinden elde edilmiştir.
Temel olarak cami görevlilerinin maaşlarının düzeltilip hayat şartlarının iyileştirilmesi amacıyla II. Meşrutiyet döneminden itibaren gerçekleştirilen camilerin tasnifi, 1927 Senesi Muvazene-i Umumiye Kanununun 14. maddesi ve bu madde gereğince Diyanet işleri Riyaseti (DiR) tarafından hazırlanıp icra Vekilleri Heyetince (iVH) 8 Ocak 1928de kabul edilen 6061 sayılı talimatname ile birlikte tek parti iktidarı tarafından camilerin kadro haricine çıkarılıp kapatılması için bir araç olarak kullanılacaktır. 8 Haziran 1931 tarihli 1827 sayılı kanununun altıncı ve yedinci maddesi uyarınca camileri yönetme ve tasnif etme yetkisinin DiRnden alınıp Evkaf Umum Müdürlüğüne (EUM) verilmesi ve bu yetki devri sonrası 25 Aralık 1932de iVHnce kabul edilip yürürlüğe giren EUMnün hazırladığı yeni tasnif talimatnamesi, daha çok sayıda caminin kadro haricine çıkarılıp kapatılmasını sağlamıştır.
Kapatılan camilerin satışlarına 1927 senesinde başlanmış olmasına rağmen, hukuki açıdan satışların hangi kurallar çerçevesinde yapılacağı 5 Haziran 1935 tarihli ve 2762 sayılı Vakıflar Kanunu ve 15 Kasım 1935 tarihli 2845 sayılı Cami ve Mescidlerin Tasnifine ve Tasnif Harici Kalacak Cami ve Mescid Hademesine Verilecek Muhassasat Hakkında Kanun ile belirlenmiştir. Bu iki kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte tek parti iktidarı cami kapatma/satma uygulamalarının hukuki altyapısını tamamlamıştır.
yıkılan camiler listesi
Diyarbakırdan örnekler:
1 Ayna minare camii. Satılmıştır.
2 Çakal camii. Satılmıştır.
3 Hançer güzel mescidi. Satılmıştır.
4 Kamışlı ziyareti mescidi. Satılmışıtır.
5 Paşa camii. Mardin kapı semtindedir ve satılmıştır.
6 Aziziye camii. Satılmıştır.
7 Tacettin camii. Satılmıştır.
8 Yiğit Ahmet mescidi. Satılmıştır.
9 Kozlu mescidi. Satılmıştır.
10 Hanzade mescidi. Satılmıştır.
11 Göl camii. Satılmıştır.
12 Ablak Camii. Satılmıştır.
13 Kaşık budak mescidi. Satılmıştır.
14 Hacı Osman mescidi. Satılmıştır.
15 Behram Paşa camii semtindeki mescid. Konut haline getirilmiştir.
16 Hasırlı mescidi. Satılmıştır.
17 Selükiye mescidi. Satılmıştır.
18 Çerkez zade mescidi. Buğday pazarı semtindedir ve satılmıştır.
19 Sin camii. Satılmıştır.
Bu sayının daha fazla olduğu sanılmaktadır. Üzerinde uzunca bir araştırma yapıldğı takdirde Diyarbakırdaki satılan, yıkılan ya da amaç dışı hale getirilen cami ve mescidlerin sayısının daha da fazla olacağı tahmin edilmektedir.
Kayseriden örnekler:
1 Müftü camii. Ana tamir askerlerine kışla olmuş, sonra un ve zahire ambarı haline getirilmiştir.
2 Gülük Camii. Silah deposu haline getirilmiştir.
3 Iki kapılı camii. Mısır ve arpa deposu olmuştur.
4 Hacı Kılıç Camii. DP dönemine kadar ecza deposu halinde kullanılmıştır.
5 Lale camii. Askeri eşya deposu haline getirilmiştir.
6 Peynirli camii. Vakıflar tarafından Ali isminde bir şahsa satılmıştır: 1955-1956 yıllarında geri alınarak tekrar cami haline getirilmiştir.
7 Kümbet önü camii. Yıkılmış ve arsa olarak durmaya devam etmiştir. Daha sonraları, tekrar cami haline getirilmiş olabilir.
8 At pazarı camii. Tamamen yıkılmış, arsa olarak satılmıştır.
9 Kayseride yine aynı sonuca uğrayan 20 kadar cami bulunmaktadır.
Aydından örnekler:
1 Bey camii. Istasyon civarındadır. Yedi medrese odası ve vakfa ait beş dükkanı vardı. Medrese ve dükkanlar 1940 yılında yıktırılmıştır. Cami ise dokuz yıl boyunca askeriye emrine verilmiştir. 1952 yılında DP döneminde tekrar tamir ettirilip cami haline getirilmiştir!
2 Paşa cami. Onbir yıl askeriye emrine tahsis edilmiştir. Ve depo olarak kullanılmıştır.. 1952 yılında tamir ettirilerek tekrar ibadete açılmıştır.
3 Karacaahmet mahallesinde üç medrese ve iki mescid yıktırılmıştır. Mescidlerden birinin vaizi olan Ali Paşa, yıkım günü, yıkıma müdahale ettiği için karakola götürülerek dövülmüştür.
4 Cuma mahallesindeki dört medrese ve bir mescid yıktırılmıştır.
5 Kurtuluş mahallesinde iki medrese ve üç mescid yıktırılmıştır.
6 Veyis Paşa mahallesinde iki medrese ve üç mescid yıktırılımıştır.
7 Pınarbaşı mahallesinde bir medrese ve üç mescid yıktırılmıştır.[2]
kaynaklar: kıvanç esen
[1] 15 Kasım 1935te çıkarılan 2845 numaralı Kanun. (Resmî Gazete, 22 Teşrinisani [Kasım] 1935, sayı 3163.)
[2] Yeni Istiklal Gazetesi, 1 Mart 1967, sayı 286, sayfa 4.
resmi belgeler: görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
başlarda satılan camiler müslüman halk tarafından alınmamıştır(vakıf malı). süleymaniye etrafı(kuru fasulyeciler) hristiyanlar tarafından alınmış ortodoks patrikhanesine bağışlanmıştır.
daha sonra satılması için camiler yıkılmış (belgelerde var hepsi) arazi haline getirilip satılmıştır.
ekonovich'e cevap: linklere tıkla da altında ki belediye başkanının imzasını tanıyacak mısın bakalım.
not:yobazlar beynini kullanıyor ama encephalon transplantasyonu yapmak istemiyorum. okumadan ahkam kesmeyin.
not: tayyibin adnanın cami yıktırması m.kemalin cami yıktırmasını meşru mu kılıyor?
not: camilerin yıkılmasını kutlayanlar özgürlük savaşçısı takılıp tayyip diktatör diye ağlıyorlar siz bu kafayla daha çok kaybedersiniz tayyibe.
not: geldik yine akpye akp ilgili bi entrym yok. cevap veremeyince yaftalamayın ezikliğinizi iyice belli ediyorsunuz.
A. KIVANÇ ESEN
Bu çalışmasının konusu, tek parti döneminde gerçekleştirilen cami kapatma/satma uygulamaları, temel sorunsalı ise bu uygulamaların iktidarın cami algısı çerçevesinde nasıl konumlandırılabileceğidir. Çözümleme yapılırken kullanılan temel veriler, konuyla ilgili ikincil kaynakların yanısıra, Düstur, Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi / Tutanak Dergisi gibi resmi yayınlardan, Vakıflar Umum Müdürlüğünce yayımlanan Mecmua adlı dergiden ve Başbakanlık Cumhuriyet Arşivinden elde edilmiştir.
Temel olarak cami görevlilerinin maaşlarının düzeltilip hayat şartlarının iyileştirilmesi amacıyla II. Meşrutiyet döneminden itibaren gerçekleştirilen camilerin tasnifi, 1927 Senesi Muvazene-i Umumiye Kanununun 14. maddesi ve bu madde gereğince Diyanet işleri Riyaseti (DiR) tarafından hazırlanıp icra Vekilleri Heyetince (iVH) 8 Ocak 1928de kabul edilen 6061 sayılı talimatname ile birlikte tek parti iktidarı tarafından camilerin kadro haricine çıkarılıp kapatılması için bir araç olarak kullanılacaktır. 8 Haziran 1931 tarihli 1827 sayılı kanununun altıncı ve yedinci maddesi uyarınca camileri yönetme ve tasnif etme yetkisinin DiRnden alınıp Evkaf Umum Müdürlüğüne (EUM) verilmesi ve bu yetki devri sonrası 25 Aralık 1932de iVHnce kabul edilip yürürlüğe giren EUMnün hazırladığı yeni tasnif talimatnamesi, daha çok sayıda caminin kadro haricine çıkarılıp kapatılmasını sağlamıştır.
Kapatılan camilerin satışlarına 1927 senesinde başlanmış olmasına rağmen, hukuki açıdan satışların hangi kurallar çerçevesinde yapılacağı 5 Haziran 1935 tarihli ve 2762 sayılı Vakıflar Kanunu ve 15 Kasım 1935 tarihli 2845 sayılı Cami ve Mescidlerin Tasnifine ve Tasnif Harici Kalacak Cami ve Mescid Hademesine Verilecek Muhassasat Hakkında Kanun ile belirlenmiştir. Bu iki kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte tek parti iktidarı cami kapatma/satma uygulamalarının hukuki altyapısını tamamlamıştır.
yıkılan camiler listesi
Diyarbakırdan örnekler:
1 Ayna minare camii. Satılmıştır.
2 Çakal camii. Satılmıştır.
3 Hançer güzel mescidi. Satılmıştır.
4 Kamışlı ziyareti mescidi. Satılmışıtır.
5 Paşa camii. Mardin kapı semtindedir ve satılmıştır.
6 Aziziye camii. Satılmıştır.
7 Tacettin camii. Satılmıştır.
8 Yiğit Ahmet mescidi. Satılmıştır.
9 Kozlu mescidi. Satılmıştır.
10 Hanzade mescidi. Satılmıştır.
11 Göl camii. Satılmıştır.
12 Ablak Camii. Satılmıştır.
13 Kaşık budak mescidi. Satılmıştır.
14 Hacı Osman mescidi. Satılmıştır.
15 Behram Paşa camii semtindeki mescid. Konut haline getirilmiştir.
16 Hasırlı mescidi. Satılmıştır.
17 Selükiye mescidi. Satılmıştır.
18 Çerkez zade mescidi. Buğday pazarı semtindedir ve satılmıştır.
19 Sin camii. Satılmıştır.
Bu sayının daha fazla olduğu sanılmaktadır. Üzerinde uzunca bir araştırma yapıldğı takdirde Diyarbakırdaki satılan, yıkılan ya da amaç dışı hale getirilen cami ve mescidlerin sayısının daha da fazla olacağı tahmin edilmektedir.
Kayseriden örnekler:
1 Müftü camii. Ana tamir askerlerine kışla olmuş, sonra un ve zahire ambarı haline getirilmiştir.
2 Gülük Camii. Silah deposu haline getirilmiştir.
3 Iki kapılı camii. Mısır ve arpa deposu olmuştur.
4 Hacı Kılıç Camii. DP dönemine kadar ecza deposu halinde kullanılmıştır.
5 Lale camii. Askeri eşya deposu haline getirilmiştir.
6 Peynirli camii. Vakıflar tarafından Ali isminde bir şahsa satılmıştır: 1955-1956 yıllarında geri alınarak tekrar cami haline getirilmiştir.
7 Kümbet önü camii. Yıkılmış ve arsa olarak durmaya devam etmiştir. Daha sonraları, tekrar cami haline getirilmiş olabilir.
8 At pazarı camii. Tamamen yıkılmış, arsa olarak satılmıştır.
9 Kayseride yine aynı sonuca uğrayan 20 kadar cami bulunmaktadır.
Aydından örnekler:
1 Bey camii. Istasyon civarındadır. Yedi medrese odası ve vakfa ait beş dükkanı vardı. Medrese ve dükkanlar 1940 yılında yıktırılmıştır. Cami ise dokuz yıl boyunca askeriye emrine verilmiştir. 1952 yılında DP döneminde tekrar tamir ettirilip cami haline getirilmiştir!
2 Paşa cami. Onbir yıl askeriye emrine tahsis edilmiştir. Ve depo olarak kullanılmıştır.. 1952 yılında tamir ettirilerek tekrar ibadete açılmıştır.
3 Karacaahmet mahallesinde üç medrese ve iki mescid yıktırılmıştır. Mescidlerden birinin vaizi olan Ali Paşa, yıkım günü, yıkıma müdahale ettiği için karakola götürülerek dövülmüştür.
4 Cuma mahallesindeki dört medrese ve bir mescid yıktırılmıştır.
5 Kurtuluş mahallesinde iki medrese ve üç mescid yıktırılmıştır.
6 Veyis Paşa mahallesinde iki medrese ve üç mescid yıktırılımıştır.
7 Pınarbaşı mahallesinde bir medrese ve üç mescid yıktırılmıştır.[2]
kaynaklar: kıvanç esen
[1] 15 Kasım 1935te çıkarılan 2845 numaralı Kanun. (Resmî Gazete, 22 Teşrinisani [Kasım] 1935, sayı 3163.)
[2] Yeni Istiklal Gazetesi, 1 Mart 1967, sayı 286, sayfa 4.
resmi belgeler: görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
başlarda satılan camiler müslüman halk tarafından alınmamıştır(vakıf malı). süleymaniye etrafı(kuru fasulyeciler) hristiyanlar tarafından alınmış ortodoks patrikhanesine bağışlanmıştır.
daha sonra satılması için camiler yıkılmış (belgelerde var hepsi) arazi haline getirilip satılmıştır.
ekonovich'e cevap: linklere tıkla da altında ki belediye başkanının imzasını tanıyacak mısın bakalım.
not:yobazlar beynini kullanıyor ama encephalon transplantasyonu yapmak istemiyorum. okumadan ahkam kesmeyin.
not: tayyibin adnanın cami yıktırması m.kemalin cami yıktırmasını meşru mu kılıyor?
not: camilerin yıkılmasını kutlayanlar özgürlük savaşçısı takılıp tayyip diktatör diye ağlıyorlar siz bu kafayla daha çok kaybedersiniz tayyibe.
not: geldik yine akpye akp ilgili bi entrym yok. cevap veremeyince yaftalamayın ezikliğinizi iyice belli ediyorsunuz.
Gündemdeki Haberler
güncel Önemli Başlıklar