bugün

iznik'te Lefke Kapısı'ndan şehir mezarlığına giden yolun kuzeyinde bağ ve bahçeler arasında Abdülvahap Sancaktarının mezarı bulunmaktadır. Bu yolun sonundaki Elmalı Dağı'nın yamaçlarında halkın Berber Kaya dediği koyu gri kalkerden bir mezar odası vardır.
Bu mezar odasının çevresinde de bir takım mezar kalıntıları ile karşılaşılmıştır. Bithynia, Roma ve Bizans dönemlerinde bu yörenin nekropol alanı olduğu da bilinmektedir.

Mezar anıtının kademeli setleri halk arasında eski berber dükkanlarındaki oturma kademelerine benzetilmiş, bu yüzden de Berber Kayası ismi buraya yakıştırılmıştır.

Buradaki Berber Kaya, tek bir kaya kütlesinden yontularak yapılmış, büyük olasılıkla da Helenistik Çağ'dan (MÖ.300-MS.20) kalmış bir anıt mezardır. Bu anıt mezarın oğlundan kaçmak için sığındığı ve Nikaia'da yakalanarak öldürülen Bithynia kralı II.Prusias (MÖ.185-149) için yapıldığı bilinmektedir. Ancak bu anıt mezar defineciler tarafından tahrip edilmiş ve ön kısmı tamamen yıkılmıştır. Günümüze gelebilen mezar odasının 4.38x5.00 m. ölçüsünde, yüksekliği de 3.90 m.dir.

XVIII.-XIX.yüzyılda bölgeyi gezen gezginler bu anıtsal mezarı görmüş ve resimlerini çizmişlerdir. Bunlardan R.Pococke mezar odasının uzunluğunun 14 ayak 6 inç, genişliği 12 ayak 10 inç olduğunu yazmıştır. Yekpare blok taştan ev biçiminde yapılan mezar odasının köşelerinde bir takım plasterler bulunmaktadır. Ayrıca bunların kaide ve başlıkları da iyi bir durumda günümüze gelebilmiştir. Mezar anıtının iki dar cephesinde üçgen alınlıklar ve içlerinde de yuvarlak kabartma kalkan motifleri bulunmaktadır. Anıtın alınlık ve saçak altında bir sıra kurt dişi motifi de görülmektedir. Mezarın üst örtüsü Pampylia tipi lahitlere benzemektedir.

Bu anıt iznik'te Helenistik dönemden kalan en eski eserdir.
kaynak : google.