bugün

ikinci abdülhamid' in dahiyane siyasetiyle osmanlı devleti' nin ömrünü 30 - 40 yıl uzattığı gerçeğidir.
doğru önermedir.
2. abdulhamid sayesinde askeri rüşdiye,idadi ve akademilerden yetişen subaylar cumhuriyetimizin kurulmasını sağlamışlardır.
ulu önderimiz gazi mustafa kemal atatürk bu subaylardan biridir.
sadece yönetimsel alanda değil, altyapı konusunda da iyi çalışmıştır. örneğin bugün elimizde bulunan demiryollarının yüzde 40 kadarı onun döneminde yapılmıştır. tahttan indirilmesinden 10 yıl sonra ülkenin dağılması ve cenazesine katılan baş düşmanı ittihatçıların bile ''kıymetini bilemedik'' diye salya sümük zırlaması da bütün kusurlarına rağmen ne kadar başarılı bir devlet adamı olduğunu kanıtlar.
kendi ömrünüde bi o kadar kısaltmasına sebep olmuştur.
doğru fakat abartılı önermedir.
Hiçte öğle dahiyane falan değil ancak doğru bir siyaset yapmıştır. yönetiminde savaşlardan kaynaklanan devlet borçlarını göz önüne alarak yol izlemiş olması ve otoriter idare biçimi devletin istikrarını sağlamış olabilir. Ancak aynı sebeplerden dolayıda Osmanlı devleti dış borç batağından kurtulamamış, devlet maliyesine kısmen el konulmuş ve otoriter baskı sonucu ittihat ve terakkinin yükselişini sağlamıştır. artılar eksileri götürdüğünde devletin süresini biraz daha uzatmış olduğu fikrimce doğrudur. Ancak abartılması yersizdir.
(bkz: abdülhamid in balkan harbindeki payı) * *

(bkz: hey allahım)
1878 ayastefanos ve Berlin anlaşması ile osmanlı'dan vilayat-ı sitte denilen yörede ermeniler lehine ıslahat yapması istenmişti. Osmanlı bunu kabul etti. bu istekle aslında doğu anadolu'da kurulması amaçlanan ermeni devletinin temelleri atılıyordu.

2. Abdülhamit, anlaşma gereğince ermenilerle ilgili ıslahatlara başlamış ve bu görevi sadrazamlara vermiştir. ancak abdülhamid han bir oyalama taktiği ile sık sadrazam değişikliği yapmaya başlayınca ingiltere ve fransa donanmaları ege denizindeki bazı adalara asker çıkardı.

bu çıkarma üzerine telgraf kullanmayı bilen 2. abdülhamit'in bizzat kendisi, o dönemin ingiltere kraliçesine telgraf gönderdi. bu telgrafında;

- Halife sıfatımla hindistan cenahına bir seyahat düşünmekteyim. hangi yolların emin olduğunun tarafıma bildirilmesini istiyorum.

bu telgraf üzerine adalara çıkarma yapan donanmalar adalardan çekilmişlerdir. daha sonra ise ingiltere kraliçesi, 2. abdülhamid'e cevaben yolladığı telgrafta;

- Bütün yollar açıktır haşmetmeab.

yukarıdaki örnek olay da göstermektedir ki 2. abdülhamit bazı şeyleri geciktirmek için elindeki tüm imkan, yetki ve silahları kullanmak durumunda kalmıştır.