bugün

Zaman tanrının içindedir. Her şey tanrıyla beraberdir zaman da öyle. Ama zaman tanrı olamaz çünkü zaman sınırlıdır sonludur, tanrı sonsuz bir varlıktır.
tüm zamanı, boyutları, maddeyi ve enerjiyi büken karadelikler tanrının tanrısı mı diye düşündüren düşünce.
Hissedebilene Tanrı herşeydir.
bu durumda tanrı yaratılmış olur. dolayısıyla da onu yaratan bizler olmuş oluruz. ayrıca yine bu durumda karadeliklerin girişinde "tanrının olmadığı yer" yazıyor olabilir.
Tabi canim ne sandin. Hatta 3000 yil once de gunes tanriydi.
Bilinmezlik her şekilde söz konusu ancak zamanın tanrı olabileceği iddiası bana göre mümkün bir ihtimal.
(bkz: ışığın tanrıyı bükmesi)

(bkz: karadeliğin tanrıyı bükmesi)
yer çekimi ne o zaman. çünkü yer çekimi zamanı bükebiliyor...
tanrının olma ihtimali gibi, ruh göçü ihtimali gibi, paralel evrenler gibi, tüm var oluşun tesadüf olma ihtimali gibi o da %50'dir.

belki de tanrı, zaman dediğimiz şeyin kendisidir. bu ihtimalde tanrının görünüşü, sonsuz dediğimiz uzayın görünüşüdür. eğer işin içine biraz din katarsak, mahşer gününü tanrının bir anlamda saçılmasını sonlandırıp tekrar bir bütün olması olarak tanımlayabiliriz. burada tabi venom gibi bir saçılmadan bahsediyorum. yok ama dine hiç bulaşmazsak, zamanın evrenin her noktasında yarattığı değişimi, yaratanın yaratılan üzerindeki etkisi olarak açıklayabiliriz.

yukarıda ışık ne olacak? yer çekimi ne olacak? gibisinden konuşmuşlar, ama biz burada tüm evren tanrının parçasıdır, zaman olarak hissedilir diyoruz. yaratma eylemi tanrının boşluğa örümcek ağı gibi açılmasıdır. bu ihtimalde, işe biraz bu açıdan bakmak lazım. biri de çıkmış ''karadeliklerde zaman yok'' diyor. lütfen birisi ilgilensin şununla..
dehr sözcüğü zaman, çağ, devir, dünya gibi anlamlar taşır. genellikle gündelik ahvali anlatmak için değil, çok uzun, ebedle ifade edilebilecek bir süreçten söz ederken kullanılır.

dehriyyun sözcüğü zamancılık ya da dünyevicilik gibi çevrilebilir. dünyevicilik tercih edilirse, akılda ilk anda tam materyalist bir fikir evreni oluşur ki yanlış değildir.
ama, bana göre, esas anlamı zamancılıktır.
çünkü, pagan filozoflardan beri var olan ve gözleme dayalı ilk felsefenin izlerini taşıyan yaklaşıma bu ad daha uygundur.

genellikle, arabi bir ad taşıdığı için bu ekolün mensupları, bir mezhebe bağlı arap filozofları gibi algılanır.
oysa, ortada bir sınıflandırma ve sınıflandırılan zatları öven-yeren dönem karakterleri sözkonusu.

yunan mitolojisinin baş karakteri, bana göre, zeus değil, babası kronos'tur.
kronos, kendi evlatlarını yiyen bir baba biçiminde betimlenir. (zeus'u büyük yapan belki ilk alt ettiği kişinin bu baba olmasıdır.)
bu kendi yapıp kendi yok etme, kendi doğurup kendi yeme metaforu, zaman kavramına işaret eder.
bu nedenle, esas var edici ve yok edici zamandır.

sınıflandırmadaki ilk dönem zamancı filozoflar ve akabinde, çeviriler dönemi arabistan'ındaki ardılları, tanrı yerine zamanı kabul ederler. zamanın yaratıcı güç olduğunu savunurlar. mekanın da, zamanla birlikte iş gören somut gerçeklik olduğunu, bu ikisinin ötesinde, evreni açıklamak için başka nedenler aranmaması gerektiğini söylerler. metafizik kavramlarla dünyayı ve yaşamı açıklamak yerine, somut-maddeci bir tavrı tercih ederler. bilginin kaynağını neredeyse deneyci-duyumcu bir düzlemde ararlar.

ilk dönem doğa filozofları (tabiiyyun) ve sokratik ekolün üyeleri (ilahiyyun) ise, dehriyyun'un devamı olarak sınıflandırmada, materyalist tavrın içerisinde yerini alır.

arap dünyasındaki takipçileri:
(bkz: ibni ravendi)
(bkz: salih bin ebul kuddüs)
(bkz: ebu ali rica)

edit: düzelti için.

23.06.2012 11:08 ~ 11:21 sefilmudur

Ekşi sözlük
islama göre yaratılmış olan tüm varlık alemi allahın zatından bir parça değildir. isim ve sıfatların tecelliyatı (madde olarak görsel zuhurat) olarak alem bir aynadır. Fakat asli fail (yapıp eden) değildir. Bu itibarla yaratandan bir iz ve nişaneler taşıması hasebiyle ondan gayrı da değildir. Tıpkı ayna gibi düşünün. Aynadaki resim siz değilsiniz. Ama sizi gösterdiği için sizden bir işarettir. Sizi anlatır. Zaman da rabbın isim ve sıfatlarının tecellisidir. Evvel ahir gibi.
en azından puta, ineğe tapmaktan, diğer dinlerden daha mantıklı. zamanın tanrı olabilmesi.

tek tanri allah ama zamanın tanrı olabilmesi fonetik ve bilim kurgu olarak kulağa karizmatik geliyor.