sözlügün quantum bilgisi

Sözlügün futbol ve siyaset disinda bilgi dagarcigini ortaya koyacak basliktir.
Buyrun önden:
Evrendeki bir elektronun bilinçli bir gözlemci bakmiyorken uzay zamanin herhangi bir yerinde olmasinin hicbir onemi yoktur. Quantum tanecikleri bir üst üste binme durumu halindedir. Yani hem + hem - spin yonlu olabilir ayni anda. Yani aslinda onemli olan quantum olasilik dalgasidir. Bilinçli gözlemci gözlemlerken dalga çöker ve elektron - ya da + spinlerinden birine uyum saglar.

Aydinlatalim aydinlanalim.

kuantum araştırmalarının geldiği son nokta şöyledir, aslında hiçbir şeyin var olmasının mantıkla açıklanacak bir yanı yok. (bkz: cern deneyi)

Baslik basa kaldi. Neyse yazalim belki yarin öbür gün sözlükten cikip atom parçalayan olur.

Çift yarik deneyinin cosmos çapinda bir orneginide quasarlardan gelen isikta görebiliriz. Buna girmeden once çift yarik deneyinin hizlica hatirlayalim. Çift yarik deneyinde isik olasilik dalgasi seklinde hareket eder ve bundan dolayi yarik arkasi perdede hep ayni benzer sekil olusur. Fakat bir delik kapatilirse isik tanecik haline geçer.

Cosmosa dönecek olursak quasarlardan gelen isik da, gozlemlerken aynen çift yarikta oldugu gibi ya tanecik ya da dalga modeline uyar. Yani milyonlarca isik yili uzaktan gelecek olan isigin dogdugu andan milyonlarca yil sonra ulasacagi dünyadaki gozlemcinin nasil bakacagini biliyor olmasi gerekir.

Iste bu da garip dünyamizin akil almaz gerçekliginin nadide bir örnegidir.

Evrenimizin tum kaderini aslinda Planck sabiti belirliyor. Eger bir evren(fizik ve matematik kurallarinin isledigi mekan) yaratma simülasyonu olsaydi yapacagimiz tek sey o evrenin planck sabitini seçmek olurdu.

ya birader evren simülasyon diyorlar, gerçek değil diyorlar. doğru mu ?

şaka bir yana dolanıklık -bir çok kimse de böyle düşünüyordur sanırım- kuantum fiziğinin en merak uyandıran konusu. üzerine yeni deneyler yapıldı mı bilmiyorum.

hayır o yönetmen kuark tarantulaydi.

Bir kutunun icinde bir elektron varsa bu elektronun kutunun herhangi bir yerinde bulunma olasiligi esittir. Bu kutuyu evrenin ortasinda iki parcaya bölüp zit yonlere gönderdigimizi düsunelim.
Ikisinde de olasilik dalgasi vardir. Yani elektron degil de ikisinde de bir varlik ve yokluk arasi bir hayalet vardir. Eger bir gözlemci bir kutuyu acip bakarsa birinde elektonu var eder ve olasilik dalgasi çöker. Ayni sekilde de diger kutuda elektron yok olur.
Bu quantum dolanikligin basit bir açiklamasidir.

dinlemesi heyecanlı olabilir.

Yerli bir saat markasıdır.

Bilimden felsefe aktarimi yapanlarin bol bol malzeme buldugu bir alandir ayni zamanda. Nitekim kimi filozoflar quantum olasilik dalgasini çökertebilen gözlemciye bilinçli demislerdir. Buradan bilgisayarlarda bilinçli olmadigi ve AI nin hicbir zaman bir bilinç yanilsamasindan baska bir seye sahip olamayacagi soylenir.