umberto nobile

1885-1978 yılları arasında yaşamış italyan general. 1928 yılında bir balonla kuzey kutup seferine çıkmış ve kaybolmuş, isveçli bir pilot tarafından kurtarılmıştır.

havacılığın altın yıllarında yaşamış ünlü italyan havacı mühendistir. yaptığı italia ve norge zeplinleri ile dünyayı gezmiştir.

1926 yılında roald amundsen'in içinde kuzey kutbu'nu havadan aşmayı başardığı hava gemisini tasarlayan hava mühendisidir. söz konusu başarılı keşif seferinde kendisi de bulunmuştur.

1885-1978 arasında yaşamış italyan havacılık mühendisi ve kuzey kutbu kaşifidir. özellikle tasarladığı ve kuzey kutbu keşifleri için kullanılan norge ve italia adlı hava gemileriyle ün kazanmıştır.

napoli üniversitesi'nin hem endüstri mühendisliği, hem de elektronik mühendisliği bölümlerini bitirdi. 1906'da italya devlet demiryolları'nda demiryollarının elektrifikasyonu konusunda görev yapmaya başladı. 1911'den itibaren havacılıkla ilgilenmeye başladı ve bu konuda orduda bir yıllık bir kursa katıldı. o yıllarda popüler olan ferdinand von zeppelin gibi hava gemiciliği (zeplinler) öncülerine hayrandı. 1915'te italya 1. dünya savaşı'na girince orduda görev almak için 3 kez başvurduysa da, sağlık durumu nedeniyle kabul edilmedi.

1918'de başka bazı mühendislerle birlikte hava araçları imalatı için bir ortaklık kurdu. ayrıca napoli üniversitesi'nde ders verdi, pilot lisansı aldı ve havacılıkla ilgili bir kitap yazdı.

ortaklarıyla atlantik'i geçecek bir hava gemisi yapmaya giriştiler. ancak onlardan önce ingilizler bunu başarınca, hava gemisini italyan ordusuna sattılar, daha sonra da hava gemisi amerikalılara satıldı. politik karışıklık ortamı ve firmasının millileştirilmesi ihtimali ortaya çıkınca abd'ye gitti ve goodyear firmasına danışmanlık yapmaya başladı. 1923'te ülkesine döndü, ancak yine birtakım rekabet ve entrika ortamları içine düştü. italyan ordusunun bazı havacı yüksek rütbeli subaylarıyla tercih edilecek hava aracı türleri konusunda rekabet halinde olmak zorunda kaldı.

1925 yılında kuzey kutbu'na havadan erişme çabası içindeki kaşif roald amundsen nobile ile temasa geçti. amundsen daha önce havadan kuzey kutbu'na ulaşma teşebbüslerinde epeyce ilerlese de nihai sonuca ulaşamamıştı. nobile ona norge adı verilen hava gemisini sağladı. amundsen seferde pilotun nobile olması ve mürettebattan 5 kişinin italyan olması konularında ısrar etti. hava gemisi sefer için st. petersburg'a doğru yola çıktı.

seferden kısa bir süre önce richard evelyn byrd 'ün kuzey kutbu'nun üzerinden havadan geçtiği iddiasıyla ortaya çıkması amundsen için şevk kırıcı oldu, ama kendisi byrd'ü tebrik etti (söz konusu seferin kuzey kutbu'na kadar ulaşma konusundaki başarısı halen şüphelidir). yine de amundsen ve ekibi norge ile planlanan sefere çıktılar. norveç'e ait svalbard'dan havalanan gemi 15,5 saat sonra kuzey kutbu'nun üstünden geçmeyi başardı ve 2 gün sonra alaska'ya iniş yaptı. seferin başarısında kimin (amundsen mi nobile mi) daha etkili olduğu tartışması başladı ve italya'nın başındaki mussolini bu konuda italyan tarafını ön plana çıkarmak için uğraş verdi.

ancak, yukarıda anılan tartışmalara ve italya'da yaşadığı başka bazı sıkıntılara rağmen nobile kutup kaşifleriyle irtibatını koparmadı ve 1927-28'de inşasını tamamladığı italia ile kendisinin pilot ve keşif lideri olduğu yeni bir keşif gezisine çıkmaya karar verdi. bundan önce de arada yaptığı bir hava gemisini japonlara satmayı başarmıştı.

1928'de çıkılan seferde italia kuzey kutbu'na havadan ulaşmayı başardı ve geri dönüşe başladı. ancak dönüş yolunda bir fırtınaya yakalandı. 16 kişilik mürettebattan 10'u çeşitli yaralarla karaya ayak basmayı başardıysa da (sonradan biri yaralarından dolayı öldü), kalan 6'sı hava gemisinin uçabilen kısmıyla birlikte havada kayboldular. kurtulan 10 kişi, taşıtlarından kurtarabildikleri erzakla hayatta kalmaya çalıştılar. bu arada sscb, isveç, norveç, finlandiya ve italya'ya ait kurtarma ekipleri arama çalışmalarına başladılar. hatta amundsen bile nobile ile geçmişte yaşadığı kırgınlıkları bir kenara koyup (hayatına mal olacak) bu arama faaliyetine iştirak etti (bkz: roald amundsen) . ekipten 3 kişi ayrılarak harekete geçtiler ve yardıma ulaşmaya çalıştılar, ancak biri yolda öldü, diğer ikisi sscb buzkıran gemisi tarafından kurtarıldı. ekibin kalanına ulaşan bir isveç pilotu, nobile'nin tahliye planına kulak asmayarak uçağa sadece bir kişi alabileceğini söyledi ve nobile'yi kurtardı. sonradan bu durum nobile'nin ekibini mahsur bırakıp kaçtığı şeklinde menfi propagandaya hedef olmasına yol açacaktı. uçak ikinci turunda kaza yapınca pilot da ekiple birlikte mahsur duruma düştü. en sonunda sscb buzkıran gemisi kalan mürettebata ve yanlarındaki isveçli pilota ulaşmayı başardı. yukarıda anılan menfi propagandaya rağmen nobile roma'ya dönüşünde 200.000 kişi tarafından coşkuyla karşılandı. ancak, o sırada hava kuvvetlerinde general rütbesinde olan nobile, aleyhindeki iddialar ve açılan soruşturma nedeniyle 1929'da hava kuvvetlerinden istifa etmek zorunda kaldı.

nobile 1931'de sscb'ye gitti ve sscb hava kuvvetlerinin hava gemisi programında çalıştı. 1936'da italya'ya döndü. 1939'da abd'ye gitti ve lewis üniversitesi'nde aeronotik dersleri verdi. italya ile abd arasında savaş başlayınca (2. dünya savaşı) abd'de kalmasına izin verildi. ancak kendisine önerilen abd vatandaşlığını kabul etmeyerek 1942'de roma'ya döndü. oradan ispanya'ya geçti ve italya 1943'te teslim olana kadar ispanya'da kaldı. sonra kızını görmek üzere italya'ya döndü (karısı 1934'te ölmüştü). 1945'te italyan hava kuvvetleri italia kazası ile ilgili olarak nobile üzerinde olan suçlamaları kaldırdı, generallik rütbesini (bir üste terfi ile birlikte) kendisine iade etti ve 1928'den o güne kadarki maaşlarını da ödedi. nobile pci listesinden bağımsız aday olarak kurucu meclis'e girdi. daha sonra da çok sevdiği napoli üniversitesi'ne öğretim üyesi olarak döndü ve maceralarını yazdı . ayrıca ispanya'da tanıdığı bir alman hanımla ikinci evliliğini yaptı. böylece hayatı yeniden düzene giren ve itibarı iade olan nobile, 1978 yılında, kutup keşiflerinin 50. yılını kutladıktan sonra, hayata veda etti. italya hava kuvvetleri müzesi'nde başarılarını anmak için geniş bir bölüm ayrılmıştır.

(kaynak : ingilizce wikipedia 'dan derlenmiştir.
http://en.wikipedia.org/wiki/Umberto_Nobile )

(not : çevirmek için epeyce uğraşarak , yani copy paste falan da yapmadan, girdiğim bu bilgi içerikli entry, densizin biri tarafından eksilenmiş. bundan sonra bana bkz yazarı diye atıp tutacakların hepsine ibret olsun diye not düşme ihtiyacı hissettim.)

italyan havacılığının çok ünlü isimlerindendir.

https://www.google.com/se...;rlz=1C1GCEB_enTR881TR881